Sırıkla atlama nedir?

SIRIKLA ATLAMA tekniği


Yatay bir çıtanın üstünden bir sırık yardımıyla atlamaya dayanan bir atletizm dalıdır

Atlama branşlarının en zoru olan yüksek atlama, asistan araç kullanılarak yapılan bir spordur 19 yy ortalarından beri spor yarışmalarında yer almaktadır Ukraynalı meşhur sırıkçı Sergei Bubka, 1991 yılında dördü pistte (610), dördü de salonda (612) edinmek üzere sekiz rekor kırıp, toplam dünya rekoru sayısını yirmi sekize çıkararak, sırıkla atlamanın en büyüğü olduğunu kanıtladı

Günümüzde yüksek atlama, atlama noktasına 45 m uzunluğundaki bir pistten koşularak yapılır

Bir çeşitlilik cambazlık hareketi olan sırıkla atlamada, atletin başarılı olması için zinde kollarının olması gereklidir boylu boslu elde etmek keza büyük bir avantajdır Uzun boylular, yükselişlerde üst tutuşu kolay yaparlar, enerjilerini daha ölçülü kullanırlar ve kollarla yapılan çekişlerde daha başarılıdırlar Keza rüzgar da kayda değer bir etkendir

Sırıkla atlamada kullanılan en önemli malzeme atlama sırığıdır Atletler yaklaşık 5 m uzunluğunda, 2 kg ağırlığında, cam elyaflı fiberglass sırık kullanırlar Bu sırıklar atletlerin boylarına ve ağırlığına göre değiştirme gösterebilir Oysa uzunluğu ve ağırlığı konusunda bir sınırlama yoktur Sırıklar hafif eğimli olup, elle iyi kavranabilmesi için altından ve üstünden bantla sarılmıştır Koşu pistinin ucunda sırığı dayamak için toprağa gömülü sırık sandığı vardır Atlet bu sırıkla havaya yükselerek iki kutup arasındaki metal çıtayı aşmaya çalışır Sırığı, 22 kg ağırlığındaki metal çıtayı geçerken bırakır ve 1 m yüksekliğindeki özel mindere düşer Sırıkla atlayan atletler, topuklarında süngerli lastik bulunan ya da bu atlayışlar için özel olarak hazır ayakkabılar kullanırlar Bu ayakkabılar bununla birlikte ayak bileklerini de koruyucu nitelik taşırlar





TEKNİK:

Ellerin tutuşu:
Üstteki kol düz ve başparmak ve parmaklarla sırığın 20 cm aşağıda tutulurDaha Alçak kol bükük olarak, başparmak ve parmakların aralarında üst kolun takriben 60 cm altındadıralt kolun dirsek ile bilek arasındaki kısmı düşey ile 45 derecelik açı yaparEl tutuşu değiştirilmeden sırık,vücudun emrindeki kısmına kalça hizasına getirtilirŞimdi daha alçak el saat yönünün aksine, üstteki el ise saat yönüne çevirilir

Tutuş yerleri:
Esas olarak üç tutuş şekli vardır; alçak tutuş,400 m Ya Da daha aşağıdan; orta tutuş üst el,450 m Veya daha aşağıdan; yüksek tutuş,450 m Den yüksek tutuş yerleridir
Sırığın taşınması: tutuş yerine tarafından, üç nakliye şekli vardır : hain sırık taşıma, gönder ucu göz hizasında;orta sırık nakliye,direk ucu yerden yaklaşık 250 m Ve yüksek kutup taşıma,kutup ucu yerden 350 m Daha yüksek olan taşıma şeklidirSırık defalarca benzer pozisyonda taşınmalı ve sırıkçının kazanı görmesine engel olmamalıdırÜst cisim,sırıkla birlikte hafifçe yanlara sallanmalı ve her iki dirsek rahat ve kasılmadan taşınmalıdır
Yaklaşım koşusu: Teşebbüs koşusu,15 ile 21 fule arsında değişir Koşu hızı, kontrollü bir biçimde takeoffa doğru hızlanır Adım frekansı, koşuya başlarken ve sonlara dürüst yaklaşırken yükseltilirKoşu adımları gitgide daha adaleli ve daha çabukturSırık ucu kazana gelmeden son beş adımda gittikçe indirilerek yatay pozisyona getirilirGirişim koşusunun doğrulunu gözden geçirmek için,takeoffdan 5 yada 7 fule öncesine bir denetleme işareti düzenlemek uygun olur



Saplama:
Saplama son üç adım ile başlar(şekil 1A) üst elin ileri dürüst kalçayı geçmesi ile kazana dürüst son iki adımda ileri ve yukarıya dürüst olur(şekil 1B) Bu üstteki kol düz olarak başın yukarısına gelene kadar devam eder Aslında takaoff adımının konusu,üstteki kolun pozisyonu ve yelken direği ucunun kazana yerleşmesi benzer anda olur (şekil 1C)

Takeoff:
Sırıkçı, azami sıçrama kuvvetini, baştan sona üretilen kinetik enerjiyi yerden sırığa transfer etmek için üretir (şekil 1 d) Takeoff bacağı, yeri iterek, kollarla sırığın altından sırığa dik güç uygulanır Öteki bacak, take off bacağı hizasına geçtiğinde kollar yukarı ve ileriye dürüst bir biçimde pres yapar Kollardaki basıncı artırmak, gönder üzerine geçmek ve sırıkçının yerden tez ayrılması için omuzlar ve kalça ile bir vakit blok vardır



