Sinestezi Hastalığı Nedir?

Sinestezi birleşik duyu anlamına gelen Yunanca kökenli bir sözcüktürSinestezi tanımlama olarak da bir duyunun diğer bir duyuyu algılaması şeklinde açıklanabilirSinestezik hastalarda beyin duyduğu sesleri zihinde görsele çeviriyor,gördüğü şeyleri ise seslere dönüştürerek algılanmasını sağlıyorKısaca seslerin koklandığı,şekillerin tadıldığı ve renklerin duyulduğu* bir mekanizmadan söz edebiliriz
Sinestezi hastalığı daha sonra kazanılan sinestezi ve nedeni bilinmeyen sinestezi olmak üzere iki ayrı başlık aşağı incelenebilirGenel olarak daha sonra kazanılan sinestezi başka hastalıkların varlığında ortaya çıkarken nedeni meçhul sinestezi yaklaşık 25000 kişide bir görülen nadir rastlanan bir durumdurSonradan kazanılan sinestezi kalıcı olabileceği gibi geçici süreyle oluşan sinestezik durumlar da vardırBu duruma başa alınan darbeler,çeşitli kimyasalların kullanımı sırasında alt tesir oluşturması veya beynin orta temporal lobunun zarar görmesi neden oluyorHer sinestezi hastası , hastalığı aynı derece yaşamazYaşanan deneyimler ve gözlenen durumlar hastadan hastaya farklılık gösterirAyrıca bu hastalığa yatkın bir insan tipinden bahsetmek olası değildirBu nedenle sinestezi hastalığıyla ilgili genelleme yerine getirmek oldukça zordurAncak hastalar üstünde yapılan çalışmalar neticesinde bir takım bilgiler belirlemek mümkündürÖrneğin ; Yale Üniversitesi profesörü Lawrence Marks ‘ın araştırmalarına göre sinestezi hastalarının çocukluk ve ekseriyet dönemlerindeki davranışları birbirleriyle paralellik gösteriyorAyrıca elde edilen istatistiklere göre kadınların bu hastalığa yakalanma oranı erkeklere kadar daha fazlaBu koşul hastalığın X cinsiyet kromozomu üzerinde taşındığı düşüncesini doğuruyorBuna kanıt olabilecek bir öteki olgu ise şimdiye dek babadan kıza,anneden kıza veya anneden oğula geçtiği durumlara rastlanırken şimdiye değin babadan oğula geçtiği hiç gözlenmemiştirSinestezi hastalarıyla ilgili bir öteki olgu ise hastalığın beynin sol yarım küresiyle ilişkili olduğuyla ilgilidirSinestezi hastalarında görülen matematiksel ve uzamsal akıl düşüklüğü bu düşünceyi destekliyorBunun yanına yapılan bazı beyin görüntüleme çalışmalarında limbik korteks ve hipokampüsün daha etkili olarak çalıştığı gözlenmiştirBu şart sinesteziklerin güçlü bir hafızaya sahip olabileceğini gösteriyor
Sinestezi hala gizemini koruyan bir hastalık olmakla birlikte sıkça bir kabiliyet olarak da algılanabiliyorTarih baştan başa çoğu meşhur sanatçının sinestezi hastası olduğu ve harikulade eserler ortaya çıkardığı biliniyorBunlara örnek olarak Fransız şair Arthur Rimbaud ( hastalığını başlangıçta çocukluğunda fark etmeye başladığını söylemiştir),meşhur roman yazarı Vladimir Nabokov , herzamanki müzik bestekarı Scriabin ve sanatkâr Kandinsky gösterilebilir