Şiir Nedir? Şiir Çeşitleri ve Kavramlar

Şiir görünüm bakımından, mısralardan ve dize kümelerinden meydana kazanç Şiir üstüne, çok şey yazılıp söylenmiştir Bunların çoğunluğu şiirin bir tarafını ele bölge ve ön plana çıkaran sözlerdir Ama hiçbiri tek başına şiiri tamamıyla kavrayan ve ifade eden ifadeler olamamıştır
Örnek olarak;

Şiir, nesre çevrilmesi olası olmayan nazımdırAhmed Haşim

Şiirin kötüsü ya da orta hallisi için kurallar, ustalıklar bir ölçü olabilir Fakat iyisi, yükseği, harikuladesi aklın kurallarını aşarMontaiqne

Şiir, hem at, hem dizgindir (İlham ve beceriklilik); Atsız dizgin, dizginsiz beygir değildirTristan Dereme

Şiirin ilkesi, insanın üstün bir güzelliği özlemesidir Bu prensip, bir coşkunlukta, bir ruh taşkınlığında kendini gösterir Bu coşkunluk, aklın yoğurduğu hakikatin dışındadırBaudlaire

Şiir, o kadar ayrı bir dildir ama, diğer hiçbir dile tercüme olunmaz Hatta yazılı göründüğü dile bileJean Cocteau

Şiirde güzellikten diğer gaye aramamCenap Şahabettin

Şiir, nesirden farklı bir hüviyettedir Şiir duygusunu lisan haline getirinceye değin yoğurmak, onu fazla toplu bir madde haline sokmak, böylece oysa, mısra iddiaya göre hissin ta kendisi imiş gibi okuyucuya dostça bir vehim vermek, işte bunu özlüyorumYahya Kemal

Şiir, kelimelerle güzel şekiller koymak sanatıdırCahit Sıtkı Tarancı

Her hoş şiirde yüce hayaller, sağlam düşünceler, derin duygu ve düşüncelerin yanısıra bütün bunların mümtaz bir söyleyişle dile getirilmesi çağırmak olan şi'riyet de bulunur Şi'riyet; nesir de üslup ne ise, şiirde odur Şiir gücü de denilebilir Bu, açıkca izah ve bütün tanımlama edilemez Bir şiir okunurken hissedilir

Şiirin bir dış görünüşü, üstelik özü vardır Dış görünüşe biçim, öze muhteva denir Bu bakımdan bir şiir biçim ve muhtevası olmak üzere iki bakımdan incelenir

Biçim bakımından incelemede:

a nazım şekli,
b kafiye,
c vezin,
d dil hususları incelenir


Muhteva bakımından ise:

a iç uyum (şiirin her mısrasındaki seslerin uyumu, haf tekrarları, benzer sesler ile vezin ve kafiyelerin kullanılışındaki beceriklilik),
b mecazlar,
c tema (bir şiirdeki esas duygu ve zihin öğeleri; konu) incelenir

ŞİİR İLE İLGİLİ KAVRAMLAR TANIMLAR

Şiiri düz yazıdan ayıran ölçü, mısra, düzen gibi unsurlar vardır
Nazım (şiir) biçimindeki yazılara manzum; Nazım parçalarına da manzumedenir

Nazım Birimi: Şiiri yaratıcı dize kümelerine nazım birimi denir Dörtlük,bend,beyit

Mısra (Mısra): Ölçülü ve manalı, bir satırlık nazım birimidir

Beyit (İkilik): Aynı ölçüde olan ve anlamca bir tamlık yaratıcı ve iki dizeden oluşan nazım birimidir

Ölçü (Vezin): Şiirde dizelerin hece sayısına veya hecelerin ses değerine tarafından bir armoni içinde olmasıdır

Hece Ölçüsü: Şiirde dizeleri oluşturan sözcüklerin hece sayılarının eşitliğine dayanan ölçüdür Hece ölçüsüyle yazılı dizeler okunurken emin yerlerde durulurDurulan bu yerlere durakdenir Durak sözcüğün sonunda yer alır
Aruz Ölçüsü: Dizelerdeki hecelerin uzunluk ve kısalığına tarafından, açık veya kapalı oluşuna kadar düzenlenmesidirKısa heceler nokta () uzun heceler çizgi () ile gösterilir

Özgür Ölçü: Bu ölçüde hecelerin sayısı veya uzunluğu kısalığı dikkate alınmaz

İmale: Aruz kalıbına uydurmak için kısa hecenin uzun sayılmasıdır

Zihaf: Uzun heceleri kısa okumaktır

Tüm edebi yazılar gibi şiirler de konularına kadar 4 grupta toplanır


ŞİİR TÜRLERİ – ŞİİR ÇEŞİTLERİ


LİRİK ŞİİRLER: Fikirden ziyade duyguya hitap eden ve estetik heyacan uyandıran şiirlerdir Lirik şiirlerde bir içlilik ve bir coşkunluk vardır


EPIK ŞİİRLER: Konusu savaş, yiğitlik, cesaret vatan sevgisi olan şiirlerdir Hamasi, kahramanlık, destani şiirler de denir Yahya Kemal Beyatlı'nın akıncı şiiri buna güzel örnektir


DİDAKTİK ŞİİRLER: Bir şey öğretmek, bir öğretmek maksadıyla yazılı şiirlerdir


PASTORAL ŞİİRLER: Kır ve çoban hayatıyla çıplak tabiat güzelliklerini kullanmak ve içimizde bunlara aleyhinde bir sevgi kaldırmak maksadıyla yazılı şiirlerdir


SATİRİK ŞİİRLER: Hayatın kusurlu taraflarını ortaya ayarlamak için yazılı taşlama şiirleri *