Ses Ve Sesle İlgili Kavramlar

Ses
Sesle ilgili kavramlar

Ses Ve Sesle İlgili Kavramlar
Ses atmosferde kulağımız kadar algılanabilen periyodik basınç değişimleridir Somut boyutta ses, hava katı akıcı ya da gaz ortamlarda oluşan kolay bir mekanik düzensizliktir Bir maddedeki moleküllerin titreşmesi sonucunda oluşur
Ses veren her madde bir ses kaynağıdır Ses kaynaktan aldığı enerjilerle titreşerek yayılırlar Titreşen cisimler esnek olup sesi oluşturur Esnek olan cisimler ses dalgaları meydana getirebilir ve ses dalgalarını iletebilir Ses mekanik dalga olduğu için yayılması için bir ortama gereklilik duymaktadır Ses dalgaları ortamlarda sıkışma ve genleşme şeklinde uzunlamasına ilerleyen dalgalardır Ses dalgalarının basıncı olup teşebbüs sunucu vuru oluştururlar
Sesin bir frekansı, boyu, periyodu ve hızı bulunmaktadır Bir saniye içerisindeki titreşim sayısına sesin frekansı denir Birimi ise Hertz (Hz)dir Dalga boyu, bir ses dalgasının oluşması için sesin aldığı yoldur Sesin hızı adi koşullarda; havada 340, tahtada 40006000, suda 30005000, çelikte ise 8000 m dirSes boşlukta yayılmazÇünkü:titreşen bir cismin sıkışıp genleşmesine yol açabilecek atom veya molekül gibi tanecikler yoktur Ancak uzay boşuk değildir


Bütün sesler şu veya bu şekilde oluşan titreşimlerin sonucudur Hava basıncının meydana getirdiği etkiden yararlanılarak, mikrofonlar yoluyla sesin elektriğe çevrilmesi sağlanmıştır Bunun tersi bir işlemle de elektriğin sese çevrilmesi muhtemel olmaktadır Elektriğin sese çevrilmesi de hoparlör vasıtası ile gerçekleşmektedir

İnsan gözünün görüş alanı sınırlıdır Takriben 120° ‘lik bir açı ile görme yapabiliriz Ama kulak için bir manzara alanından bahsedilemez Ses hangi yönden gelirse gelsin kulak göre duyulabilir Bu duyma için ses kaynağına dürüst bir yönelme gerekmez Ses kaynağının yerini bulmak için iki kulak arasındaki uzaklık farkı kullanılır Çünkü iki kulak arasındaki ses şiddeti farklıdır İşitme duyumuzun öbür bir özelliği ise, onu gözden ayrı ayrı kullanabiliriz Bir şeye bakabilir fakat diğer bir yöndeki sesle ilgilenebiliriz Nasıl fakat ışıkta bir görülebilir bölge varsa seste de bir duyulabilir bölge vardır İşitmede de görmedeki gibi benzersiz bir sanat vardır

Her titreşimin bir frekansı vardır ve insan kulağı 16Hz ile 16000 Hz arasındaki frekansları duyabilirler Bu alanın altındaki ve üstündeki frekanslar işitilmekten çok algılanabilirler İnsan kulağı işitilebilir frekansları eşdeğer olarak algılayamaz Ses yoğunluğuna tabi olarak en iyi orta frekanslar algılanabilir

Ses kesin ortamlarda yayılarak ilerleyebilir Sesin değişik ortamlardaki hızları da değişiktir Havada ki ilerleme hızı saniyede 343 metre iken suda sıradan 1400 metre, katı cisimlerde ise saniyede 6000 metredir

Konuşan kişi yaklaştıkça sesin duyulabilirliğide artar Buna ses yakınlığı denir Ses yakınlığı, kullanılan mikrofonun türüne, mekânın akustiğine, ses kaynağının gücüne, mikrofona gelen ilk elden ve yansıyan sinyallere göre değişiklik gösterir Yer değiştiren moleküllerin sayısı büyüdükçe ses dalgası da büyüyecektir Hareket eden her molekül sayısı bir ses dalgasının büyüklüğünü belirler ve bu genlik olarak adlandırılır Genliğin subjektif etkisi ses yoğunluğu (loudness) olarak adlandırılır Ses yoğunluğu dB olarak gösterilir Halk 0 dB ile 120 dB arasında bir ses yoğunluğu alanını işitebilirler Bu alan “dynamic range olarak isimlendirilir

Saniyede bir titreşimin tamamlanmasıyla oluşan tayin sayısı o sinyalin frekansı olarak adlandırılır Saniyede 100 titreme devri tamamlanıyorsa onun frekansı 100 Hertz ’dir



Bir titreşimin şiddeti belirli bir sınırı geçtiğinde o ses artık duyulmaz olur Yani ses çok kuvvetli olduğunda duyulmaz olur Lakin kulakta bir acı duygusu uyandırırlar Ama daha alçak sınır için böyle bir acı söz konusu değildir İnsan kulağının sancı sınırı 130 dB ’dir Bu epeyce geniş ve mükemmel bir aralıktır Bu aralığa şimdiye dek hiçbir mikrofon ulaşamamıştır Peki, nedir bu dB(desibel)?Kulağın işitebilip ayırt edeceği en minik ses miktarıdır Pratikte watt ’dan fazla desibel kullanılır *