iltasyazilim
FD Üye
Hüseyin Rahmi Gürpınar Şıpsevdi Roman Özeti
Şıpsevdi Roman Özeti Hüseyin Rahmi Gürpınar
1KİTABIN KONUSU: Paris`deri döndükten sonraki hayata perspektif değişmiş, batının yaşam tarzına özenmiş ve gözünü para hırsı bürümüş olan Meftun ve ailesi içinde meydana gelen olaylar anlatılmaktadır
2KİTABIN ÖZETİ: Meftun, annesi Lütfiye Bayan, ninesi Şeküre Bayan, kızkardeşi Lebibe, erkek kardeşi Raci ile Erenköy`de bir köşkte oturmaktadır Teyzesi Vesile Hanım ile kızları Rabia ve Hasene de köşkün sürekli konuklarıdır
Meftun, Paris`ten yeni dönmüştür Oarada gördüğü adetleri ve kuralları, kendi ailesine öğretmeye çalışır Adap kuralları hakkında dersler verir Ailesi her ne değin istemese de ona uyarlamak zorunda kalmaktadır
Bir süre daha sonra Meftun, kızkardeşi Lebibe`nin, komşu köşkte oturan Mahir adlı bir gençle gezdiğini öğrenir İki genç arasında gelip giden mektuplar, hizmeçi Eleni yardımıyla önce Meftun`un elinden geçmektedir sonradan Meftun Mahir ile ilgili bilgiler edinir Kızın babasının, çok zengin bir birey olan Kasım Efendi olduğunu öğrenir Paraya fazla düşkün olan Meftun, Kasım Efendi`nin kızıyla evlenmeyi aklına koyar Annesi ve teyzesi, kızı istemeye giderler ve bir netice alamazlar Bunun üstüne Meftun, başka yollar denemeye karar verir Fransız dostu, Mösyö Mc Ferlan`a gider Kasım Efendi`nin kızıyla evlenebilmesi için ondan takviye ister Doğrusu Meftun`un kafasında Kasım Efendi`nin paralarına konmak vardır
bu arada Meftun Rabia`nın da Bedri adında bir gençle gezdiğini öğrenir Kızların bu sıcacık gezilerine kızdığı halde Kasım Efendi`nin paraları uğruna ses çıkarmamaktadır Raci ise buna çok kızmaktadır Çöpkutusunda, bulduğu bir kutusu üzerinde araştırma yapar Sonunda, kızlardan birinin gebe olduğunu öğrenir Bunu Meftun`a söyler Kızlarla konuşmaya karar verirler Konuşma sonucu Rabia`nın hamile olduğu kavranabilir Kızı ile yani Rabia`yı Meftun`la evlendirmek hayaliyle konuşmalarını dinleyen Teyze Vesile Bayan üzüntüsünden deliye döner Bütün bunlar olurken Lebibe evden kaçar
Meftun, tüm bu sıkıntılarla Mösyö Mc Ferlan`a gider Mc Ferlan Meftun`un Kasım Efendi`nin kızı Edibe ile evlenebilmesi için çare bulmuştur Meftun`un bir piyangodan yüklüce para kazandığı söylentisi etrafa yayılacak, parayı çok seven, pinti Kasım Efendi de kızını isteyerek Meftun`a verecektir
Lebibe ile Mahir evlenmiştir Mc Ferlan`ın piyango hikayesi de fiilen tutmuştur Kasım Efendi kızını Meftun`la evlendirmeye razı olmuştur Meftun da Ksım Efendi`nin kızı için istediği ağırlığı, ileride Kasım Efendi`nin servetine sahip olacağını düşünerek ödemiş ve Edibe ile evlenmiştir
Rabia ise evin arap hizmetçisi Zariflik`deri gördüğü şekilde çoçuğunu düşürür Bunu yalnızca Meftun, Raci, Lebibe ve Vesile Bayan bilmektedir Bu olay diğerlerine “kanlı basur olarak yansıtılır Cahil bir birey olan Azize Hanım hiçbir şeyden haberi olmayan yaşlı Şeküre Hanım`a gerçeği söyleyince, Şeküre Bayan bu şoka dayanamaz ve ölür
