Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Soba zehirlenmesinin nedenleri, Soba zehirlenmesi önlemleri, Soba Zehirlenmesine Aleyhinde Alınacak Önlemler,soba zehirlenmesinde ilkyardım nasıl yapılır
Kış aylarında ihmalkârlık ve başvuru hataları nedeniyle o kadar fazla insan sobadan zehirleniyor Havaların soğumasıyla birlikte soba zehirlenmeleri yaşanmaması için TMMOB Alet Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi kadar hazırlanan Yeniden Soba Faciası Yaşanmaması İçin!başlıklı broşürde alınması gereken önlemler anlatıldı
Soba zehirlemesinin nedenlerinin başında ucuz ve düşük kalite kömürün denetimsiz satılması ve kullanılması geliyor Broşürde tekniğine uygun olmayan standart dışı baca, boru ve sobalar, bacaların temizliğinin yapılmaması, soba kullanım hataları ve lodos da zehirlenmenin öteki nedenleri aralarında sıralanıyor
Soba kullanırken bunlara dikkat:
Bacalar senede minimum iki defa temizlenmelidir
Bacalar çatıdan en düşük 1 metre yukarda olmalıdır
Şapkasız baca olmamalıdır
Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır
Soba ilk tutuşturulurken aşırı doldurulmamalıdır, Soba aşırı doldurulduğunda yetkisiz yanma gerçekleşecek, zehirli gazlar tutuşmayacak ve yoğunluğu sebebiyle baca yoluyla atmosferen karışmak yerine konut ortamına yayılacaktır
Ilk tutuşturma sırasında kömür üzerine eksik miktarda kağıt veya karton, bunların üstüne de kolay yanacak çıra ve odun konmalıdır
Sobanın dörtte üçünden fazlası doldurulmamalıdır
Sönmekte olan sobaya şüphesiz tutuşması zor olan yakacak konulmamalıdır
Zorunlu haller haricen yatarken sobaya yatık konmamalıdır
Kömür dolum kapağı yatmadan önce denetim edilip kapatılmalıdır
Soba beslenirken kor halindeki yakıtın bir miktarı yeni atılan yakıtın üstüne konmalı ve böylece sobadaki yakıtın sürekli üstten yanması sağlanmalıdır
Broşürde keza zehirlenme halinde alınması gereken acele önlemlere de yer verildi Buna göre, zehirlenme önce başağrısı ile başlıyor Gerisinde baş dönmesi ve bulantı başlıyor, denge bozukluğu ortaya çıkıyor Bilinç kaybının arkasından hasta komaya giriyor ve ölüyor Zehirlenmenin uykuda gerçekleşmesi halinde mağdurlar bu gelişimi hissedemeden yaşamını yitiriyor Karbonoksit(CO) zehirlenmesi hissedildiğinde kapı ve pencerelerin anında açılması, hastalara müdahale ederken sürünerek yaklaşılması, dışarı çıkarılan hastalara can soluğu verilmesi öneriliyor
Bacasız sobalara dikkat
Son yıllarda yaygın ihtimal kullanılan katalitik soba, Japon sobası gibi bacasız ısıtıcılar eğer dürüst kullanılmazsa ölüme varan zehirlenmelere yol açıyor Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma Müdürlüğü kadar yapılan açıklamaya tarafından geçen yıl soba zenirlenmelerinden toplam 35 birey hayatını kaybetti Soba zehirlenmesi ile hayatını kaybedenlerin yüzde 35'ig bacasız ısıtıcı kullanıyordu
Bacasız ısıtıcılarda bilhassa kerosen, LPG ve doğalgaz gibi yakıtlar kullanılıyor Büyükşehir Belediyesi Çevre Daire Başkanı Prof Dr Mustafa Öztürk bu tür sobaların kullanımı hakkında uyarılarda bulundu:
NASIL KULLANILMALI?
