Her ne kadar ayakkabı tercihlerimizi sağlıktan once moda ve trend olma ozelliğine gore secsek de yarattığı olumsuz sonuclar duşunulduğunde onceliğin sağlık olduğunu gorebiliriz Avrasya Hastanesi'nden Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op Dr Ozgur Ortak, yanlış ayakkabı kullanımı sonucu ortaya cıkan başparmak eğrisi ve tedavi yontemlerini anlatıyor
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b14819ddec0c
h 4Başparmak cıkıntısı Bunyon, ayakta Halluks valgus deformitesine bağlı ortaya cıkan başparmak etrafında ki şişliğe verilen isimdir Başparmak eklemi etrafında eklemi korumakla gorevli olan yağ yastıkcığı, deformite sonucunda ayakkabı icinde basınc altında kalır Buna bağlı olarak reaksiyonel bir buyume olur Doku buyudukce ayakkabı basıncı artar ve şişlik kızarıklık kalıcı bir hal alır
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b14819f851b0
h 4Ayağa uymayan ayakkabılara dikkat Bunyonların oluşumunda en sık rastlanan sebep ayağa uygun olmayan, ayak baş parmağını doğal olmayan bir pozisyonda sıkan ozellikle dar, sivri burunlu ayakkabıların uzun sure giyilmesidir Bunun yanı sıra bunyonlar artrit ve polio (Cocuk felci) gibi hastalıklarda oluşurlar Bunyon deformasyonunda genetik unsurlar da sıklıkla bir rol oynar Fakat butun bu nedenler bunyonların sadece kucuk bir yuzdesini kapsar Bunyonlar kadınlarda erkeklere oranla dokuz kat daha fazladır
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b1481a1379b4
h 4Medikal tedavi Bunyonlar (Halluks valgus) cerrahi ve medikal yontemlerle tedavi edilebilen bir hastalıktır Tedavinin ana prensibi başparmaktaki deformite nedeniyle bozulmuş olan basma kusurunun duzeltilmesidir Hastalarda medikal tedavide ana prensip başparmak deformitesinin bozduğu ayak mekanik dengesinin ceşitli ortopedik cihazlarla duzeltilmeye calışılmasıdır Burada parmak arası silikon, gece takılan makaralar parmağı doğru pozisyona alarak etraf dokunun rahatlatılması ile ağrıyı azaltabilir Ozel yapılmış tabanlıklar ile hastaların başparmak deformitelerinden kaynaklanan yanlış basmaları duzeltilir ve ayakta fazla yuk taşıyan bolgelerin dengesi normale dondurulmeye calışır Bu ortezlerden fayda gormeyen hastalarda ağrının ortadan kaldırılması ve hastanın daha rahat ayakkabı giymesinin sağlanması icin cerrahi tedavi yontemleri planlanır
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b1481a2327ca
h 4Tedavi edilmezse Bunyonlar tedavi edilmediklerinde sıklıkla ağrılı hale gelirler Fakat butun bunyonlar ilerleyeci değildir Bircok bunyon problemi ameliyatsız tedavi edilebilir Genelde ağrısız bunyonların cerrahi duzeltmeye gerekliliği yoktur Bu sebeple ortopedi uzmanları ağrı oluşturmayan bunyonlar icin 'Koruyucu cerrahiyi' onermezler Vakaların geniş bir coğunluğunda bunyon ağrısı uygun ayakkabı giyimi ile ortadan kaldırılabilir
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b1481a45e74b
h 4Uygun bir ayakkabıda olması gereken ozellikler; Ayakkabının modeline gore ayakkabı numaranız değişkenlik gosterebilir Her yeni modelde ayakkabılarınızı deneyerek alın
Mumkun olduğu kadar ayağınızın bicimine en uygun ayakkabıyı secin
Yaşınız ilerledikce ayaklarınızın buyukluğu değişebilir
Her iki ayağınızı olcturun Pek cok kişinin bir ayağı diğerinden buyuktur Ayakkabıyı daha buyuk olan ayağınızda prova edin
Ayakkabı provasını gunun sonunda ayaklarınızın en şiş ve buyuk olduğu zaman yapın
