Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
1 ANLA: Ilk Önce okuduğun şiirdeki her kelimeyi ve şiirin bütününü tereddütsüz bir şekilde anlamalısın Bütünü itibariyle neyi anlattığını anlamadığın ya da içinde anlamadığın sözcük ve kavramlar olan bir şiiri okurken, o şiir ile tamamiyle bütünleşemezsin Bu şart ise sen farkında olmadan, dinleyici üzerindeki tesirini zayıflatır
2 EZBERLE: Kâğıda bakarak okunan şey (sen ne dek gayret etsen de) şiir olmaktan çıkar Çünkü bir şiiri kâğıda bakarak okuduğun zaman, dinleyici üstünde etkin olabilmek için yapman gereken ve bazılarını aşağıda sıralayacağım birçok zarureti yerine getiremez ayla girersin Onun için dinleyici üstünde etkin olması istenen şiir mutlaka ezbere okunmalıdır
3 TEKRARLA: Toplum önünde ezbere okuman gereken şiirin ezber işini tamamlamış olsan bile onu çoğu kez ezberinde tekrarla Bu mutlaka sesli bir şekilde olmak zorunda yok Bir dinlenme hemen, yatakta, hatta topluluk içerisinde yalnız kaldığın zamanlarda bile bu meslek akıl aracılığıyla yapılabilir (çünkü ben bunu defalarca yaparım) Bu tekrarlarla artık o şiirin kelimeleri senin ağzına otomatik olarak gelsin fakat ayrıca bir düşünme ve anımsama gayretine gerek kalmasın Böylelikle sen dinleyici üstünde tesirli olabilmek için yapman gereken diğer işlere daha pozitif uyarı edebilirsin
4 İNANİNANDIR: Önce okuyacağın şiirde söylenenlere kendin inan ve içinde inanmadığın şeyler söylenen şiiri katiyen okuma Okusan da bunun dinleyici üzerinde tam bir tesir yaratmayacağını bil Sonra bu inancını dinleyiciye aktarmak, yani onu da buna inandırmak zorunda olduğunu unutma Unutma ancak şiir insanoğlunun en dinç anlatım yoludur ve bu yol ile ulaşılan anlatım gücünün ikna edemeyeceği insan yoktur
5 ACELE ETME: Şiirini yapabildiğin en yavaş sürat temposuyla oku Katiyen aceleye getirme Dinleyicinin ondaki anlamı, duyguyu, ritmi ve senin okumandaki güzelliği hazmetmesine imkân ver Unutma, her insanın algılama gücü benzer düzeyde değildir Sen okuma hızını, en daha aşağı sezgi düzeyindeki insanın söylediğin her şeyi tamamiyle anlayacağı bir seviyede tut Bırak daha hızlı anlayanlar da bunun tadını çıkarsınlar
6 KUYTU OL: Sen şiir okurken, dinleyici sana tabidir Bunun keyfini yaşa Rahat ol Şiir okumak üzere öne çıktığın ortamda artık herkes ve her şey sana tabidir Yani denetim sendedir ve bu konuda hiç kimsenin yapabileceği hiçbir şey yoktur Şiir okurken ne dek bakimli olursan, dinleyiciyi etkilemek için yapman gereken diğer işlerde de pek başarılı olursun
7 SES TONUNU AYARLA: Başta her şiirin bütünü itibariyle kendine aitkendine uygun bir ses tonu vardır Bir mertlik şiirini okuduğun ses tonuyla, bir aşk ya da tabiat şiiri okuyamazsın Onun için şiirin bütünü itibariyle ses tonun konuyla ahenkli olmalı Keza aynı şiirin içerisinde de, söylenen şeylerdeki kasıt farklılıklarına kadar bazı ses tonu ayarlamaları gerekebilir Bu ayarlamalar, dinleyicinin dikkatini tazelemesine vesile olur
8 KELİMELERİ DÜRÜST TELAFFUZ ET: Şiirdeki her kelimeyi ve özellikle yazılışı birbirine benzer kelimeleri oradaki anlamına uygun bir şekilde telaffuz etmelisin Mesela Gün akşam oldu hâlâ gelmedimısrasının hâlâkelimesindeki iki aharfini olması gerektiği gibi ince ve uzun yok de kalın ve kısa bir sesle telaffuz edersen, ola ki yalnızca senin merak etken gereken bir konuda enişteyi de (yani halanın kocasını da) meraka salmış olursun!
