Şifalı bitkiler - Ç

Şifalı ot gibi yaşama Ç Çakaleriği (prunus spinosa) : Bir çeşit eriktir Ağacı bodurdur Çiçekleri beyazdır ve yapraklarından önce çıkar Meyvesi dairesel ve yeşildir Tadı buruktur Çiçekleri; Mart ve Nisan aylarında toplanıp, kurutulur Faydası : İshali keser, mide ve bağırsakların uyumlu çalışmasını sağlar Ateşli hastaların kalbini kuvvetlendirir Terletir ve vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasını sağlar Boğaz ve bademcik iltihaplarını giderir Anne sütünü artırır Çamağacı (pinus) :: Birçok çeşidi olan bir ağaçtır Kozalakları birincil sene kapalıdır İkinci sene açılıp, kurur ve ağacın dibine düşer Ilaç yapımında; tomurcuğu, palamutu, kozalağı, filizleri ve çırası kullanılır Faydası :: Balgam söktürür Müzmin öksürüğü keser Kolay doğum yapmayı sağlar Çamfıstığı (pinus pinea) :: Çam kozalaklarının içinden çıkarılır Kaslı bir besindir Günde 2 çorba kaşığı kadar takriben 25 gram'dan pozitif yenilmemelidir Faydası :: Bronşit, tüberküloz, akciğer hastalıklarının çabuk iyileşmesine asistan olur Cinsel istekleri artırır, ruhi çöküntüyü giderir Yürek hastalıklarında da faydalıdır Çarkıfelek (fırıldakçiçeği) :: Çarkıfelekgillerden; çiçekleri tekerlek biçiminde, sarmaştığı için duvar kenarlarına ve kameriyelere ekilen bir çeşitlilik süsleme bitkisidir Hekimlikte yapraklarının üstteki kısımları kullanılır Faydası :: Çarpıntıyı keser Yüksek tansiyonu düşürür Spazmları çözer Uyku verir Çavdarmahmuzu (claviceps purpurea) :: Çavdar ve ona benzer bitkilerin çiçeklerinde üreyen asalak bir mantarın kışı vermek üzere aldığı mukavemet şeklidir 1035 milimetre uzunluğunda, 25 milimete genişliğindedir Dışı siyahimor; içi pempemsi veya morumsu beyaz renktedir Tadı yoktur İçinde ergotin denilen zehirli bir madde vardır Ev ilaçlarında kullanılmamalıdır Faydası :: Damarları daraltıcı özelliğinden ötürü hekimlikte kullanılır Çay (transtraemiaceae) :: Çaygillerden bir ağaçcıktır Yapraklarında tanen, legumin, esans ve teofilin vardır Tesirli maddesi, teindir Akarsu yaprakları fermantasyondan daha sonra kavrulursa siyah, önce kavrulursa yeşil akarsu elde edilir Faydası : Aşırı miktarda olmamak şartıyla içilecek olursa bedeni ve zihni yorgunluğu giderir Sinirleri uyarır Mide tembelliğini giderir İdrar söktürür İshal ve dizanteriyi keser Damar kireçlenmesini önler Damar sertliği, kalp yetersizliği, kan kanseri, guatr, nefrit, kolera ve bağırsak hastalıkarında koruyucu ve çare edicidir Haddinden pozitif içilecek olursa çarpıntı, göğüs anjini, asap bozukluğu, baş ağrısı, bıkkınlık, mide bulantısı, el titremesi ve uykusuzluğa sebep verir Şişmanlar, yürek, sinir, mide ve karaciğer hastaları, romatizma ve nikristen şikayet edenler, böbreklerinde kum veya taş olanlar, kabızlık ve yüksek tansiyondan yakınanlar, üremi veya albüminüri olanlar olası olduğu kadar eksik çay içmelidirler Çemen (çimen) : Baklagiller familyasından sarımtırak beyaz çiçekli 2040 santimetre boyunda, bir takvim, otsu bir bitkidir Tohumlarında, müsilaj, buharlaşan ve sabit yağ, trigonellin