Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Sofistler hakkında Veri,
Sofistler Kimlerdir,
Sofistler Nedir
Sofistler, MÖ 5 yüzyılda para karşılığında felsefe öğreten yolcu felsefecilerdir Özellikle Atina ’da çağın önde gelen bilgeleri var olan değerleri (kritias) eleştirmişlerdir Izafi ve kuşkucu düşüncenin köklerini atmışlar ve geliştirici olmuşlardır
Köktenbilim bakımından ‘sofist ’ kelimesi Yunanca sophos (bilge, her işin altından kalkan, akıllı) sözcüğünden türetilen sophistes ’cilt gelir, öğrenmeyi ve öğretmeyi iş edinen kişileri açıkça belirtmek için kullanılırDönemin sosyal değişimleri ve siyasal gelişimleri (5yy Atina Demokrasisi) sofistlerin etkin olmalarına yol açmıştır Çünkü sofizmin doğuş nedenleri arasında Atina demokrasisinin en ince ayrıntısına kadar yeni türden bir eğitime, pedagojiye duyduğu pratik gereklilik reel belirleyici bir nedendirBir anlamda ‘Yunan Aydınlanması ’ olarak adlandırılacak gelişmenin yaratıcılarıdır
Ilk sofistlerin toplumda büyük bir saygınlığı olmasına karşın felsefe tarihinde ‘sofist ’ denildiğinde akla negatif bir kasıt gelir Bu manâ öncelikle dönemin en manâlı filozofu olan Platon ’un, Sokrates ’in ve Aristoteles ’in sofistlere aleyhinde yürüttüğü mücadeleden ileri gelmektedirSofistler aralıksız bu düşünürler kadar eleştirilmiş ve küçük görülmüşlerdir bundan başka para karşılığı ders vermeleri o dönemde yadırganmıştır bununla beraber felsefe tarihi içinde erdemin öğretilir olup olmadığı gibi fazla kayda değer soruların sorulmasında veya yeni yaklaşımlar geliştirilmesinde sofistler her dönem kayda değer etkilere yol açmışlardır
Sofistlerin Esas Felsefesi
Birbirlerinden egemen olarak çalışan sofistler daha çok etik, siyasal ve toplumsal sorunlar üzerinde durmuşlardır
Bunlar;
Bir Bir insana değer verilmesi
Dominant olan dinin devletin geçerlilikte var olan hukukun bağlarından kurtarılması
Her türlü yasanın yerine doğanın konulması
Cılız muha kemeyi adaleli muhake me haline getirmektir
Kendilerinden önceki doğa filozofları temel maddenin veya nedeninin ne olduğunu kendilerine sormuşlar; su, hava, ateş, toprak, atom vb şeklinde yanıt vermişlerdi, sofistlerin ilki ve en ünlüsü olan Protagoras ise bu türden bir doğa felsefesinden uzaklaşmış, evreni bilmeyi dışta bırakmış ve esas nedenleri bu yönde arayışlara kuşkuyla yaklaşmıştır, insanı her şeyin ölçüsü kabul etmiş ve çelişmezlik ilkesini red etmiştir bununla beraber Heraklitos ’un her şeyin değiştiği önermesini Protagoras hiçbir şeyin belirtilen bir şey olamayacağı ve mutlak bir varlık aramanın yararsız olduğunu öne sürerek reddeder Bir diğer kayda değer sofist düşünür Leontinoili Gorgias var oluşu ve var oluşla ulaşabilmeyi imkansız sayıyordu Ona göre ne varlık vardır ne de varlığın bilgisi mümkündür, bilginin bir başkasına aktarılması söz konusu değildir Sofistler insanları yetiştirmek üzere onlara data ve hitabet sanatını öğretmeye çalışmışlardır, onlar yoluyla felsefe dış dünyadan insan dünyasına