9 KAROSER DİLİNİ KULLAN: Okuduğun şiirin seyrindeki kavrayış göre bazı yerlerde yüzünün alacağı bir şekil veya vücudunun iyice yapacağın bir hareket yoksa sadece bir el hareketi söylediğin şeyin anlamını daha da güçlendirebilir Şiirin bu türden jest ve mimiklerle desteklenmesi gereken yerlerini önceden belirle ve o bölümleri gereken hareket, tutum ve haller ile güçlendirmeyi ihmalkârlık etme
10 DİNLEYİCİYİ GÖZLE: Dinleyicinin yüz ve cisim ifadelerine uyarı et Dinleyicinin senden aldığı bir tesir ve bu tesirin oluşturduğu bir enerji vardır O enerji ise doğrusu sana ait ve senin yarattığın, senin verdiğin bir enerjidir Öyleyse salonda bu enerjiyi almış ve taşımakta olan dinleyicileri iyi gözlemle Onlarla göz teması kurarak, o enerjiden beslen Bazı dinleyicilerin duygu katsayısı yüksektir ve onlar bu duygu halini oturdukları yerde seninle birlikte yaşar ve bunu her halleriyle belli ederler Onlara daha fazla hitap ederek, dinleyiciden alacağın enerjiyi azamiye çıkarma konusunda kendine ufak bir torpil yapmanın hiçbir mahzuru yoktur
11 NOKTALAMA İŞARETLERİNİN GEREĞİNİ YAP: Şairler çoğunlukla imlâdan, noktalama işaretlerinden daha çok kelimelerin ruhu ile alakalıdırlar Onlar için en doğru kelimeyi, kavramı, tanımlamayı ya da tasviri en içten yerde ve en çarpıcı şekilde, en güzel laf uyumu ile anlatmak, noktalar ve virgüllerden daha önemlidir Dolayısıyla eğer şair, şiirinin bir yerinde (nokta, virgül, ünlem, üç nokta vb) herhangi bir noktalama işareti kullanmışa, bunun bir anlamı ve amacı var demektir Şaire hürmet duy ve o noktalama işaretinin gereğini yap Şairin o noktada yaratmak istediği duyguyu dinleyiciye aktarmada daha yüksek bir galibiyet elde edeceksin
12 ŞİİRDEKİ BESTELENMEMİŞ MÜZİĞİ İCRA ET: Her şiirin ve özellikle de iyi şiirin mutlaka kendine has bir ritmi ve müziği vardır Şiirin, onu düz yazıdan farklı kılan (ve hesabakitaba gelmeyen, bir kalıba konulamayan) en manâlı özelliği budur Şiiri okurken işte o ritmi ve müziği yakalamalı ve icra etmelisin Dinleyicinin, şiir dinlemekte olduğuduygusu, senin sesinden yansıyan bu ritim ve müzik ile zirveye çıkar
Bütün bu kuralların uygulanması ve bu vesile ile dinleyici üzerinde etkin olunması için Allah vergisi iyi bir ses tonu ve keza özel bir kabiliyet gerekmez mi? Kesinlikle gerekir Ama bunu hoş şiir okumanın kuralları aralarında planlamak anlamlı yok Zaten en iyi şiir okuyanlar, yukarıdaki kuralları (ve ola ki de benim saptama edemediğim bunun dışında kuralları) noksansız bir şekilde uygulamanın yanı sıra, bu özel yeteneklere de sahip olanlar arasından çıkıyor Ama her şeye karşın bu yeteneklerin (fazla azimli çalışmalarla) sonradan da geliştirilebildiğini unutmamak lazım Çünkü bunun tarihte iz bırakmış (Hz İsadan önce yaşamış olmasına rağmen bu alandaki ününü iki bin yılı aşkın süre devam ettirerek bu günlere ulaştırabilmiş Çiçeron gibi) örnekleri var *