vardır Faydası : Balgam söktürür Göğsü yumuşatır Vücuda rahat verir Şehvet artırır Çıbanotu (Veronica officinalis) : Germenlerin yaşadığı bölgeleri ele geçiren Romalılar, topraklarına çok tabi bu insanlardan, en fazla layık verdikleri şifalı bitki örtüsü olarak, çıbanotunu tanımışlar O zamanlar ona, tüm hastalıkların ilacı deniyordu Yavşanotu diye de anılan çıbanotu, kuru toprağı sever Ormanlarda, ağaçların kesik olduğu yerlerde, çitlerin diplerinde, hendeklerde, yol ve orman kıyılarında yetişir Toprağın üzerinde yatan tüylü ve sürüngen sapındaki, kenarları dişli yaprakları gümüş gibi parlar Başını yukarı doğru kaldırmış olan çiçek başağındaki çiçekler, açık mavimenekşe rengidir Yapraklar, dokunulduğunda, saptan zahmetsizce ayrılırlar Çiçeklenme zamanı Mayıstan Ağustos’ a kadardır Üzerinde çiçeklerin açmış olduğu, sap bölümü toplanır En etkin olan ur, orman kıyılarında ve meşe odunu ağaçlarının altında yetişenleridir Faydası : Bu geleneksel bitki, kan arıtıcı olarak çok aranır ve taze ısırgan otu yaprakları ile birlikte kullanıldığında, kronik egzamaları iyileştirir rahatsız edici ihtiyarlık kaşıntılarında, çıbanotu hararetle önerilir Kuvvetsiz ve aklıselim kişiler, sindirimi de uyaran bitkiyi, hafif bir mide ilacı olarak rahatlıkla kullanabilirler Mide de sümüksel salgı birikimi ve bağırsak rahatsızlıkları da onunla tedavi edilebilir Şu konuyu önemle spesifize etmek isteriz oysa, ruhsal sürmenajlardan kaynaklanan çabuk sinirlenme halleri tedavisinde bitki olağanüstü iyileştirici güçlere sahiptir Kereviz kökü ile karıştırılarak alındığında, sinir yorgunluklarını ve melankoliyi ortadan kaldırır Hatta, mesane kumu, romatizma ve gut ile ilgili organ ağrılarını da, çıbanotu büyük bir başarıyla çare edebilir Kuru bronşiyal nezlelerde de benzer biçimde gerçek mucizeler yaratır Göğüs hastalıklarına aleyhinde kullanılan nehir için yapılan bitki harmanı ise, ciğerotu, öksürükotu yaprakları, kuytu yapraklı sinirli ot ve çıbanotundan eşit oranda harmanlanarak hazırlanır Bu nehir, bal ile ya da haşlama suyunda eritilmiş nöbet şekeri ile tatlandırılabilir Çiçeklenme zamanında da, kronik deri hastalıklarında ve her şeyden önce egzamada önerilen, taze bitki özsuyu hazırlanabilir Bu sudan günde yarım tatlı kaşığı alınır Çıbanotunun, iltihaplı ve baskı iyileşen yaraları iyileştirmedeki başarısı, eski bitki kitaplarında da önemle öne çıkarılır Onu, bilhassa baldır kemiği üstündeki inatçı yaralar için de öneririm Yaralar, önce, bitkinin kaynama suyuyla tamamen yıkanıp temizlenir daha sonra, gece için, taze demlenmiş çaya batırılmış bir kompres yaranın üzerine uygulanır ve bere sıcak kalacak biçimde örtülüdür Romatizma ve gut hastası olanlar da, kendileri kolayca hazırlayabilecekleri, etkili çıbanotu tentürünü denemelidirler Bu tentür dışarıdan friksiyonlarla (ovarak sürme), doğru ise günde 15 damla, biraz suyla inceltilerek kullanılır Çıfıtotu (kokarsedefotu) : Sedefotugillerden, çayırlarda ve hendek kenarlarında yetişen zehirli bir bitkidir Yaprakları geniş, çiçekleri küçük