Ölümün üzerinden iki sene geçmiş, Meftun ve Lebibe çoluk çoçuğa karışmışlardır Meftun`un alafrangalık hevesi ve evin kalabalıklaşması nedeni ile geçim sıkıntısı çekmeye başlamışlardır Meftun hala Kasım Efendi`nin parasını ele geçirememiştir Kasım Efendi de ne kızı Edibe`ye ne de oğlu Mahir`e para vermektedir
Meftun, babasından mülk senetlerini getirmesini ister Mahir bunu kabul etmez Bunun üstüne Meftun başka yollar dener Mahir`I alafranga eğlencelere, topluluklara götürmeye başlar Mahir ise Mösyö Mc Ferlan`ın karısı Madam Mc Ferlan`a iyiden iyiye tutulmuştur Bunu anlayan Meftun, Madam Mc Ferlan`dan Mahir`I ayartıp babasından istetmesini söyler ve uzlaşma yaparlar
Lebibe ve Edibe ise kocalarının taşkınlıklarından bıkmıştır sık sık kocalarıyla ağız dalaşı etmektedirler Köşkte düzenlenen bir baloda Lebibe, Meftun ile Mc Ferlan`ın Mahir için yaptıkları plana, kulak misafiri olur Mahir`in gözü ise Madam Mc Ferlan`dan başkasını görmemektedir Tamamen sarhoş olunca, Meftun`un babasının mal senetlerini getireceğini söyler Fiilen bunu Madam Mc Ferlan`ın sevgisini galip gelmek için yapmıştır
Mahir, babasının mülk senetlerini alır Kasım Efendi bunu farkedince oğlunu evlatlıktan reddeder Lebibe ve Edibe de kocalarından göremedikleri ilgiyi başkalarında ararlar Mahir de Madam Mc Ferlan ile Meftun arasındaki anlaşmayı öğrenmiştir Buna dayanamayan Mahir, intihar eder
Raci, ailenin başına gelen tüm bu felaketlerin nedeninin Meftun olduğunu bilmektedir Meftun ise suçlanacak kişinin kendisi olduğunu anlayınca Paris`e geri döner
Meftun`un ihtiraslarının ve çevirdiği oyunların sonucu yıkılmıştır
3KİTABIN BELLI BAŞLI FİKRİ: Batıdan etkilenmemeli ve kendi örf, adet, gelenek ve göreneklerimize sahip çıkmalıyız Hem para hırsı yüzünden kimseyi kandırmamalı ve yalnızca parayla mutluluğun olmayacağını bilmeliyiz
4KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ:
Meftun: Alafrangalığın fazla etkisinde kalmış Bu konudaki bilgileri de her zaman kitaplardan kaynaklanıyor Taklitçi ve sahte fikirlere sahip Parayı fazla seviyor Onu ilk olarak züppe, batıyı her davranışına kaynak yapmış bir kişi olarak tanıyoruz Sonradan para hırsı onu kalpazan, kendini düşünen bir kişiliğe sokuyor Sonunda yenilince de kaçıyor
Raci: Ağabeyi gibi alafrangalığa meraklı yok Dürüst bir kişi faydacı değil Türk görgü ve ahlak kurallarına tabi
Şeküre Bayan: Yaşı ellinin üzerinde, çok konuşkan, dalgın işportacı, Meftun`un hareketlerine kızan ve gerisinde atıp tutan bir birey
Lebibe: Hassaslığı sebebiyle suçlamalara dayanamayan duygusal ve çekingen biri
Rabia: Ilk Olarak asi, terbiyeden mahrum kaba bir kişi olarak görünüyor Sonra şehvetli, çabuk kapılan, güvenilmez, zavallı biri olarak beliriyor Romanın sonunda ise kederli, içine kapanık bir kişiliğe bürünüyor
Edibe: Kendisine söylenen herşeye inanan bir birey Duygularını açığa içeri almamak istemiyor Utangaç ve kendisini küçük görüyor
Vesile Hanım: Lafçı, çocuklarını ve kendisini yaz, kış besledikleri halde Lütfiye Hanım`I kıskanıyor Menfaatkar bir insan