2 EZBERLE: Kâğıda bakarak okunan şey (sen ne dek gayret etsen de) şiir olmaktan çıkar Çünkü bir şiiri kâğıda bakarak okuduğun zaman, dinleyici üstünde etkin olabilmek için yapman gereken ve bazılarını aşağıda sıralayacağım birçok zarureti yerine getiremez ayla girersin Onun için dinleyici üstünde etkin olması istenen şiir mutlaka ezbere okunmalıdır
3 TEKRARLA: Toplum önünde ezbere okuman gereken şiirin ezber işini tamamlamış olsan bile onu çoğu kez ezberinde tekrarla Bu mutlaka sesli bir şekilde olmak zorunda yok Bir dinlenme hemen, yatakta, hatta topluluk içerisinde yalnız kaldığın zamanlarda bile bu meslek akıl aracılığıyla yapılabilir (çünkü ben bunu defalarca yaparım) Bu tekrarlarla artık o şiirin kelimeleri senin ağzına otomatik olarak gelsin fakat ayrıca bir düşünme ve anımsama gayretine gerek kalmasın Böylelikle sen dinleyici üstünde tesirli olabilmek için yapman gereken diğer işlere daha pozitif uyarı edebilirsin
4 İNANİNANDIR: Önce okuyacağın şiirde söylenenlere kendin inan ve içinde inanmadığın şeyler söylenen şiiri katiyen okuma Okusan da bunun dinleyici üzerinde tam bir tesir yaratmayacağını bil Sonra bu inancını dinleyiciye aktarmak, yani onu da buna inandırmak zorunda olduğunu unutma Unutma ancak şiir insanoğlunun en dinç anlatım yoludur ve bu yol ile ulaşılan anlatım gücünün ikna edemeyeceği insan yoktur
5 ACELE ETME: Şiirini yapabildiğin en yavaş sürat temposuyla oku Katiyen aceleye getirme Dinleyicinin ondaki anlamı, duyguyu, ritmi ve senin okumandaki güzelliği hazmetmesine imkân ver Unutma, her insanın algılama gücü benzer düzeyde değildir Sen okuma hızını, en daha aşağı sezgi düzeyindeki insanın söylediğin her şeyi tamamiyle anlayacağı bir seviyede tut Bırak daha hızlı anlayanlar da bunun tadını çıkarsınlar
6 KUYTU OL: Sen şiir okurken, dinleyici sana tabidir Bunun keyfini yaşa Rahat ol Şiir okumak üzere öne çıktığın ortamda artık herkes ve her şey sana tabidir Yani denetim sendedir ve bu konuda hiç kimsenin yapabileceği hiçbir şey yoktur Şiir okurken ne dek bakimli olursan, dinleyiciyi etkilemek için yapman gereken diğer işlerde de pek başarılı olursun
7 SES TONUNU AYARLA: Başta her şiirin bütünü itibariyle kendine aitkendine uygun bir ses tonu vardır Bir mertlik şiirini okuduğun ses tonuyla, bir aşk ya da tabiat şiiri okuyamazsın Onun için şiirin bütünü itibariyle ses tonun konuyla ahenkli olmalı Keza aynı şiirin içerisinde de, söylenen şeylerdeki kasıt farklılıklarına kadar bazı ses tonu ayarlamaları gerekebilir Bu ayarlamalar, dinleyicinin dikkatini tazelemesine vesile olur
8 KELİMELERİ DÜRÜST TELAFFUZ ET: Şiirdeki her kelimeyi ve özellikle yazılışı birbirine benzer kelimeleri oradaki anlamına uygun bir şekilde telaffuz etmelisin Mesela Gün akşam oldu hâlâ gelmedimısrasının hâlâkelimesindeki iki aharfini olması gerektiği gibi ince ve uzun yok de kalın ve kısa bir sesle telaffuz edersen, ola ki yalnızca senin merak etken gereken bir konuda enişteyi de (yani halanın kocasını da) meraka salmış olursun!