ve sarı renklidir Çiçekleri dallarının dışına çıkmış demetler şeklindedir Keskin bir kokusu vardır Acıdır Kullanırken, öğüt edilen dozu aşmamak gerekir Faydası : Yürek çarpıntılarını giderir Mide ağrılarını dindirir Zeytinyağı ile kavrulduktan sonradan çıbanların üzerine konulacak olursa, olgunlaştırır Çınarağacı (platanus) : Çınargiller familyasından; 30 metreye kadar doruk salan, gövdesi kalın, uzun ömürlü, koyu gövdeli bir ağaçtır Hekimlikte kozalakları ve yaprakları kullanılır Birçok çeşidi vardır Faydası : Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser Diş ve ceset ağrılarını dindirir Saç kepeklerini giderir id Çiğdem (mahmurçiçeği) : Zambakgiller familyasından türlü renklerde çiçekler açan zehirli bir kır bitkisidir Çiçekleri AğustosEylül aylarında açar Rengi sincabidir Hekimlikte soğan kısmı, çiçekleri ve tohumu kullanılır Etkili maddesi colcihine alkoloididir Çoğu çeşidi vardır Faydası : İdrar söktürür Kabızlığı giderir Tavsiye edilen dozdan fazla kullanılmamalıdır Çilek (kocayemiş) : Gülgillerden sapları sürüngen, çiçekleri beyaz bir bitkidir Yemişi pembe renkli olup, kokuludur Birçok çeşidi vardır Faydası : Vücudu kuvvetlendirir Hasta olmayı önler İdrar söktürür ve karında biriken suyu boşaltır Böbrek ve mesane hastalıklarının iyileşmesine yardımcı olur Mide ve bağırsak tembelliğini giderir Sinirleri kuvvetlendirir Yüksek tansiyonu düşürür Bağırsak kurtlarını döker Safra ifrazatını arttırır ve safra taşlarının dökülmesine muavin olur Karaciğer kifayetsizliğini ve şişliğini giderir Ateşi düşürür Dişdibi taşlarını eritir Cilde tazelik ve güzellik verir Damar sertliği, mafsal iltihabı, romatizma, ve nikriste de faydalıdır Şeker hastaları da yiyebilir Midesi çelimsiz olanlar suyunu içmelidir Alerji yapabilir Çirişotu (sarızambak) : Zambakgillerden, beyaz çiçekli bir bitkidir Kökündeki yumrulardan çiriş yapılır Nisan Temmuz aylarında çiçek açar Faydası : Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser Memeli basuru tedavi eder Mafsal ağrılarını dindirir İdrar ve adet kanı söktürür Saçkıran tedavisinde de kullanılır Çitlembik (celtis) : Karaağaçgiller familyasından; 70 dek türü olan bir çeşitlilik sakız ağacının meyvesidir Çitlembik ağacının meyveleri mercimekten az büyük ve buruk fıstık tadındadır Hekimlikte meyvesi, yaprakları, tohumları ve sakızı kullanılır Faydası : Üçgenin Taban Olmayan Kenarı terlemelerini keser Yaraları tedavi eder Böbrek kumlarının dökülmesine muavin olur Mide ağrılarını dindirir Öksürüğü keser Çitsarmaşığı (convolvulus sepium) : Uzun ömürlü, 15 metre boyunda sarılıcı bir süsleme bitkisidir Haziran eylül aylarında çiçek açar Kökü, epeyce uzundur Yaprakları beden üzerinde sarılmış vaziyettedir Hekimlikte kök ve yaprakları kullanılır 30 değin türü vardır Faydası : Kabızlığı giderir Çivitağacı (indigo) : Baklagiller familyasından; 1,5 metre değin boyunda, bodur ağaç veya ağaçcıktır Afrika, Asya, Amerika ve Avusturalya'da yetişir Çiçekleri pembe ve beyazdır Faydası : Yapraklarından çivit çıkarılır Çivitotu (lsatis