Forumda yenilikler devam etmektedir , çalışmalara devam ettiğimiz kısa süre içerisinde güzel bir görünüme sahip olduk daha iyisi için lütfen çalışmaların bitmesini bekleyiniz. Tıkla ve Git
x

Ses Olayları Konu Anlatımı

Ses Olayları Konu Anlatımı
0
96

ahmet0135

FD Üye
Katılım
Nis 13, 2018
Mesajlar
3,764
Etkileşim
85
Puan
48
F-D Coin
0
Ses Olayları Konu Anlatım
Ses Olayları Konu Anlatımı
Turkce Konu Anlatimi Ses Olaylari


Ses Bilgisi (Ses Olayları)
Kelimelerde zamana ve sahaya bağlı olarak surekli değişmelerin, gelişmelerin olması dilin canlılığının bir gostergesidir Dil durağan değil, dinamik bir yapıya sahiptir Dilin soz varlığını oluşturan kelimelerdeki sesler, heceleri ve kelimeleri oluştururken tarihi surec icerisinde duşerler, yer değiştirirler, turerler, başka seslere benzerler İşte butun bunlar, ses bilgisi başlığı altında incelenir Dilde ses olayları, ceşitli sebeplerden kaynaklanır Bunlardan başlıcaları aşağıda ozetlenmiştir:

Ses olaylarının sebepleri

A) Dilin ses ozellikleri: Turkcede kelime sonunda b, c, d, g sesleri olmadığı icin Arapca kitab kelimesi Turkceye kitap şeklinde gecmiştir Uzun unlu olmadığı icin de a unlusu kısalarak normal aya donuşmuştur

B) Başka seslerin etkisi: Bazı sesler, yanlarındaki diğer seslere etki ederek onları kendilerine benzetirler, değiştirirler Mesela, anbar kelimesindeki b sesi, yanındaki nye etki ederek onu, kendisi gibi dudak unsuzu olan (m) yapmıştır Boylece kelime, ambar şekline donuşmuştur

Yaşıl kelimesinin yeşile donuşmesinin sebebi, y ve ş seslerinin inceltici etkisidir

C) Vurgu: Turkcede orta hece vurgusu genellikle zayıf olduğu icin bu hecedeki unluler bazen daralır bazen de duşerler: Tasarıla tasarla, besileme besleme, yalınız yalnız vb gibi

D) Zayıf sesler: ğ, h, ı, l, n, r, y, z sesleri zayıf sesler olduğu icin bazı ses olaylarına sebep olurlar: ağabey abi, hastahane hastane, pek iyi peki, bir daha bi daha, soğan soan, uğur uur, ınanmak inanmak

E) Soyleyiş gucluğu ve kakofoni: Bazı seslerin yan yana gelmesi soyleyiş gucluğune veya kakofoniye sebep olur Bu durumda bazı ses olayları olur: buyukcek buyucek, kucukcuk kucucuk, ufakcık ufacık
Ses olaylarının sebebini, dildeki en az emek yasasına bağlamak mumkundur

1 Ses Turemesi

Unlu turemesi ve unsuz turemesi şeklinde gorulur:

a) Unlu turemesi

Genellikle, alınma kelimelerde gorulen bu ses olayına Turkce kelimelerde de rastlamak mumkundur Unlu turemesi kelimenin başında, ortasında veya sonunda olabilir: station istasyon, scala iskele, limon ilimon, Recepİrecep; tren tiren, kral kıral, spor sipor; akl akıl, omr omur; bircik biricik, giderkene

b) Unsuz turemesi

İki şekilde gorulur Birincisinde, unluyle biten kelimeye unluyle başlayan bir ek getirileceği zaman bu iki unlu arasında yardımcı bir unsuz ( y, n) turer: bilgiye, Aliyi, sevdi – y – di, soru – y u; bunu, şunu, evine

İkincisi, daha cok ağızlarda unluyle başlayan kelimelerin başında y, h unsuzlerinin turemesi şeklinde gorulur: avluhavlu, ayvahayva, elbethelbet, ucrahucra, orumcekhorumcek; ıldızyıldız, ırakyırak, inmekyinmek
2 Unsuz ikizleşmesi