Lütfiye Hanım: Oğlu Meftun`un isteklerine öyle ayak uydurmasa bile gerçi onunla övünen, ailenin tüm kadınları gibi dedikoducu, meraklı bir kişi
Mahir: Doğrusu doğru bir kişi Fakat basit kanan, güçsüz bir kişiliği olan, duygularına baskın olamayan bir kimse
Azize Hanım: Işportacı, cahil bir bayan Aklına gelen herşeyi sonunu paldır küldür söylüyor
Kasım Efendi: Pinti, kuralcı bir adam Katı tavırları var Herşeyden fazla paraya siklet veriyor Para sevgisi, aile arası duygularını da değil etmiş
5KİTAP HAKKINDAKİ KIŞISEL FIKIRLER: Kitaptaki olaylar karışık olduğundan anlaşılması zor bir kitap; fakat alafrangalıktantan bahsedilmiş ve onun neden olduğu aile kavgaları, geçimsizlikler çok iyi anlatılmıştır
6KİTABIN YAZARI HAKKINDA KISA VERI: İstanbul`da doğdu Hünkar yaverlerinde Sait Paşa`nın oğludur Özel öğrenim gördü Az Önce küçük yaşlardayken öykü ve roman yazmaya başladı Ilk eserlerini Ahmet Mithat Efendi`ye götürdükleri süre inanmamıştı Kısa süreli memurluklarda bulundu Hayatını yazarlık yaparak sürdürdü Birincil romanı olan Şık, Ahmet Mithat Efendi`nin Tercümanı Hakikat adlı gazetesinde yayımlandıbunu diğer eserleri izledi Sayısı yetmişi bulan eserleri arasında en çok romanlarıyla tanındı Bu nesil eserlerinde genelde kenar mahalle insanlarını, sosyal sorunları, batıl inanışları, aile geçimsizliklerini iyi bir gözlemci gibi ortaya koydu Bu gözlemciliğinin sonucu olarak İstanbul hayatından çok canlı sahneler yansıtıp, fazla kaslı tipler çizdi Ahmet Mithat geleneğini sürdüren kayda değer yazarlarımızdan biri oldu *
Şıpsevdi Roman Özeti Hüseyin Rahmi Gürpınar
1KİTABIN KONUSU: Paris`deri döndükten sonraki hayata perspektif değişmiş, batının yaşam tarzına özenmiş ve gözünü para hırsı bürümüş olan Meftun ve ailesi içinde meydana gelen olaylar anlatılmaktadır
2KİTABIN ÖZETİ: Meftun, annesi Lütfiye Bayan, ninesi Şeküre Bayan, kızkardeşi Lebibe, erkek kardeşi Raci ile Erenköy`de bir köşkte oturmaktadır Teyzesi Vesile Hanım ile kızları Rabia ve Hasene de köşkün sürekli konuklarıdır
Meftun, Paris`ten yeni dönmüştür Oarada gördüğü adetleri ve kuralları, kendi ailesine öğretmeye çalışır Adap kuralları hakkında dersler verir Ailesi her ne değin istemese de ona uyarlamak zorunda kalmaktadır
Bir süre daha sonra Meftun, kızkardeşi Lebibe`nin, komşu köşkte oturan Mahir adlı bir gençle gezdiğini öğrenir İki genç arasında gelip giden mektuplar, hizmeçi Eleni yardımıyla önce Meftun`un elinden geçmektedir sonradan Meftun Mahir ile ilgili bilgiler edinir Kızın babasının, çok zengin bir birey olan Kasım Efendi olduğunu öğrenir Paraya fazla düşkün olan Meftun, Kasım Efendi`nin kızıyla evlenmeyi aklına koyar Annesi ve teyzesi, kızı istemeye giderler ve bir netice alamazlar Bunun üstüne Meftun, başka yollar denemeye karar verir Fransız dostu, Mösyö Mc Ferlan`a gider Kasım Efendi`nin kızıyla evlenebilmesi için ondan takviye ister Doğrusu Meftun`un kafasında Kasım Efendi`nin paralarına konmak vardır