tinctoria) : Turpgiller familyasından 1 metre kadar boyunda, fazla takvim otsu bir bitkidir Önasya ve Avrupa'da kireçli ve taşlı topraklarda yetişir Çiçekleri sarıdır Faydası : Çivit mavisi renginde badana elde edilir Çobançantası (çobankesesi) : Turpgillerden, bir değişiklik yaban bitkisidir Meyveleri, torbaya aynı Yaprakları rozet şeklinde olup, demet görünümündedir Çiçekleri beyazdır Yaz aylarında toplanıp, kurutulur Faydası : Böbrek kum ve taşlarının düşürülmesine asistan olur Ağrıları giderip, vücuda refah verir Burun kanamalarını durdurur Çoban düdüğü (meyhaneciotu) : Lohusagillerden, nemli yerlerde yetişen, uzun ve yeşil yapraklı bir bitkidir Sapları sivri, kısa ve parlaktır Çiçekleri de çana aynı Hekimlikte kökü kullanılır Faydası : Kabızlığı giderir Çoban püskülü (ilex auifolium) : Çobanpüskülügillerden; hekimlikte yaprakları kullanılan bir bitkidir 300 değin türü vardır Faydası : Ateşi düşürür, terletir ve vücuda rahat verir Çöpi çini (smilax) : Çinde ve Hindistan'da yetişen Smilax China adlı bitkinin köklerinden ve dışkabuklarından ayrılmış risomudur Faydası : Ateşi düşürür, terletir ve vücuda refah verir Çöpleme (boynuzotu) : Düğünçiçeğigillerden bir değişiklik bitkidir Çoğu çeşidi vardır Akçöpleme denilen çeşidi; uzun yapraklı, geniş ve hoş çiçekli zehirli bir bitkidir Boyu 11,5 metre kadardır İçeriğinde A ve B vitaminleri vardır Hekimlikte, kökü kullanılır Faydası : Ağrıları dindirir Yüksek tansiyonu düşürür Konut ilaçlarında kullanılırken, öğüt edilen dozu aşmamak gerekir Çörekotu (siyah susam) : Düğünçiçeğigillerden; susam iriliğinde siyah tohumları olan bir değişiklik bitkidir Hoş kokuludur Hamurişlerine çeşni belirlemek için kullanılır Yurdumuzda 12 türü vardır Faydası : İştah açar Vücuda güç ve dinçlik verir Hazmı kolaylaştırır Mide ve bağırsak gazlarını söker Koklanacak olursa; baş ağrısını keser Nezle ve epilepsi hastalığında tütsü yapılır Suyu ile sivilcelere pansuman yapılır Çöven (sabunotu) : Kökü ve dalları, suyu sabun katılmış gibi köpüren, leke temizleyici bir bitkidir Helvacılıkta, ağdayı ağartmak için de kullanılır Kökü, büyük ve kalındır Dışı, hafif kırmızımtıraktır Çiçekleri; pembe, beyaz olup, salkım şeklindedir Köklerin dövülmesinden çöven elde edilir Faydası : İdrar söktürür Terletir, ateşi düşürür Vücuda rahat verir Kusturur ve balgam söktürür Cilt hastalıklarında da faydalanılır Temizleyici olarak da kullanılır Çuhaçiçeği (baharçiçeği) : Çuhaçiçeğigillerden; sık çiçek açan bir süs bitkisidir Kökü kırmızı; yaprakları sarıdır Çiçekleri ise; koyu sarı renkte olup, çuha gibi kıvrıktır Faydası : İdrar ve balgam söktürür Vücuda kolaylık verir Sinirleri yatıştırır Kuytu uyku sağlar Yarımbaş ağrılarını dindirir Çürdükotu (çördekotu) : Dallı, budaklı, yaprakları sivri ve ayva biçiminde bir değişiklik bitkidir Çiçekleri mavi renkte olup, dikenlidir Çiçeklerinin tozu; sarı veya sarımsıdır Tadı acıdır Faydası : İdrar söktürür Hazımsızlık ve mide zafiyetini giderir Kulunç ağrılarını keser Kuvvetsiz çocukların gelişmesine tezgâhtar olur