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b1481a6e7b4b
Prova suresince ayakta durun ve her iki ayakkabının sonunda da en uzun ayak parmağınız icin yeterli mesafenin mevcut olduğunu kontrol edin
Ayak taraklarınızın ayakkabının en geniş kısmına (ball pocket tarak kesesi) iyi uyduğundan emin olun
Ayakkabıların ayağınıza oturduğundan ve ayağınıza uygun olduğundan emin olmak icin ayakkabılarınızla yuruyun
Bazı ayakkabılar ayak parmaklarınızın uzerine basınc yapan bolgelerin değiştirilmesi ile modifiye edilebilirler Başparmağın repozisyonunda kullanılan ateller ve ortotikler (Ayaklarınıza gore bicimlendirilmiş ozel ayakkabı tabanlıkları) de ağrınızı hafifletebilir Eğer medikal tedavi başarılı yanıt alınmazsa, cerrahi yontemi duşunmek isteyebilirsiniz Pek cok calışma bunyon cerrahisine giden hastaların % 85% 90'nında sonucların tatmin edici olduğunu bulmuştur
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b1481a89934d
h 4Bunyon cerrahisinin ne zaman uygulanır Uygun ayakkabılara rağmen yuruyuş ve gunluk aktivitelerinizi kısıtlayan ciddi ayak ağrısı,
İstirahat ve ilaclarla duzelmeyen kronik başparmak inflamasyonu ve şişmesi,
Başparmağın kucuk parmakları itmesiyle oluşan başparmak deformitesine ek gelişmiş kucuk parmak deformiteleri,
Başparmağınızın hareketlerinde sertlik yetersizlik,
Ağrının hafiflemesinde nonsteroid ve antienflamatuar ilaclardan fayda gorulmemesi,
Ayakkabılarda değişiklik yapmaya ve antiinflamatuar tedavi gibi diğer tedavilere rağmen başparmak deformitesinin ilerlemesi
Cerrahi yontemler hastaya gore değişmekle beraber başparmak etrafındaki tendon ve bağların tamiri ile karakterize olur Bu yontem; steotomi adı verilen gelişmiş olan deformitenin derecesi olculerek tarak kemiğinin uygun acı ile kesilerek deformitenin ters yonune tarak kemiğinin kaydırılması işlemidir Ayrıca artrodez, ekzostektomi ve rezeksiyon artroplastisi uygulanan diğer cerrahi yontemlerdir
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b14819ddec0c
h 4Başparmak cıkıntısı Bunyon, ayakta Halluks valgus deformitesine bağlı ortaya cıkan başparmak etrafında ki şişliğe verilen isimdir Başparmak eklemi etrafında eklemi korumakla gorevli olan yağ yastıkcığı, deformite sonucunda ayakkabı icinde basınc altında kalır Buna bağlı olarak reaksiyonel bir buyume olur Doku buyudukce ayakkabı basıncı artar ve şişlik kızarıklık kalıcı bir hal alır
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b14819f851b0
h 4Ayağa uymayan ayakkabılara dikkat Bunyonların oluşumunda en sık rastlanan sebep ayağa uygun olmayan, ayak baş parmağını doğal olmayan bir pozisyonda sıkan ozellikle dar, sivri burunlu ayakkabıların uzun sure giyilmesidir Bunun yanı sıra bunyonlar artrit ve polio (Cocuk felci) gibi hastalıklarda oluşurlar Bunyon deformasyonunda genetik unsurlar da sıklıkla bir rol oynar Fakat butun bu nedenler bunyonların sadece kucuk bir yuzdesini kapsar Bunyonlar kadınlarda erkeklere oranla dokuz kat daha fazladır
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b1481a1379b4