bu arada Meftun Rabia`nın da Bedri adında bir gençle gezdiğini öğrenir Kızların bu sıcacık gezilerine kızdığı halde Kasım Efendi`nin paraları uğruna ses çıkarmamaktadır Raci ise buna çok kızmaktadır Çöpkutusunda, bulduğu bir kutusu üzerinde araştırma yapar Sonunda, kızlardan birinin gebe olduğunu öğrenir Bunu Meftun`a söyler Kızlarla konuşmaya karar verirler Konuşma sonucu Rabia`nın hamile olduğu kavranabilir Kızı ile yani Rabia`yı Meftun`la evlendirmek hayaliyle konuşmalarını dinleyen Teyze Vesile Bayan üzüntüsünden deliye döner Bütün bunlar olurken Lebibe evden kaçar
Meftun, tüm bu sıkıntılarla Mösyö Mc Ferlan`a gider Mc Ferlan Meftun`un Kasım Efendi`nin kızı Edibe ile evlenebilmesi için çare bulmuştur Meftun`un bir piyangodan yüklüce para kazandığı söylentisi etrafa yayılacak, parayı çok seven, pinti Kasım Efendi de kızını isteyerek Meftun`a verecektir
Lebibe ile Mahir evlenmiştir Mc Ferlan`ın piyango hikayesi de fiilen tutmuştur Kasım Efendi kızını Meftun`la evlendirmeye razı olmuştur Meftun da Ksım Efendi`nin kızı için istediği ağırlığı, ileride Kasım Efendi`nin servetine sahip olacağını düşünerek ödemiş ve Edibe ile evlenmiştir
Rabia ise evin arap hizmetçisi Zariflik`deri gördüğü şekilde çoçuğunu düşürür Bunu yalnızca Meftun, Raci, Lebibe ve Vesile Bayan bilmektedir Bu olay diğerlerine “kanlı basur olarak yansıtılır Cahil bir birey olan Azize Hanım hiçbir şeyden haberi olmayan yaşlı Şeküre Hanım`a gerçeği söyleyince, Şeküre Bayan bu şoka dayanamaz ve ölür
Ölümün üzerinden iki sene geçmiş, Meftun ve Lebibe çoluk çoçuğa karışmışlardır Meftun`un alafrangalık hevesi ve evin kalabalıklaşması nedeni ile geçim sıkıntısı çekmeye başlamışlardır Meftun hala Kasım Efendi`nin parasını ele geçirememiştir Kasım Efendi de ne kızı Edibe`ye ne de oğlu Mahir`e para vermektedir
Meftun, babasından mülk senetlerini getirmesini ister Mahir bunu kabul etmez Bunun üstüne Meftun başka yollar dener Mahir`I alafranga eğlencelere, topluluklara götürmeye başlar Mahir ise Mösyö Mc Ferlan`ın karısı Madam Mc Ferlan`a iyiden iyiye tutulmuştur Bunu anlayan Meftun, Madam Mc Ferlan`dan Mahir`I ayartıp babasından istetmesini söyler ve uzlaşma yaparlar
Lebibe ve Edibe ise kocalarının taşkınlıklarından bıkmıştır sık sık kocalarıyla ağız dalaşı etmektedirler Köşkte düzenlenen bir baloda Lebibe, Meftun ile Mc Ferlan`ın Mahir için yaptıkları plana, kulak misafiri olur Mahir`in gözü ise Madam Mc Ferlan`dan başkasını görmemektedir Tamamen sarhoş olunca, Meftun`un babasının mal senetlerini getireceğini söyler Fiilen bunu Madam Mc Ferlan`ın sevgisini galip gelmek için yapmıştır
Mahir, babasının mülk senetlerini alır Kasım Efendi bunu farkedince oğlunu evlatlıktan reddeder Lebibe ve Edibe de kocalarından göremedikleri ilgiyi başkalarında ararlar Mahir de Madam Mc Ferlan ile Meftun arasındaki anlaşmayı öğrenmiştir Buna dayanamayan Mahir, intihar eder
Raci, ailenin başına gelen tüm bu felaketlerin nedeninin Meftun olduğunu bilmektedir Meftun ise suçlanacak kişinin kendisi olduğunu anlayınca Paris`e geri döner
