Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eş vakitli olarak duyurduğu Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ile İstihdam Kalkanı Paketinden, kıdem tazminatının fona dönüştürülmesini öngören kısmı şimdilik rafa kaldırıldı.
Bunun üzerine gözler, İşsizlik Sigortası Fonu patron ve personel hissesinin artırılmasını içeren pakete çevrildi. Bu paket, fiyatsız izinde gelir dayanağı, kısa çalışma ödeneğinin prim takviyesiyle devamı, ek istihdama ait çok sayıda takviye ögesini içerirken, hala yüzde 2 olan İşsizlik Sigortası Fonu patron hissesinin yüzde 4’e, personel hissesinin ise yüzde 1’den yüzde 2’ye çıkarılmasını öngörüyor. Patron yüklü olarak net fiyat üzerinden mukavele yaptığı için, fon ödemesinin tamamını kendisi karşılıyor.
İş dünyası bu hazırlıklara karşı büyük reaksiyon gösterirken, düzenlemenin çok kısa vakit diliminde TBMM gündemine gelmesi bekleniyor.
Taraflarda tasa hakim
Kıdem tazminatının fona dönüştürülmesi ve karma sistem olarak isimlendirilen kısmen fon, kısmen mevcut halin devamı istikametindeki düzenleme teklifleri tarafları endişelendirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın toplumsal tarafların liderleriyle yaptığı toplantıda hem emekçi hem de patron kanadı genel olarak düzenlemenin gündemden düşürülmesini istediler. Düzenlemeye ait Cumhurbaşkanlığı'nın tavrının net olarak muhakkak olmaması nedeniyle tarafların süreci tasayla izlediği vurgulandı. Kaynaklar, toplantıda TÜRK-İŞ Lideri Ergün Atalay'ın kıdem tazminatının fona dönüştürülmesi ve mevcut haklardan geri gidişe yönelik hiçbir düzenlemeye katkı veremeyeceğini tabir ettiği belirtildi.
TÜRK-İŞ mektup yazdı
Toplantı sürerken TÜRK-İŞ'in Cumhurbaşkanlığına bir mektup ve ekinde görüş münasebetlerini içeren bir metin gönderdiği öğrenildi. Mektupta, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın “sosyal tarafların uzlaşısını koşul olarak gördüğü” istikametindeki beyanlarına atıf yapıldı ve TÜRK-İŞ’in mevcut tekliflere karşı olduğu yazıldı.
Mektupta, “TÜRK-İŞ olarak kıdem tazminatının mevcut düzenlemesinde rastgele bir değişikliği kabul etmemiz mümkün değil. TÜRKİŞ, bunun dışında kıdem tazminatını alamayanlar için yapılacak her türlü arayışa katkı vermeye hazırdır” denildi. Toplantı sırasında yazılı bir metin gönderilmesi mevcut uzlaşma arayışlarına katkı verilemeyeceği formunda yorumlandı.
Kıdem, İş Kanunu’nun temel direği
Kıdem tazminatının yine düzenlenmesine yönelik tekliflerin akabinde TÜRK-İŞ bir de yazılı açıklama yaptı. TÜRK-İŞ İdare Konseyi ismine Genel Lider Ergün Atalay imzasıyla yayımlanan açıklamada, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ismiyle yapılan tekliflere ait Cumhurbaşkanı'na görüşlerin iletildiği belirtilerek şunlar kaydedildi: “Her vakit lisana getirdiğimiz üzere kıdem tazminatı personellerin en değerli garantisidir. Kıdem tazminatı İş Kanunu’nun temel direğidir. Kıdem tazminatının temelini oluşturan konular ortadan kaldırılırsa İş Kanunu’nun birçok hususu de mana ve fonksiyonunu yitirecektir. Tıpkı biçimde, sendikal hakların kullanılması ve sendikal örgütlenmenin yapılmasında da kıdem tazminatı birçok vakit kıymetli bir fonksiyon görmekte ve garanti olmaktadır. Kıdem tazminatı personelin yıllardır döktüğü terin, verdiği bir ömrün karşılığıdır.”
HAK-İŞ’ten yazılı açıklama
HAK-İŞ Genel Başkanvekili Osman Yıldız, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yapılan toplantıya ait olarak, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın diyalog kapısı açmasını önemsediklerini belirtti. Yazılı bir açıklama yapan Osman Yıldız, “Genel Liderimiz Mahmut Arslan, Sayın Cumhurbaşkanımız ile gündemde yer alan kıdem tazminatı bağlamında yapılmak istenilen değişikliklerin yanı sıra çalışma hayatına ait konfederasyonumuz HAK-İŞ’in görüş, sorun ve tekliflerini lisana getirmiştir. Arslan, yapılmak istenilen değişiklikle ilgili Bakanlarımızla yapılan toplantılarda ortaya koyduğumuz temel prensip ve görüşlerimizi Cumhurbaşkanımıza da sunma fırsatı bulmuştur” sözüne yer verdi. Açıklamada, HAK-İŞ'in tekliflere yönelik görüşlerine ait rastgele bir bilgi verilmedi.
Taraflar ortası bağlantı misyonunu TOBB üstlendi
Evvelki gün Beştepe’de yapılan toplantı sonucunda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın düzenlemeyi toplumsal tarafların bir sefer daha kendi ortasında değerlendirmesini istediği belirtildi.
TOBB'un bu süreçte taraflarla bağlantısı yürütmek istediği, toplantı sonunda da liderlerin kendi ortalarında tekrar bir ortaya geldikleri öğrenildi. Toplantıda da gündeme gelen tarafların tam uzlaşısı konusunda, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın evvelki beyanlarında bu uzlaşıyı koşul saymasına karşılık, bu toplantıda “tam mutabakat arayacağı” istikametinde rastgele bir beyanda bulunmaması tarafları endişelendirdi.
Bu nedenle, bilhassa emekçi kanadında vakit kazanıldığı, en azından TBMM'nin yeni devrine kadar bir teklifi beklememekle birlikte gündemden düştüğü tarafında bir yorum yapmadığı görüşü hakim oldu.
TİSK de soğuk bakıyor
Toplantıda TİSK'in de düzenlemenin hem zamanlaması, hem de içeriğine ait kaygılarını lisana getirdiği belirtildi. Patronun prim yükünün bu düzenleme ile epeyce artacağı, işsizlik sigortası fonuna yapılan kesintinin artırılması ile birlikte düşünüldüğünde, salgın sonrası ortamda Türkiye'nin rekabet gücü açısından olumsuz tesir edeceğini vurguladığı belirtildi.
Mehmet Kaya/Dünya