Sfenks Muamması 2

Sfenks Muamması (2Bolum)




SFENKS KAC YAŞINDADIR?

Sfenksin cevresi 4 Hanedan hukumdar piramitleri ve kraliyet memurlarının mastabamezarlarıyla sarılı olduğundan, onun da aynı tarihte yapılmış olacağı varsayılmıştır Auguste Mariette'in 1853'te, yakınlardaki 4 Hanedan hukumdarı Kefren'in Vadi Tapınağı'nı ortaya cıkarması, heykelin yaratıcısının o firavun ve Sfenks başının onun yuzu olduğu iddialarının ortaya atılmasına neden oldu

18 Hanedan Ruya Kitabesi'ndeki yazıda Kefren'e bir atıfta bulunulmuş olabilir Sfenks başının ceşitli unsurları, başlığı ve genel fizyonomisi 4 Hanedanın kraliyet heykelleriyle kıyaslanabilir şeylerdir

Ancak arkeoloji ve sanat tarihine dayanan bu inandırıcı tarih belirleme kanıtları, 1992'de Amerikalı jeolog Robert Schoch'un, Sfenks kayası ile cevresinin 4 Hanedan'dan en az 2500 yıl once yağmur suları nedeniyle erozyona uğramış olduğunu gosteren kanıtlar bulduğunu soylemesiyle gecici bir sure sarsılmıştı

Schoch bu erozyonun Sfenks'in govdesi yontulduktan sonra gercekleştiğini soylemiş, sonra boyle bir şeyi yaratacak yağmurların ancak Neolitik Donem'de, ÎO 7000 ile 5000 yılları arasında gercekleşebileceğini ve ucuncu olarak da heykel ile tapınağının iki aşamada yapıldığını iddia etmişti Sanat tarihi acısından başın daha genc olmasına da bir 4 Hanedan hukumdarı tarafından yaptırıldığı ya da yeniden yontulduğu acıklamasını getirmiştir

Sfenks'in geleneksel Mısırbilim tarihlemesine destek, başka bir Amerikan jeologu olan James Harrell'den gelmiştir Harrell, erozyonun Nil'in taşan sularının getirdiği ıslak kumlarla oluşabileceğini ve ayrıca arazinin topograf isinin, yağmur sularının Sfenks'e doğru akmasına neden olacağını, boylece Eski Krallık zamanındaki yağışların Schoch'un gozlemlediği erozyon etkilerini yaratabileceğini iddia etmiştir

1980'li yıllarda Sfenks'in gayet zahmetli bir iş olan fotogrametrik bir taramasını yapmış olan Mark Lehner, Schoch'un iddialarının bazılarını ve bu arada Sfenks'in ve tapınakların iki aşamada inşa edildiği iddiasını reddetmiş, bunun eski Mısırlıların bilinen inşaat yontemlerine tumuyle aykırı olacağını belirtmiştir

Sfenks'in batı ucundaki bir bolmede tipik bir 4 Hanedan comleği ile uzerinde bakır izleri olan taş cekicler bulunmuştur Bundan da, İO 4 binyıldan once Mısır' da bulunmayan bu tur aletlerin anıtı yontmak icin kullanıldığı sonucu cıkarılmıştır Bunun dışında 4 Hanedan comleklerinin bulunduğu katmanın hemen ustunde, tamamlanmamış Sfenks tapınağı icin hazırlanmış buyuk bir taş blok bulunmuştur

Lehner, son olarak Kefren piramitinden cıkarılan buyuk boyutlu cok sayıda heykelin de, Sfenks'in yaratıcısının o olduğunu gosterdiğini iddia etmektedir

imagessfenksmuammasi25b06a5a26cacdimagessfenksmuammasi25b06a5a379071

(Solda) Mısır'ı hic ziyaret etmemiş 17 yuzyıl cizviti Athanasius Kircher'in hayalindeki, Klasik bicimli sfenks (Sağda) Sfenks'in modern fotogrametrik taraması heykelin butun ayrıntılarının krokisini cıkartmıştır

SFENKS'İN İCİNDE GİZLİ ODALAR VAR MI?

