Şeyh Şamil Kimdir Kısaca

Şeyh Şamil Hakkında bilgi
Şeyh Şamil (1797 1871)
İmam Şamil 1797 yılında Dağıstanın Gimri köyünde dünyaya geldi Babası bölgenin yerli halklarından Avar Türklerine mensup Dengau Muhammeddir 15 yaşında iken beygir binerek kılıç kuşandı 20 yaşına geldiğinde iki metreyi aşan boyu ile atlama, silahla ateş etme, güreş, koşu, kılıç gibi spor dallarında üstün yetenek sahibi olmuştu

Öğrenimine bilgin Said Harekaninin yanında başladı daha sonra kayınpederi olan Nakşibendi Şeyhi Cemaleddin Gazi Kumukinin öğrencisi oldu Kendinden önce İmamet makamında bulunan Gazi Muhammed ve Hamzat Begin müşavirliğini yaptı Son derece sade ve kanaatkar bir hayatı vardı

İmam Şamil, muhtelif zamanlarda beş kere evlenmiş ve bu izaçların bazıları dini ve siyasi sebeplerle olmuştu Şamilin Fatimat, Cevheret, Zahidet, Emine ve Şovanat ismindeki zevcelerinden Ahmed Cemaleddin, Muhammed Gazi, Muhammed Said, Muhammed Şefi, Cemaleddin ve Muhammed Kamil isimli altı oğlu ile Fatimat, Nafisat, Necabat, BahuMesedu ve Safiyat isimli beş kızı oldu

Şamil, İmam yani devlet başkanı seçildikten sonra birincil iş olarak iç işlerini ele aldı Ruslara aleyhinde daha etkin savaşmak için gerekli yönetimsel ve askeri teşkilatları yeni esaslara tarafından tanzim etti Bir taraftan askeri tedbirler alıp düşmana karşısında savunma savaşları verirken, üstelik da muntazam adli ve yönetimle ilgili sivil bir devlet mekanizması geliştirmiş, medreselerde eğitime siklet verdirmiş, akıl ve sanat alanında da büyük adımlar atılmasını sağlamıştır Döneminde tophaneler, baruthaneler, silahhaneler üretilmiş, düzgün birlikler halinde askeri teşkilat kurulmuştur

Güçlü hitabeti, istikrarlı tutumu ve askeri dehasıyla büyük başarılar kazanmış, ünü kısa zamanda yayılarak, otoritesi Dağıstan civarında yaşayan geniş topluluklar tarafından kabul edilmiştir

İmam Şamil, idare sistemini her yerde düzenlerken, ülkeyi naiplik ve vilayetlere ayırarak bunların başına ayrıca askeri hem de sivil yetkilerle donatılmış naipleri getirdi Üç ya da dört naiplik bir vilayet idi Vilayetlerin başındaki naibin rütbesi daha yüksekti

Ayrıca, her biri birer savaş kahramanı olan bu yüksek rütbeli naiplerden Ahverdil Muhammed, Kabet Muhammed, Şuayıb Molla, Taşof Hacı, Danyal Sultan, Nur Muhammed, Hitinav Musa, Sadullah, Duba Hacı, Hacı Murat ve Şamilin büyük oğlu Muhammed Gazi, gazavatın adı anılması gereken kahramanları oldular

Şamil imam seçildiği 1834 yılından 1859 yılına dek Rusyanın büyüklüğü ve kudretine rağmen yılmadan mücadeleyi sürdürdü Kendinden önceki iki imamın döneminde de doğrusu 10 yıl savaşlara iştirak ettiğinden durup dinlenmeden cihad ettiği zaman tam 35 yılı bulmuştur Bu zaman dahilinde Rus kuvvetlerine büyük zayiatlar vermiş fakat kısıtlı sayıdaki asker sayısı da günden güne erimiştir 1839da Ahulgo Tepesinde 3000 mürid ile General Grabbe komutasındaki 10000i aşkın üstün donanımlı Rus ordusunun kuşatmasına 80 gün süreyle direnişi harp tarihine geçmiştir Şamil bu savaşta eşi Cevhereti, oğlu Saidi ve kızkardeşi Mesedoyu kaybetmiş, 8 yaşındaki oğlu Cemaleddini Ruslara rehin tahsis etmek zorunda kalmıştır

Bu korku verici savaşlarda sadece insan kaybı olmadı Ruslar, fakat aylar süren savaşlar sonunda işgal edebildikleri bölgelerde, ağaçları, ormanları yakıp, bir tek canlı mahlukat bırakmadan ilerlerdiler