Her 15 saatte bir odanın camları açılarak minimum 10 dakika süreyle havalandırılmalı
Sobanın mutlaka otomatik kapanma sistemi olmalı
Yatak odalarında elbette kullanılmamalı
Odada insan trafiği yoğun olan yerlere konulmamalı
Yatmadan önce mutlaka kapatılmalı
Herhangi yanıcı bir madde ile arasındaki uzaklık en düşük 1 metre olmalı
Bu sobaların bulunduğu odada çocuklar ve yaşlılar tek başına bırakılmamalı
Yanlış yakacak, yanlış yükseklikteki fitil oda havasının şipşak kirlenmesine niçin olur
Yakacak olarak kerosen kullanılan ısıtıcılarda yakıt muhakkak kullanılmamalı
Sızdırmaz bir konut veya odada bacasız ısıtıcı kuşkusuz kullanılmamalı
Bütün bacasız sobalarda Oksijen Eksilme sensörü bulunmalı
Piknik tüplerine takılan ısıtıcılar evlerde ve işyerlerinde kuşkusuz kullanılmamalı
Isıtıcı alırken mutlaka ne dek alanı ısıttığı öğrenilmeli Büyük bir alanı ısıtmak için üretilmiş sobayı küçük bir alanı ısıtmak için kullanmamalı
Soba zehirlenmelerine karşı önlemler
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi öğretim üyesi ProfDr Muammer Kaya, Türkiye'de her sene özellikle kış aylarında yüzlerce kişinin bu gaz nedeniyle zehirlendiğine uyarı çekti
Kömür, petrol, doğal gaz gibi yakıtların bilinçsizce yakılmaması gerktiğini söyleyen Kaya, karbon monoksitin çok eksik miktarınına bile insanlara etki ettiğini belirterak, şu bilgileri verdi:
Zehirlenmeler üç aşamada gerçekleşirBirincil safha, CO soluyan kimsede hafif
uyuşma, durgunluk ve uyuklama hissedilir Bu belirtiler zehirlenmenin başladığı anlamına
gelir Zehirlenmeye maruz kalan kişikişiler anında pak havaya çıkarılmalıdır
Bu aşamada kurtulma şansı olabilir Birazcık daha fazla CO'e maruz kalındığında hareket yeteneği felce uğrar, insana tatlı bir rehavet çöker ve uyuklama isteği doğar Öleceğini bilse bile birey o ortamdan ayrılmak istemeyebilir
İkinci safha titreme, adele kasılması, çene Kiilitlenmesi ve diş gıcırdatmaları başlar
Gözler bir noktaya dikilir ve ateşlenme başlar Üçüncü faz, solunum ve yürek atışları
yavaşlar, karoser ısısı düşer, his ve şuur kaybolur Ölüm gerçekleşir Karboksihemoglobin
kırmızımsı pembe rengi cisim derisini kiraz kırmızısı renge dönüştürür Dudaklar rujla
boyanmış gibi kızarır ve yüz tebessüm eder hali alır
Kaya, havadaki karbonmonoksit oranı arttıkça daha kısa sürede vefat oluşabileceğini
belirtirken, zehirlenen kişinin ortamdan uzaklaştırılıp, temiz havaya çıkarılması varsa saf
oksijenle teneffüs ettirilmesi ve şimdi en yakın sağlık kurumuna götürülmesini önerdi
SOBAYI SÖNDÜRMEDEN UYUMAYIN
Kaya soba ve yakıtla ilgili önlemleri ise şöyle sıraladı:
Sobanın verimli yakılabilmesi için en fazla 23 oranında kömür ile doldurulmalıdır,
Soba mutlaka üsten yakılmalı,
Soba yanarken yanma havası ve duman kapakklapeleri kapatılmamalı,
Sobanın havalandırma sistemi, sobaya yeteri değin hava sağlayabilmeli,
Sobada delik olmamalı,
Bereketli yanma için sobaların külleri jurnal temizlenmeli,