Orta Cağdan başlayarak Sfenks'in altındaki gizli odalar hakkında hikayeler anlatılmaya başlanmıştır İki Arap yazarı (elMakrizi ve elHudai) Sfenks'in altında her biri uc piramitten birine giden uc gecidin bulunduğu bir odayı tarif etmişlerdir

Bu hikayeleri duyan ilk Avrupalı gezginlerden Johannes Helferich (1579), başa kadar giden bir tunel olduğunu anlatınca, eski rahiplerin, tapınanları bu yolla Sfenks'in sozlu kehanetlerde bulunduğuna inandırdıkları soylenmiştir Ancak Helferich'in anlatımına eşlik eden tahta basmadaki cizimde Sfenks'in sanki Yunan Sfenks'inin dişisiymiş gibi memeli olarak gosterilmesi bu gezginin guvenilirliğini zedelemiştir

Caviglia (1816), Gaston Maspero (18811914), Emile Baraize (192634) ve Selim Hasan'ın (19368) arkeolojik araştırmaları, Sfenks'in ne altında ne de tapınaklarında gizli odalar olmadığını ortaya cıkarmıştı Heykel ile gizli bilgilerin bulunduğu toprak altında gomulu bir oda arasında ilişki 1930'larda Amerikalı medyum Edgar Cayce tarafından bir kere daha ortaya atıldı

Cayce, Atlantis'in bilgeliğinin Sfenksle ilişkili bir yeraltı belgeler salonuna yerleştirildiğini ve bunun 20 yuzyılda yeniden keşfinin buyuk bir felaket getireceğini iddia etmişti 19778 ve 19923'te yapılan direnclilik araştırmalarında Sfenks civarında anormallikler (belki de boşluklar nedeniyle elektrik direncinde oynamalar) ortaya cıkmışsa da, daha sonraki elektromanyetik taramalarda bu anormalliklerin doğal catlaklar ve boşluklar olduğu ortaya cıkmıştır

Mark Lehner'in Sfenks araştırmaları, ceşitli inşaat aşamalarının ve heykelin eski ve cağdaş restorasyonlarının daha kapsamlı olarak anlaşılmasını sağlamıştır Lehner, Sfenks'le ilişkili uc gecit olduğunu saptamıştır Bunlardan biri, başın hemen arkasına, boynun ust kısmına Albay Richard Vyse tarafından 19 yuzyılda delinmiş kucuk bir baca deliğidir Diğer ikisinin tarihleri bilinmemektedir ve bunlarda herhangi bir insan yapısı eşyaya ya da yazıta, rastlanılmamıştır

Boylece kanıtlar Sfenks'in ne Neolitik bir anıt ne de Atlantis'le ilgili bir dosya dolabı olmadığını gostermiştir Ancak onun neden ve kimin kim icin yaptırdığı ile Eski Krallık kayıtlarında neden bir kayda rastlamadığımız muammalarını cozene kadar Mısır heykellerinin bu en buyuğunu saran esrar havası devam edecektir

Eski Yunan'da sfenks İO 1600 dolayında ortaya cıktı Yunanistan'a sfenks Asya'dan gelmişti ama gorunumu daha değişikti İO 1200'den sonra 400 yıl boyunca Yunanistan'da hicbir yerde rastlanmayan sfenksler, Asya'da, Tunc Cağı'ndakilere benzer bicim ve pozlarda varlıklarını surdurdu

8 yuzyıl sonunda sfenks kavramı, Eski Yunan sanatında yeniden ortaya cıktı ve 6 yuzyılın sonuna değin yaygınlığını korudu Coğu zaman doğu ozellikleri taşıyan bu sfenkslerin doğu kaynaklı olduğu acıktı, Tunc Cağı'ndakilerin devamı olamazdı