Kelime icinde bir unsuzun iki defa soylenerek ikizleşmesi olayıdır Daha cok ağızlarda gorulur: yeddi, sekkiz, dokkuz, eşşek; bilemedim bilemmedim, sakızsakkız; anne ( ağzı, boyunum boynum, buradan burdan, buyuruk buyruk, dirilik dirlik, gazete gazte, kıvırım kıvrım, oğulu oğlu, satılık satlık, yalınız yalnız, yanılış yanlış

c) Unsuz duşmesi

Seslerin birleşmesi sırasında soyleyiş gucluğu veya zayıf sesler (g, h, n, l, r, y, z) sebebiyle bir unsuzun duşmesi olayıdır: kucuk+cuk kucucuk, ufak+rak ufarak; kağan kaan, soğan soan, soğuk souk, uğur uur; yapurgak yaprak; cift cif, bir daha bi daha, geliyor geliyo

c) Hece duşmesi

Peş peşe gelen ve sesleri birbirine benzeyen hecelerden birinin duşmesidir: alıyor ( billikte, gozsuz gossuz, kalmazsa kalmassa, tarla talla, terli telli, turlu tullu

Oluşum noktası benzeşmesi
Kelime icinde yan yana bulunan unsuzlerden birinin diğerini kendi oluşum noktasına cekmesi olayıdır: Anbar, onbaşı, carşanba, penbe, perşenbe kelimelerindeki b dudak unsuzu yanındaki nyi kendi oluşum noktasındaki bir diğer dudak unsuzu olan mye cevirerek kelimelerin ambar, ombaşı, carşamba, pembe, perşembe şekline donuşmesine sebep olmuştur
6 Ses değişmeleri

Bir sesin başka bir sese donmesiyle ilgili ses olayları aşağıda sıralanmıştır:

a) Orta hece unlusunun değişmesi

Orta hecenin vurgusuzluğu ve y sesinin zayıflığı sebebiyle orta hecedeki geniş unlunun daralması olayıdır: başlıyor ( konağa Bu olaya unsuz yumuşaması ya da unsuz değişimi de denir

Tek heceli kelimelerin coğunda ve sedalılaşma olduğunda anlamı değişecek kelimelerde yumuşama olmaz: atı, hacı, saca, sucu, otu

Aykırılaşma
Birbirine benzeyen veya aynı olan iki unsuzden birinin başkalaşmasıdır: ahcı (
 

Similar threads

Ses Olayları, Ses Olayı Nedir? : Kelimelerde zamana ve sahaya bağlı olarak surekli değişmelerin, gelişmelerin olması dilin canlılığının bir gostergesidir Dil durağan değil, dinamik bir yapıya sahiptir Dilin soz varlığını oluşturan kelimelerdeki sesler, heceleri ve kelimeleri oluştururken...
Cevaplar
0
Görüntüleme
146
Ses Olayları Nedir Ses Olayları hakkında bilgi Ses Olayları Nelerdir Ses Olayı Nedir ? Kelimelerde zamana ve sahaya bağlı olarak surekli değişmelerin, gelişmelerin olması dilin canlılığının bir gostergesidir Dil durağan değil, dinamik bir yapıya sahiptir Dilin soz varlığını...
Cevaplar
0
Görüntüleme
86
Ses Olayları Ses olaylarıyla ilgili sorular konu anlatımı Ses Bilgisi Konu anlatımı Ses Bilgisi (Ses Olayları) Kelimelerde zamana ve sahaya yan olarak kesintisiz değişmelerin, gelişmelerin olması dilin canlılığının bir göstergesidir Dil durağan değil, dinamik bir yapıya sahiptir Dilin söz...
Cevaplar
0
Görüntüleme
69
SES OLAYLARI Unlu Daralması Sozcuklerin sonlarında bulunan geniş unluler (a, e) ozellikle “yor ekinin darlaştırıcı ozelliğinden dolayı daralarak, ı, i, u, u dar unlulerine donuşur Buna unlu daralması denir bekleyor bekliyor kalmayor kalmıyor ozleyor ozluyor sollayor solluyor...
Cevaplar
0
Görüntüleme
118
Ses Olayları, Ses Olayı Nedir? : Kelimelerde zamana ve sahaya alt olarak aralıksız değişmelerin, gelişmelerin olması dilin canlılığının bir göstergesidir Dil uyuşuk değil, devingen bir yapıya sahiptir Dilin laf varlığını yaratıcı kelimelerdeki sesler, heceleri ve kelimeleri oluştururken...
Cevaplar
0
Görüntüleme
91
858,475Konular
981,230Mesajlar
29,547Kullanıcılar
sonertSon üye
Üst Alt