9 KAROSER DİLİNİ KULLAN: Okuduğun şiirin seyrindeki kavrayış göre bazı yerlerde yüzünün alacağı bir şekil veya vücudunun iyice yapacağın bir hareket yoksa sadece bir el hareketi söylediğin şeyin anlamını daha da güçlendirebilir Şiirin bu türden jest ve mimiklerle desteklenmesi gereken yerlerini önceden belirle ve o bölümleri gereken hareket, tutum ve haller ile güçlendirmeyi ihmalkârlık etme
10 DİNLEYİCİYİ GÖZLE: Dinleyicinin yüz ve cisim ifadelerine uyarı et Dinleyicinin senden aldığı bir tesir ve bu tesirin oluşturduğu bir enerji vardır O enerji ise doğrusu sana ait ve senin yarattığın, senin verdiğin bir enerjidir Öyleyse salonda bu enerjiyi almış ve taşımakta olan dinleyicileri iyi gözlemle Onlarla göz teması kurarak, o enerjiden beslen Bazı dinleyicilerin duygu katsayısı yüksektir ve onlar bu duygu halini oturdukları yerde seninle birlikte yaşar ve bunu her halleriyle belli ederler Onlara daha fazla hitap ederek, dinleyiciden alacağın enerjiyi azamiye çıkarma konusunda kendine ufak bir torpil yapmanın hiçbir mahzuru yoktur
11 NOKTALAMA İŞARETLERİNİN GEREĞİNİ YAP: Şairler çoğunlukla imlâdan, noktalama işaretlerinden daha çok kelimelerin ruhu ile alakalıdırlar Onlar için en doğru kelimeyi, kavramı, tanımlamayı ya da tasviri en içten yerde ve en çarpıcı şekilde, en güzel laf uyumu ile anlatmak, noktalar ve virgüllerden daha önemlidir Dolayısıyla eğer şair, şiirinin bir yerinde (nokta, virgül, ünlem, üç nokta vb) herhangi bir noktalama işareti kullanmışa, bunun bir anlamı ve amacı var demektir Şaire hürmet duy ve o noktalama işaretinin gereğini yap Şairin o noktada yaratmak istediği duyguyu dinleyiciye aktarmada daha yüksek bir galibiyet elde edeceksin
12 ŞİİRDEKİ BESTELENMEMİŞ MÜZİĞİ İCRA ET: Her şiirin ve özellikle de iyi şiirin mutlaka kendine has bir ritmi ve müziği vardır Şiirin, onu düz yazıdan farklı kılan (ve hesabakitaba gelmeyen, bir kalıba konulamayan) en manâlı özelliği budur Şiiri okurken işte o ritmi ve müziği yakalamalı ve icra etmelisin Dinleyicinin, şiir dinlemekte olduğuduygusu, senin sesinden yansıyan bu ritim ve müzik ile zirveye çıkar
Bütün bu kuralların uygulanması ve bu vesile ile dinleyici üzerinde etkin olunması için Allah vergisi iyi bir ses tonu ve keza özel bir kabiliyet gerekmez mi? Kesinlikle gerekir Ama bunu hoş şiir okumanın kuralları aralarında planlamak anlamlı yok Zaten en iyi şiir okuyanlar, yukarıdaki kuralları (ve ola ki de benim saptama edemediğim bunun dışında kuralları) noksansız bir şekilde uygulamanın yanı sıra, bu özel yeteneklere de sahip olanlar arasından çıkıyor Ama her şeye karşın bu yeteneklerin (fazla azimli çalışmalarla) sonradan da geliştirilebildiğini unutmamak lazım Çünkü bunun tarihte iz bırakmış (Hz İsadan önce yaşamış olmasına rağmen bu alandaki ününü iki bin yılı aşkın süre devam ettirerek bu günlere ulaştırabilmiş Çiçeron gibi) örnekleri var *