h 4Medikal tedavi Bunyonlar (Halluks valgus) cerrahi ve medikal yontemlerle tedavi edilebilen bir hastalıktır Tedavinin ana prensibi başparmaktaki deformite nedeniyle bozulmuş olan basma kusurunun duzeltilmesidir Hastalarda medikal tedavide ana prensip başparmak deformitesinin bozduğu ayak mekanik dengesinin ceşitli ortopedik cihazlarla duzeltilmeye calışılmasıdır Burada parmak arası silikon, gece takılan makaralar parmağı doğru pozisyona alarak etraf dokunun rahatlatılması ile ağrıyı azaltabilir Ozel yapılmış tabanlıklar ile hastaların başparmak deformitelerinden kaynaklanan yanlış basmaları duzeltilir ve ayakta fazla yuk taşıyan bolgelerin dengesi normale dondurulmeye calışır Bu ortezlerden fayda gormeyen hastalarda ağrının ortadan kaldırılması ve hastanın daha rahat ayakkabı giymesinin sağlanması icin cerrahi tedavi yontemleri planlanır
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b1481a2327ca
h 4Tedavi edilmezse Bunyonlar tedavi edilmediklerinde sıklıkla ağrılı hale gelirler Fakat butun bunyonlar ilerleyeci değildir Bircok bunyon problemi ameliyatsız tedavi edilebilir Genelde ağrısız bunyonların cerrahi duzeltmeye gerekliliği yoktur Bu sebeple ortopedi uzmanları ağrı oluşturmayan bunyonlar icin 'Koruyucu cerrahiyi' onermezler Vakaların geniş bir coğunluğunda bunyon ağrısı uygun ayakkabı giyimi ile ortadan kaldırılabilir
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b1481a45e74b
h 4Uygun bir ayakkabıda olması gereken ozellikler; Ayakkabının modeline gore ayakkabı numaranız değişkenlik gosterebilir Her yeni modelde ayakkabılarınızı deneyerek alın
Mumkun olduğu kadar ayağınızın bicimine en uygun ayakkabıyı secin
Yaşınız ilerledikce ayaklarınızın buyukluğu değişebilir
Her iki ayağınızı olcturun Pek cok kişinin bir ayağı diğerinden buyuktur Ayakkabıyı daha buyuk olan ayağınızda prova edin
Ayakkabı provasını gunun sonunda ayaklarınızın en şiş ve buyuk olduğu zaman yapın
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b1481a6e7b4b
Prova suresince ayakta durun ve her iki ayakkabının sonunda da en uzun ayak parmağınız icin yeterli mesafenin mevcut olduğunu kontrol edin
Ayak taraklarınızın ayakkabının en geniş kısmına (ball pocket tarak kesesi) iyi uyduğundan emin olun
Ayakkabıların ayağınıza oturduğundan ve ayağınıza uygun olduğundan emin olmak icin ayakkabılarınızla yuruyun
Bazı ayakkabılar ayak parmaklarınızın uzerine basınc yapan bolgelerin değiştirilmesi ile modifiye edilebilirler Başparmağın repozisyonunda kullanılan ateller ve ortotikler (Ayaklarınıza gore bicimlendirilmiş ozel ayakkabı tabanlıkları) de ağrınızı hafifletebilir Eğer medikal tedavi başarılı yanıt alınmazsa, cerrahi yontemi duşunmek isteyebilirsiniz Pek cok calışma bunyon cerrahisine giden hastaların % 85% 90'nında sonucların tatmin edici olduğunu bulmuştur
imagessikolmakisterkensagliginizdanolmayin5b1481a89934d
h 4Bunyon cerrahisinin ne zaman uygulanır Uygun ayakkabılara rağmen yuruyuş ve gunluk aktivitelerinizi kısıtlayan ciddi ayak ağrısı,
İstirahat ve ilaclarla duzelmeyen kronik başparmak inflamasyonu ve şişmesi,
Başparmağın kucuk parmakları itmesiyle oluşan başparmak deformitesine ek gelişmiş kucuk parmak deformiteleri,
Başparmağınızın hareketlerinde sertlik yetersizlik,
Ağrının hafiflemesinde nonsteroid ve antienflamatuar ilaclardan fayda gorulmemesi,
Ayakkabılarda değişiklik yapmaya ve antiinflamatuar tedavi gibi diğer tedavilere rağmen başparmak deformitesinin ilerlemesi
Cerrahi yontemler hastaya gore değişmekle beraber başparmak etrafındaki tendon ve bağların tamiri ile karakterize olur Bu yontem; steotomi adı verilen gelişmiş olan deformitenin derecesi olculerek tarak kemiğinin uygun acı ile kesilerek deformitenin ters yonune tarak kemiğinin kaydırılması işlemidir Ayrıca artrodez, ekzostektomi ve rezeksiyon artroplastisi uygulanan diğer cerrahi yontemlerdir