Yatmadan önce sobaya şüphesiz kömür atılmamalı
Üşümemek isteniyorsa soba mutlaka her yerde doldurulup, hava ve duman kapakları adamakıllı açık
bir şekilde her yerde yakılmalıdır Mümkünse yatarken soba söndürülmelidir
Her sene 16 milyon kişi sobadan zehirleniyor
DÜNYA Sağlık Örgütü ’nden (WHO) yapılan açıklamaya kadar, dünyada her yıl takriben 16 milyon birey soba ve ocak zehirlenmesi nedeniyle ölüyor Gelişmekte olan ülkelerde yaşayanların kullandığı soba ve ocaklardan çıkan yoğun duman özellikle bayan ve çocukları tehdit ediyor
Dünya nüfusunun yaklaşık yarısı yemek yaparken yakacak olarak hala gübre, odun ve kömür kullanıyor Katı yakıtlardan çıkan duman evin içine zehirli kimyasallar yayıyor Gövde direncini azaltan bu maddeler bronşit ve zatürree riskini en az iki katına çıkarıyor Oysa fiziksel durumları eksik olan ailelerin yapabileceği pozitif birşey de değil WHO, ısınmak ve yemeklerini pişirmek için soba kullanmaktan diğer çaresi olmayan bu insanlara destek edilmesi için çağrıda bulunuyor
Soba yakarken dikkat!
Kışın bastırmasıyla soba zehirlenmelerinde de büyük artış var Özellikle lodosun yol açtığı zehirlenmeye aleyhinde alınacak en büyük önlem, sobayı kuralına kadar yanmak
Kışın sık sık meydana gelen soba zehirlenmeleri çoğu insanın canına mülk oluyor En son İstanbul ve Bursa'da meydana gelen soba zehirlenmelerinde 10 kişi hayatını kaybetti Bilinenin aksine zehirlenmenin kömür türüyle ilgisi olmadığına uyarı çeken Maden Mühendisleri Odası, sinsi ölümde vatandaşları açıkgöz olmaya çağırdı
Zehirlenmeye, kömürün tam yanmaması sonucunda oluşan 'karbonmonoksit gazı sebep oluyor Zehirli gaza maruz kalanlarda şiddetli baş ağrısı şikayeti baş gösteriyor Böyle durumlarda birincil meslek, anında odanın havalandırılması ve bu şikayetten yakınanların en yakın acil servise başvurmaları
Araç keşfetti
Çoğu insanın ölmesine sebep olan soba zehirlenmeleri Yusuf Içecek adlı mucidi bu faciaları önleyecek bir aygıt geliştirmeye sevketti 'Atmosferik denge cihazı' adını verdiği bu cihazın işleyiş tarzı şöyle: Soba, kullanıldığı ortamdan 1 dakikada 5 metreküp havayı değil etmektedir Bu aygıt sobanın ortamdan değil ettiği ölçüde havayı otomatik olarak ortama baştan tertemiz ve sobanın mevcut ısısı ile ısıtarak kazandırıyor Bu işlemi yaparken iç mekanın atmosfer basıncını dış atmosfer basıncının üzerinde tutup sobanın ortama gaz sızdırmasına imkan vermiyor Aygıt 30 watt enerji harcıyor
Yusuf Meşrubat, 7 yıl her tarafında hobi olarak uğraştığı bu cihazın patentini de aldı
Nasıl yakılmalı? Buharlaşan madde içeriği az olan ithal kömür alttan, uçucu madde içeriği artı olan yerli kömür ise üstten tutuşturumalı
Soba iyice temizlenmeden yeni kömür atılmamalı Somurtkan halde beceriksiz yanma söz konusu olabilir
Dış havanın sıcak olduğu durumlarda baca çekişi azalacağından gece zamanında muhakkak sobalar yakılmamalı
Baca çekişini arttırmak için baca yüksekliğini elverdiği ölçüde büyük edinmek yararlıdır