Savaşlara iştirak eden Rus komutanlarından Milyutin, 80 gün sürekli Ahulgo savaşı hakkında hatıratında şu satırlara yer verir; Bundan Böyle muharebenin sevk ve idaresi kumandanların elinden tamamen çıkmıştı Hiddetlerinden köpürmüş, neredeyse çıldırmış bir ışık halkası gelen dağlılar, ulu orta askerlerimizin üzerine saldırıyor, süngü ucunda can verinceye kadar dövüşüyorlardı Kadınlar bile kendilerini kudurmuş gibi müdafaa ettiler ve silahsız oldukları halde sıra sıra süngülerimizin üzerine atıldılar Fakat muvaffakiyet için her türlü fedakarlığı göze almış olan Rus kumandanlığı inatla taarruzlara devam etti Teslim olmayı katiyyen reddeden dağlılar, hiçbir ümitleri kalmadığı halde kahramanca dövüştüler Kadınlar, çocuklar ellerindeki kamalarla Ruslara atak ediyor, süngülerin önünde göz kırpmadan can veriyorlardı Bazıları ise kendilerini ve çocuklarını dehşet uçurumlara atıyorlardı Yaralılar bile harika şekilde dövüşüyordu

Dost ülkelerden hiçbir yardım göremeyen İmam Şamilin, nihayet elindeki bütün şiddet kaynakları tükenir ve 1859un 6 Eylülünde Gunipte Prens Baryatinsky komutasındaki 70000 karakter Rus ordusuna, yanında birkaç yüz kişi kalıncaya değin direndikten sonra teslim olur

İmam Şamil, aile efradı ve 40 kadar adamı Petersburga Çarın sarayına götürülür Rus Çarı IIAleksandr tarafından sarayın kapısında hayrete düşülecek derecede kibar karşılanır Çar, babası 1Nikolaya ve ihtişamlı ordularına bütün otuzbeş yıl Kafkasyayı zindan eden, zamanının bu en büyük kahramanını karşısında görünce, yüzünden ve sakalından hayranlıkla öpmekten kendini alıkoyamaz

İmam Şamil bir ay dek sarayda konuk edildikten sonradan, saygıdeğer tutsak olarak tutsaklık yıllarını geçireceği Kalugaya gönderilir

Fakat Şamil ve ailesine tutsaklık fazla ağır kazanç İki yıl içinde Şamilin simsiyah saçları beyazlar Büyük kızı Nafisat ile gelini Muhammed Gazinin karısı Kerimet üzüntüden vereme yakalanarak ölürler

Aradan ama on yıl geçtikten sonradan Çar, onun Hacca gitmesine müsade verir Ama bir tedbir olarak oğlu Muhammed Şefiyi alıkoyar ve Haccı ifa ettikten sonradan hemencecik Rusyaya dönmesini durum koşar

Şamil, 1870 yılında maiyetindeki adamları ile birlikte Rusyadan ayrılarak önce İstanbula uğrar Sultan Abdülaziz kadar karşılanarak sarayda ağırlanır Şamilin İstanbula uğradığı haberi duyulduğunda şehirde yer yerinden oynamış, halk bu büyük kahramanı görebilmek için saray kapılarına akın etmişti

Şamil, aşkına düştüğü son menzile bir an evvel varmak için Sultanın kendisine tayin ettiği gemi ile yola koyulur Cidde limanında Mekke Emiri, şehrin ileri gelenleri ve mahşeri bir kalabalık göre törenlerle karşılanarak Mekkede Şürefa dairesinde konuk edilir

Hac esnasında orada bulunduğunu duyan, dünyanın dört bir yanından gelmiş yaklaşık yüzbin müslümanın onu bakmak için yarattığı izdiham sonucu, hükümet makamları İmam Şamili Kabenin üstüne çıkarmak suretiyle bu hayran kalabalığın arzusunu hoşnutluk edebildi

Şamil, hac farizasını yerine getirdikten daha sonra Medineye geçer Medine günlerinde son derece takatten düşer, çektiği büyük eziyet bundan böyle sabır edilmez bir hal alır ve hastalanarak yatağa düşer Tüm hayatını ülkesinin milli bağımsızlığına adayan, askeri dehasını bütün dünyaya ve kanımca ölümsüz düşmanı Rus yüksek makamlarına deha kabul ettiren, adını dünya tarihine gelmiş geçmiş en büyük gerilla lideriolarak yazdıran İmam Şamil 4 Şubat 1871de 74 yaşında iken hayata gözlerini yumar *