Salınım:
Takeoff ayağının parmakları yeren ayrıldığında, önde olan but yatay pozisyona gelir ve yukarı devam eder Takeoff bacağı, kalça ekseninde düz olarak şipşak salınır (şekil E) kalçalar, omuz ekseninde geriye doğru takla hareketiyle kaldırılır Alt kol, sırıktan kurtulana değin takeoffdaki direnişini burada da devam ettirip omuzdan çekişe başlar Salınım hareketi, kalça omuzların üzerine geldiğinde dizlerin çıtanın üstteki ve yakın seviyesine geldiğinde tamamlanır (şekil 1 F)

Uzanış ve çıta hareketi:
İyi zamanlama ile vücudun amut hareketinin düzlüğü, sırık açılmadan önce tamamlanır (şekil 1G) Bu noktaya dek üstteki kol hala düz bir biçimdedir ve bu noktada vücudun dönmesiyle kalçanın daha yüksek düzeye getirilmesi için azami güçle çekişe başlar (şekil 1 H) Alt kolun sırıktan ayrılmış ve üst kolun presi, amut pozisyonunda altında doğru devam eder şekilde gövde çıtayla karşısında karşıyadır (şekil 1 I ) Çıta hareketinin son hareketi ise, sırıkçının uçuşu ve geçişidir Sırıkçının başı ve boynunun bel kemiği ile aynı çizgide oluşu, gerektiğinde yatay ve dikey harekete elverişli olduğu için önemlidir Sadece, kollar ve bacaklar sırığın üstünde mancınık gibi atışını sağlayabilir



SIRIK ATLAMADA KONDİSYONLANAM

Sırıkla atlamanın amacı azami yüksekliği aşmak olmasına rağmen, daha önemlisi, sadece yüksek atlama yok, sırıkçının somut ve psikolojik gelişimidir Fiziksel aktivite sırasında akıllı ve hayalci düşünmesi, sırıkçının psikolojik yapısının gelişimine yardımcı olacaktır Maddesel çalışma; çabukluk, güç, koordinasyon, elastikiyet, kasların dayanıklılığı ve denge gibi öğelerin gelişmesi amacındadır Bu öğelerin birisindeki gelişim, bile daha yüksek mesafelere ulaştırır Ama, ideal olanı, tüm öğelerin en yüksek seviyeye getirilmesidir Mesela; süratin artışı sırıkla atlamaya en kayda değer yardımcı faktördür
YÜKSEK ATLAMA için dakiklik gelişimi özel antrenman gerektirir Çünkü, bu gelişim diğer branşlardaki çabukluk antrenmanlarından azıcık farklıdır Ayrım şudur; sırıkçının tabi tarafında taşınan kutup, bilhassa koşu fuleleri aralarında havadaki uçuş derhal, onun dengesini bozacak bir faktördür Koşarken yerle daha çok bağlantı bu etkeni minimuma indirir Bu, sırıkçının yaklaşım koşusundaki adım frekansının, kayda değer olduğunun nedenidir Momentum kazanmak için, koşu adımlarının gücü, girişim koşusunun sonuna dürüst artar
Sırıkçıların, Sprint çalışmasının yarısından çoğu sırıkla birlikte yapılır Koşu mesafesi her tekrarda, sırıkla 40 ile 50 m Sırıksız 60 ile 80 mdir koşu süratinin gelişiminde sık kullanılan metot; zorlama gelişiminde yokuş yukarı, rahatlama ve adım frekansı için yokuş aşağıdır Düz zeminde koşu her ikisinin etkisini birleştirecek ve sonuçta refah, frekans ve gücü birleştirecektir
Bacak gücünün gelişimi, ağırlıkla squat sıçramaları ve stepuplar ile de mümkündür En önemlisi tekrarlar ve patlayıcılıktır (şekil 2 3 )
Sağlamlık ve karın kaslarının kuvveti (şekil 4 ) ve sırt kaslarının kuvveti de ağırlıklarla (şekil 5 ) geliştirilebilir Beklide geliştirilebilecek en manâlı nokta kol kuvvetidir
Kollar için önerilen hareketler, sırtüstü yatar pozisyonda düz kol pullovarlar, gülle atışları, paralele barda amut presler ve geriye doğru takla ve pres ile çıta geçmeleri içerir (şekil 6789)
Yatay barda bileğe yada bele tabi bir ağırlık ile salınım hareketi pratiği yapılabilir(şekil 10 A e 10B )ek ağırlıklarla yapıldığında daha yararlı olacaktır Çünkü ,sırıkçı daha yüksek bir dirence aleyhinde koyacaktır, koymak zorunda kalacaktır Sırıkçı, barı daha alçak kolu ile çektiğinde, kalça ve bacaklar omuz ekseninde rotasyon yapar ve daha içten salınım hareketi olur Üst kol vücudun altında ve yukarı hareketinde her zaman düzdür
YAPI: Sırıkla sırıkla atlama büyük miktarda fiziksel ve vücudun tüm bölümlerinin karıştığı, canlı enerji gerektirir Sırıkçı derecesini geliştirmek için,hangi yönün eksik olduğunu, deneyim ile öğrenmek zorundadır Özellikle yarıştan birkaç gün öncesine dek, fazla atlayışa tercihen eksik atlayış en iyisidir Öğrenme işlemi bedenen sırıkçının,diri kalmasıyla ve yüksek derecede kendini kontrole sahip olmasıyla mümkündür İstenilen alıştırmanın pozitif takviyesini ihtiyacı karşılamak için bir teknik antrenmanda sırıkçı, 9 fuleden 20 atlayış, veya 13 fuleden 15 atlayış gerçekleştirilmesi yeterlidir *