Sıra, TCDD’nin satışına geldi

Köprüler, yollar, limanlar, fabrikalar derken satış sırası artık de demiryollarına geldi. Cumhuriyet tarihinde birinci kez TCDD, yolcu nakliyatı hizmetini özel kesime devretmeye hazırlanıyor

BirGün’ün ulaştığı Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü’nce hazırlanan taslak yönetmeliğe nazaran, ihale ile yolcu nakliyatı özel kesime verilecek. Taslak yönetmeliğe nazaran, ihaleyi alan şirkete kamu yükümlülüğünü yerine getirdiği münasebeti ile varsayımı maliyet fiyatının yüzde 20’si ödenecek. İhaleyi alan şirket, mukavele üzerinde değişiklik yaparak sefer artırımı ve azaltımı yapabilecek.

Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü, ‘Demiryolu yolcu nakliyeciliğinde kamu hizmeti yükümlülerinin seçimi ile kamu hizmeti kontratlarının düzenlenmesi, uygulanması ve kontrol yordam ve asılları hakkında yönetmelik’ taslağı hazırladı.



Bütün alt yapı hizmetlerinin TCDD tarafından karşılanacak taslakta şu tabirler yer aldı:

Emniyetin ‘şüpheli’ buldukları katılamayacak: İhaleler, bütün isteklilerin teklif verebildiği ‘açık ihale’ yordamı yapılacak olmasına rağmen hakkında katılaşmış bir ceza olmamasına karşın terör örgütü iltisakı veyahut bunlarla irtibatı olduğu Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından bildirilenler katılamayacak.

Biletler satılmış kabul edilecek: Kamu hizmeti yükümlülüğüne temel net maliyetin tespit edilmesi emeliyle en az üç bireyden oluşan bir ‘Değer Tespit Komisyonu’ kurulacak. Bu komite maliyeti belirleyecek. Maliyet belirlenirken bir trenin çalıştırılması için hesaplanan kestirimi maliyette bütün biletler satılmış üzere kabul edilecek.

Kamu yükümlülüğü için yüzde 20 kâr verilecek: İhaleyi alan firmaya kamu yükümlülüğü için iddiası maliyet fiyatlarının azami yüzde 20’si makul kar oranı olarak verilecek.

Taban fiyattan işçi çalıştırabilecek: Demiryolu nakliyatı tehlikeli iş ve işyerleri sıfatında yer almasına rağmen tren üzerinde çalışan işçi şirketler tarafından minimum fiyat ile çalıştırılabilecek.



Taşeron devreye girecek: İhale dokümanında belirtilen her bir çizgi kapsamında çalıştırılmak üzere isteklilerce teklif edilen araç envanterine dâhil trenlerin üçüncü şahıslardan kiralama tekniğiyle temin edilmesi durumunda, kiralama maliyetlerinin hesabında üçüncü bireyler ile istekli ortasında akdedilecek kira mukavelelerinde her bir demiryolu aracı için gösterilen bedel temel alınacak.

Kaza sonrası sigorta ödemesi muallakta: Yaşanabilecek kazalar ve bu kazaların yaralanma ve vefatla sonuçlanması dikkate alındığında sigorta masrafının kim tarafından ödeneceği muallakta bırakıldı.

İşçi sayısı belirtilmedi: Hizmet sunumunda ve trenlerin seferleri sırasında kaç işçinin çalışacağı belirtilmedi.

Koşullara uymayanlar da ihaleye girebilir: Birden fazla demiryolu tren işletmecisi iş paydaşlığı oluşturmak suretiyle ihaleye katılabilecek. Ama bütün iş ortaklarından ihaleye katılma yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği hususu dikkate alınmayacak.

Sefer sayısı değişikliği yapılabilecek: Günlük, haftalık, aylık, dönemlik, yıllık olarak periyot içinde yine planlama yapılabilecek. Yeni çizgi ve sınırlar eklenmesi durumunda sefer sayısı artışı ve eksilişi yapılabilecek.

Şirketlere yüzde 30 avans verilecek: Mukavelede öngörülmesi kaidesiyle kamu hizmeti yükümlülüğüne, avans teminat mektubu karşılığında kontrat bedelinin yüzde 30’u avans verilecek.



‘Şirketlerin isteklerine nazaran düzenlenmiş’

Yönetmelik taslağını inceleyen KESK'e bağlı Birleşik Nakliyat Çalışanları Sendikası (BTS) özelleşmeye karşı çıkarak, altyapıların kamu bütçesinden karşılanmasına rağmen, işletmeciliğin bölümün isteklerine nazaran belirlenmesine itiraz etti.

BTS yetkilileri tarafından hazırlanan tekliflerde, mukavelenin şirketlerin kar oranını gözetmesi, şirketlere yüzde 30 avans verilecek olması, ölümlü kazalara ait sigortanın kim tarafından ödenecek olmasının muallakta bırakılması, işçi maaşının taban fiyat olarak belirlenmesi eleştirildi.

Burcu Cansu/Birgün