Kadınlar Soba zehirlenmesinin nedenleri hakkinda aciklamalar Soba zehirlenmesinin nedenleri konusunda bilgiler *
Kış aylarında ihmalkârlık ve başvuru hataları nedeniyle o kadar fazla insan sobadan zehirleniyor Havaların soğumasıyla birlikte soba zehirlenmeleri yaşanmaması için TMMOB Alet Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi kadar hazırlanan Yeniden Soba Faciası Yaşanmaması İçin!başlıklı broşürde alınması gereken önlemler anlatıldı
Soba zehirlemesinin nedenlerinin başında ucuz ve düşük kalite kömürün denetimsiz satılması ve kullanılması geliyor Broşürde tekniğine uygun olmayan standart dışı baca, boru ve sobalar, bacaların temizliğinin yapılmaması, soba kullanım hataları ve lodos da zehirlenmenin öteki nedenleri aralarında sıralanıyor
Soba kullanırken bunlara dikkat:
Bacalar senede minimum iki defa temizlenmelidir
Bacalar çatıdan en düşük 1 metre yukarda olmalıdır
Şapkasız baca olmamalıdır
Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır
Soba ilk tutuşturulurken aşırı doldurulmamalıdır, Soba aşırı doldurulduğunda yetkisiz yanma gerçekleşecek, zehirli gazlar tutuşmayacak ve yoğunluğu sebebiyle baca yoluyla atmosferen karışmak yerine konut ortamına yayılacaktır
Ilk tutuşturma sırasında kömür üzerine eksik miktarda kağıt veya karton, bunların üstüne de kolay yanacak çıra ve odun konmalıdır
Sobanın dörtte üçünden fazlası doldurulmamalıdır
Sönmekte olan sobaya şüphesiz tutuşması zor olan yakacak konulmamalıdır
Zorunlu haller haricen yatarken sobaya yatık konmamalıdır
Kömür dolum kapağı yatmadan önce denetim edilip kapatılmalıdır
Soba beslenirken kor halindeki yakıtın bir miktarı yeni atılan yakıtın üstüne konmalı ve böylece sobadaki yakıtın sürekli üstten yanması sağlanmalıdır
Broşürde keza zehirlenme halinde alınması gereken acele önlemlere de yer verildi Buna göre, zehirlenme önce başağrısı ile başlıyor Gerisinde baş dönmesi ve bulantı başlıyor, denge bozukluğu ortaya çıkıyor Bilinç kaybının arkasından hasta komaya giriyor ve ölüyor Zehirlenmenin uykuda gerçekleşmesi halinde mağdurlar bu gelişimi hissedemeden yaşamını yitiriyor Karbonoksit(CO) zehirlenmesi hissedildiğinde kapı ve pencerelerin anında açılması, hastalara müdahale ederken sürünerek yaklaşılması, dışarı çıkarılan hastalara can soluğu verilmesi öneriliyor
Bacasız sobalara dikkat
Son yıllarda yaygın ihtimal kullanılan katalitik soba, Japon sobası gibi bacasız ısıtıcılar eğer dürüst kullanılmazsa ölüme varan zehirlenmelere yol açıyor Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma Müdürlüğü kadar yapılan açıklamaya tarafından geçen yıl soba zenirlenmelerinden toplam 35 birey hayatını kaybetti Soba zehirlenmesi ile hayatını kaybedenlerin yüzde 35'ig bacasız ısıtıcı kullanıyordu
Bacasız ısıtıcılarda bilhassa kerosen, LPG ve doğalgaz gibi yakıtlar kullanılıyor Büyükşehir Belediyesi Çevre Daire Başkanı Prof Dr Mustafa Öztürk bu tür sobaların kullanımı hakkında uyarılarda bulundu:
NASIL KULLANILMALI?