Meftun`un ihtiraslarının ve çevirdiği oyunların sonucu yıkılmıştır
3KİTABIN BELLI BAŞLI FİKRİ: Batıdan etkilenmemeli ve kendi örf, adet, gelenek ve göreneklerimize sahip çıkmalıyız Hem para hırsı yüzünden kimseyi kandırmamalı ve yalnızca parayla mutluluğun olmayacağını bilmeliyiz
4KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ:
Meftun: Alafrangalığın fazla etkisinde kalmış Bu konudaki bilgileri de her zaman kitaplardan kaynaklanıyor Taklitçi ve sahte fikirlere sahip Parayı fazla seviyor Onu ilk olarak züppe, batıyı her davranışına kaynak yapmış bir kişi olarak tanıyoruz Sonradan para hırsı onu kalpazan, kendini düşünen bir kişiliğe sokuyor Sonunda yenilince de kaçıyor
Raci: Ağabeyi gibi alafrangalığa meraklı yok Dürüst bir kişi faydacı değil Türk görgü ve ahlak kurallarına tabi
Şeküre Bayan: Yaşı ellinin üzerinde, çok konuşkan, dalgın işportacı, Meftun`un hareketlerine kızan ve gerisinde atıp tutan bir birey
Lebibe: Hassaslığı sebebiyle suçlamalara dayanamayan duygusal ve çekingen biri
Rabia: Ilk Olarak asi, terbiyeden mahrum kaba bir kişi olarak görünüyor Sonra şehvetli, çabuk kapılan, güvenilmez, zavallı biri olarak beliriyor Romanın sonunda ise kederli, içine kapanık bir kişiliğe bürünüyor
Edibe: Kendisine söylenen herşeye inanan bir birey Duygularını açığa içeri almamak istemiyor Utangaç ve kendisini küçük görüyor
Vesile Hanım: Lafçı, çocuklarını ve kendisini yaz, kış besledikleri halde Lütfiye Hanım`I kıskanıyor Menfaatkar bir insan
Lütfiye Hanım: Oğlu Meftun`un isteklerine öyle ayak uydurmasa bile gerçi onunla övünen, ailenin tüm kadınları gibi dedikoducu, meraklı bir kişi
Mahir: Doğrusu doğru bir kişi Fakat basit kanan, güçsüz bir kişiliği olan, duygularına baskın olamayan bir kimse
Azize Hanım: Işportacı, cahil bir bayan Aklına gelen herşeyi sonunu paldır küldür söylüyor
Kasım Efendi: Pinti, kuralcı bir adam Katı tavırları var Herşeyden fazla paraya siklet veriyor Para sevgisi, aile arası duygularını da değil etmiş
5KİTAP HAKKINDAKİ KIŞISEL FIKIRLER: Kitaptaki olaylar karışık olduğundan anlaşılması zor bir kitap; fakat alafrangalıktantan bahsedilmiş ve onun neden olduğu aile kavgaları, geçimsizlikler çok iyi anlatılmıştır
6KİTABIN YAZARI HAKKINDA KISA VERI: İstanbul`da doğdu Hünkar yaverlerinde Sait Paşa`nın oğludur Özel öğrenim gördü Az Önce küçük yaşlardayken öykü ve roman yazmaya başladı Ilk eserlerini Ahmet Mithat Efendi`ye götürdükleri süre inanmamıştı Kısa süreli memurluklarda bulundu Hayatını yazarlık yaparak sürdürdü Birincil romanı olan Şık, Ahmet Mithat Efendi`nin Tercümanı Hakikat adlı gazetesinde yayımlandıbunu diğer eserleri izledi Sayısı yetmişi bulan eserleri arasında en çok romanlarıyla tanındı Bu nesil eserlerinde genelde kenar mahalle insanlarını, sosyal sorunları, batıl inanışları, aile geçimsizliklerini iyi bir gözlemci gibi ortaya koydu Bu gözlemciliğinin sonucu olarak İstanbul hayatından çok canlı sahneler yansıtıp, fazla kaslı tipler çizdi Ahmet Mithat geleneğini sürdüren kayda değer yazarlarımızdan biri oldu *