Şeyh Veli arasındaki Makam Farkları ?

Şeyh Veli arasındaki Makam Farkları ?

Manevi makam olarak alim, veli, şeyh gibi makamlar arasındaki fark nedir?

Veli: Allah'a ibadet ve taat işini eksiksiz yapmaya çalışan müttaki müminlere denir.

İslam'da alim; Allah'ın kitabı Kur'an-ı Kerim başta olmak üzere Resulullah (asv)'ın hadislerini ve bütün sünnetini bilen, diğer İslami ilimlerden gerektiği şekilde haberdar olup ileri seviyede bir bilgi birikimine ulaşmış kimseye denir. Bu kabiliyetli kimseler temel İslami bilgileri aldıktan sonra, belli bir ilim dalında daha çok ilerleyip özel bir ihtisas alanına sahip olurlar.

Şeyh: Tasavvufta, kendisine bağlanan insanları (mürid) tarikat kuralları içinde eğiten mutasavvıf.

Bir insan bu üç özelliği de kendisinde barındırabilir. Mesela Abdulkadiri Geylani Hazretleri hem alim hem veli hem de şeyhtir. Velayet kişinin ibadet yönünü, alim ise ilim yönünü gösterir. İlmiyle amel eden bir alimin derecesi çok yüksek olur.

Hz. Peygamber (asv), alimleri birçok hadislerinde övmüştür. En çok övdüğü alimler ise ilimleriyle amel edenler olmuştur. (Darimi, Mukaddime, 27).

İnsanları ilimleriyle irşad edip, onlara ilmini duyuran kimseyi Allah toplum içinde sözü dinlenir kimse kılar. (İbn Hanbel, II, 162, 223-224). Buna karşılık ilmiyle dünyaya talip olan alimler de yine Resulullah (asv) tarafından yerilmiştir. (Tirmizi, İlim, 6). Müslüman daima Hz. Peygamber (asv)'in dua buyurduğu gibi, Allah'tan dünya ve ahiretine yararlı bir ilim ister (Müslim, Zikir, 73; Ebu Davud, Vitir, 32; İbn Mace, Mukaddime, 23).

"İnsanların en hayırlıları alimlerin en hayırlılarıdır." (Darimi, Mukaddime, 34, 55)

"Alimler peygamberlerin varisleridir." (Buhari, ilim, 10; Ebu Davud, İlim, 1; İbn Mace, Mukaddime, 17)

buyuran Resulullah (asv), alimlerin toplumu yönlendirme hususunda peygamberlere vekil ve halef olduklarını beyan etmiştir.

İbn Mes'ud'dan rivayet edilen bir hadiste şöyle buyrulur:

"Allah Teala kıyamet gününde alimleri toplayarak buyuracak ki: 'Ben size sırf hayır murad ettim. Bunun için de kalblerinize hikmeti koydum. Haydi girin Cennetime. İşlediğiniz kusurlarınızı mağfiret ettim."

Ebü'd-Derda'dan rivayet edilen bir hadiste Resulullah (s.a.s.) alimleri şu şekilde övmüş ve müjdelemiştir:

"Her kim bu ilim yoluna girer ve ondan bir ilim talep ederse; Allah onu Cennet yollarından bir yola koyar ve ilim isteyene melekler kanatlarını gererler. Bunu o alimin uğraşısından hoşlandıkları için yaparlar. Peygamberler ne dinar ne de dirhem miras bırakmadılar. Onlar yalnız ilmi miras bıraktılar. Şu halde onu alan çok büyük bir nasip almış olur." (Buhari, İlim, 10; Müslim, Zikir, 37; Ebu Davud, İlim, 1; Tirmizi, ilim, 19; ibn Mace, Mukaddime, 17).