Her 15 saatte bir odanın camları açılarak minimum 10 dakika süreyle havalandırılmalı
Sobanın mutlaka otomatik kapanma sistemi olmalı
Yatak odalarında elbette kullanılmamalı
Odada insan trafiği yoğun olan yerlere konulmamalı
Yatmadan önce mutlaka kapatılmalı
Herhangi yanıcı bir madde ile arasındaki uzaklık en düşük 1 metre olmalı
Bu sobaların bulunduğu odada çocuklar ve yaşlılar tek başına bırakılmamalı
Yanlış yakacak, yanlış yükseklikteki fitil oda havasının şipşak kirlenmesine niçin olur
Yakacak olarak kerosen kullanılan ısıtıcılarda yakıt muhakkak kullanılmamalı
Sızdırmaz bir konut veya odada bacasız ısıtıcı kuşkusuz kullanılmamalı
Bütün bacasız sobalarda Oksijen Eksilme sensörü bulunmalı
Piknik tüplerine takılan ısıtıcılar evlerde ve işyerlerinde kuşkusuz kullanılmamalı
Isıtıcı alırken mutlaka ne dek alanı ısıttığı öğrenilmeli Büyük bir alanı ısıtmak için üretilmiş sobayı küçük bir alanı ısıtmak için kullanmamalı
Soba zehirlenmelerine karşı önlemler
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi öğretim üyesi ProfDr Muammer Kaya, Türkiye'de her sene özellikle kış aylarında yüzlerce kişinin bu gaz nedeniyle zehirlendiğine uyarı çekti
Kömür, petrol, doğal gaz gibi yakıtların bilinçsizce yakılmaması gerktiğini söyleyen Kaya, karbon monoksitin çok eksik miktarınına bile insanlara etki ettiğini belirterak, şu bilgileri verdi:
Zehirlenmeler üç aşamada gerçekleşirBirincil safha, CO soluyan kimsede hafif
uyuşma, durgunluk ve uyuklama hissedilir Bu belirtiler zehirlenmenin başladığı anlamına
gelir Zehirlenmeye maruz kalan kişikişiler anında pak havaya çıkarılmalıdır
Bu aşamada kurtulma şansı olabilir Birazcık daha fazla CO'e maruz kalındığında hareket yeteneği felce uğrar, insana tatlı bir rehavet çöker ve uyuklama isteği doğar Öleceğini bilse bile birey o ortamdan ayrılmak istemeyebilir
İkinci safha titreme, adele kasılması, çene Kiilitlenmesi ve diş gıcırdatmaları başlar
Gözler bir noktaya dikilir ve ateşlenme başlar Üçüncü faz, solunum ve yürek atışları
yavaşlar, karoser ısısı düşer, his ve şuur kaybolur Ölüm gerçekleşir Karboksihemoglobin
kırmızımsı pembe rengi cisim derisini kiraz kırmızısı renge dönüştürür Dudaklar rujla
boyanmış gibi kızarır ve yüz tebessüm eder hali alır
Kaya, havadaki karbonmonoksit oranı arttıkça daha kısa sürede vefat oluşabileceğini
belirtirken, zehirlenen kişinin ortamdan uzaklaştırılıp, temiz havaya çıkarılması varsa saf
oksijenle teneffüs ettirilmesi ve şimdi en yakın sağlık kurumuna götürülmesini önerdi
SOBAYI SÖNDÜRMEDEN UYUMAYIN
Kaya soba ve yakıtla ilgili önlemleri ise şöyle sıraladı:
Sobanın verimli yakılabilmesi için en fazla 23 oranında kömür ile doldurulmalıdır,
Soba mutlaka üsten yakılmalı,
Soba yanarken yanma havası ve duman kapakklapeleri kapatılmamalı,
Sobanın havalandırma sistemi, sobaya yeteri değin hava sağlayabilmeli,
Sobada delik olmamalı,
Bereketli yanma için sobaların külleri jurnal temizlenmeli,
Yatmadan önce sobaya şüphesiz kömür atılmamalı
