Şirketlerin umutları tükeniyor: En fazla 3 ay dayanırız

Firmaların toparlanma sürecine ait öngörülerinde mayıs ayında geçen mart ayına nazaran önemli kötüleşme var.

Mart ayında firmaların yüzde 53’ü en geç Eylül 2020 prestijiyle Covid19’un tesirlerinin azalacağını öngörürken, mayıs periyodunda Eylül 2020 prestijiyle tesirlerin azalacağını düşünen firmaların oranı yüzde 29’a indi. Krizin 2021 ve sonrasını da etkileyeceğini düşünen firmaların oranı ise yüzde 11’den yüzde 48’e fırladı.

Bu da firmaların beklentilerinin süratli bir toparlanma sürecinden yani V tipi toparlanmadan daha uzun süreyi tabir eden U tipi toparlanma sürecine geçtiğini gösteriyor. Amaçlar İçin İş Dünyası Platformu’nun TÜRKONFED, TÜSİAD ve UNDP uyumunda gerçekleştirdiği “COVID-19 Krizinin İşletmeler Üzerindeki Tesirlerinin İkinci Anket Sonuç Raporu”na nazaran, krizden en ağır etkilenen firmalar yüzde 69 ile mikro firmalar iken bu oran büyük firmalarda yüzde 31 oldu.

RAPORDA ŞU TESPİTLERE YER VERİLDİ: 



- Firmaların yüzde 53’ünün cirosu yarıdan fazla azaldı. En fazla ciro kaybı yaşayan firma oranı yüzde 90 ile Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz’de gerçekleşti.

- Firmaların yüzde 22’si faaliyetlerini büsbütün durdurdu. Yüzde 39’unun faaliyetleri azalarak, yüzde 27’sinin tıpkı seviyede devam ediyor. Faaliyetini durduranların oranı konaklama ve yiyecek dalında yüzde 72, eğitim hizmetlerinde yüzde 50’yi buldu.

EN FAZLA 3 AY DAYANIRIZ

- Firmaların yüzde 17’si maaş, vergi, kira, fatura üzere mecburî ödemelerinde çok zorlandıklarını lisana getirdi.

- Covid-19 krizinin devamı durumunda firmaların yüzde 48’i sermayelerinin en fazla 3 ay yeteceğini belirtti.

- Firmaların yüzde 64’ü yeni yatırım ve büyüme planlarını erteledi. Firmaların yarısına yakını devlet takviyelerinden faydalanırken, yüzde 47’si yeni borç aldı yahut borcunu yapılandırdı.

- Covid-19 krizinden ötürü çalışanlarının iş-yaşam istikrarında zorlandığını gözlemleyen firmaların yüzde 34’ü bayanların daha olumsuz etkilendiğini belirtti.

İSTİHDAM KAYIPLARI ENDİŞELENDİRİYOR 



Maksatlar İçin İş Dünyası Platformu İdare Heyeti Lideri Ümit Boyner, “Bu devirde beni en fazla kaygılandıran bahis istihdam kayıplarının büyük olmasıdır” dedi. Uzun müddettir yatırımların olmadığına, yatırımların çok süratli geri gelmesini beklemediklerine dikkat çeken Boyner, “Sadece üstten bir çıkışı yönetmek yanlışsız değil.

Sosyo-ekonomik geçişi birlikte yapmak durumundayız. Uyum koordinasyon öteki çıkış yolu göremiyorum. Bu yalnızca para siyasetiyle olacak bir şey değil. Hayatımızın her alanını etkileyen bir krizden bahsediyoruz. Sivil toplum kuruluşlarının bu işin içinde olması gerekiyor” diye konuştu.

UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Claudio Tomasi de anket sonuçlarına nazaran, Suriyelilerce kurulmuş işletmelerin pandeminin zararlarından daha fazla etkilendiğini anlatarak, mayıs ayında Suriyelilerce kurulmuş işletmelerin yüzde 38’inin faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldığını, bu oranın emsal ölçekteki Türkiye geneli firma kümesinde yüzde 30 olduğunu söyledi.

Şehriban Kıraç/Cumhuriyet