Üşümemek isteniyorsa soba mutlaka her yerde doldurulup, hava ve duman kapakları adamakıllı açık
bir şekilde her yerde yakılmalıdır Mümkünse yatarken soba söndürülmelidir
Her sene 16 milyon kişi sobadan zehirleniyor
DÜNYA Sağlık Örgütü ’nden (WHO) yapılan açıklamaya kadar, dünyada her yıl takriben 16 milyon birey soba ve ocak zehirlenmesi nedeniyle ölüyor Gelişmekte olan ülkelerde yaşayanların kullandığı soba ve ocaklardan çıkan yoğun duman özellikle bayan ve çocukları tehdit ediyor
Dünya nüfusunun yaklaşık yarısı yemek yaparken yakacak olarak hala gübre, odun ve kömür kullanıyor Katı yakıtlardan çıkan duman evin içine zehirli kimyasallar yayıyor Gövde direncini azaltan bu maddeler bronşit ve zatürree riskini en az iki katına çıkarıyor Oysa fiziksel durumları eksik olan ailelerin yapabileceği pozitif birşey de değil WHO, ısınmak ve yemeklerini pişirmek için soba kullanmaktan diğer çaresi olmayan bu insanlara destek edilmesi için çağrıda bulunuyor
Soba yakarken dikkat!
Kışın bastırmasıyla soba zehirlenmelerinde de büyük artış var Özellikle lodosun yol açtığı zehirlenmeye aleyhinde alınacak en büyük önlem, sobayı kuralına kadar yanmak
Kışın sık sık meydana gelen soba zehirlenmeleri çoğu insanın canına mülk oluyor En son İstanbul ve Bursa'da meydana gelen soba zehirlenmelerinde 10 kişi hayatını kaybetti Bilinenin aksine zehirlenmenin kömür türüyle ilgisi olmadığına uyarı çeken Maden Mühendisleri Odası, sinsi ölümde vatandaşları açıkgöz olmaya çağırdı
Zehirlenmeye, kömürün tam yanmaması sonucunda oluşan 'karbonmonoksit gazı sebep oluyor Zehirli gaza maruz kalanlarda şiddetli baş ağrısı şikayeti baş gösteriyor Böyle durumlarda birincil meslek, anında odanın havalandırılması ve bu şikayetten yakınanların en yakın acil servise başvurmaları
Araç keşfetti
Çoğu insanın ölmesine sebep olan soba zehirlenmeleri Yusuf Içecek adlı mucidi bu faciaları önleyecek bir aygıt geliştirmeye sevketti 'Atmosferik denge cihazı' adını verdiği bu cihazın işleyiş tarzı şöyle: Soba, kullanıldığı ortamdan 1 dakikada 5 metreküp havayı değil etmektedir Bu aygıt sobanın ortamdan değil ettiği ölçüde havayı otomatik olarak ortama baştan tertemiz ve sobanın mevcut ısısı ile ısıtarak kazandırıyor Bu işlemi yaparken iç mekanın atmosfer basıncını dış atmosfer basıncının üzerinde tutup sobanın ortama gaz sızdırmasına imkan vermiyor Aygıt 30 watt enerji harcıyor
Yusuf Meşrubat, 7 yıl her tarafında hobi olarak uğraştığı bu cihazın patentini de aldı
Nasıl yakılmalı? Buharlaşan madde içeriği az olan ithal kömür alttan, uçucu madde içeriği artı olan yerli kömür ise üstten tutuşturumalı
Soba iyice temizlenmeden yeni kömür atılmamalı Somurtkan halde beceriksiz yanma söz konusu olabilir
Dış havanın sıcak olduğu durumlarda baca çekişi azalacağından gece zamanında muhakkak sobalar yakılmamalı
Baca çekişini arttırmak için baca yüksekliğini elverdiği ölçüde büyük edinmek yararlıdır
Kadınlar Soba zehirlenmesinin nedenleri hakkinda aciklamalar Soba zehirlenmesinin nedenleri konusunda bilgiler *