yöneltilmiş olmalıdır Dil konusunda birincil araştırmalar de bir anlamda sofistlere bağlıdır Gorgias, Prodikos ve Hippias'ın eşanlamlılık, gramer ve biçimsellik konularında açıklamaları olmuştur Aynı şekilde sofistler mantık üzerinde de durmuşlar ve önermelerin nasıl kanıtlanıp çürütüldüğüyle ilgilenmişlerdir Felsefenin bir eğitim meselesi olarak uygulanması, toplumsal ayrımların ve eşitsizliklerin insan ürünü olarak değerlendirilmesi, herkesin eşdeğer olduğu düşüncesinin geliştirilmesi, doğal hukukun savunulması, dinin ve tanrının reddedilmesi, sofistlerin başlıca felsefi konularıdırBu şekilde sofistler, otorite ve geleneği (yasa, hukuk, sosyal ve ahlaki normlar vb) sarsmışlardır
Sofistlerin görüşleri konusunda en kayda değer kaynak Platon diyaloglarıdır Platon, ’Protagoras ’ adlı eserinde bir sofist toplantısının renkli betimlemesini verir Sophistesadlı eserinde ise sofistlerin görüşlerini tartışır
(Platon,Sofist,231 D 73 b 2)
‘sofist ’ sözcüğü önce zengin gençlerin peşinde koşan ve karşılığında vergi bölge birey için, sonra ruhla ilgili bilgiler ithal eden tüccar için, üçüncü olarak benzer bilgileri isteyene satan çerçi için, dördüncüsü manevi ürünlerini bize satan kimse için kullanılmıştır Beşinci olarak bu yorumlama, söz savaşı sanatında bir yarışmacı, yani büyüme hırsına ‘ağız dalaşı sanatı ’nı yer seçen bir kimse anlamına geliyordu Altıncı kullanış şekli fazla kuşkuludur; ama bununla, ruhu (hakiki) bilgiye engel teşkil eden kanılardan temizleyen bir kişinin tanımlandığını kabul ederek onu da diğerleri arasına katıyoruz
(Xenophon,Sokrates ’deri Hatıralar 11, 11 73 b 2 a)
Akıllılık öğretmenlerinden birçoğunun tersine Sokrates evrenin doğası veya öteki şeyler üstüne,sofistlerin kozmos dediği yerde durumun nasıl olduğunu ve gökyüzündeki süreçlerin hangi zorunluluktan nedeniyle gerçekleştiğini araştırarak, manzara belirtmedi
(Aristoteles,Sofistlerin Çürütülüşü 1165 a 21 vd 73 b 3)
Sofizm hakiki yok, sahte bilimdir ve sofist de gerçek yok sahte bilim taciridir *
Sofistler Kimlerdir,
Sofistler Nedir
Sofistler, MÖ 5 yüzyılda para karşılığında felsefe öğreten yolcu felsefecilerdir Özellikle Atina ’da çağın önde gelen bilgeleri var olan değerleri (kritias) eleştirmişlerdir Izafi ve kuşkucu düşüncenin köklerini atmışlar ve geliştirici olmuşlardır
Köktenbilim bakımından ‘sofist ’ kelimesi Yunanca sophos (bilge, her işin altından kalkan, akıllı) sözcüğünden türetilen sophistes ’cilt gelir, öğrenmeyi ve öğretmeyi iş edinen kişileri açıkça belirtmek için kullanılırDönemin sosyal değişimleri ve siyasal gelişimleri (5yy Atina Demokrasisi) sofistlerin etkin olmalarına yol açmıştır Çünkü sofizmin doğuş nedenleri arasında Atina demokrasisinin en ince ayrıntısına kadar yeni türden bir eğitime, pedagojiye duyduğu pratik gereklilik reel belirleyici bir nedendirBir anlamda ‘Yunan Aydınlanması ’ olarak adlandırılacak gelişmenin yaratıcılarıdır
Ilk sofistlerin toplumda büyük bir saygınlığı olmasına karşın felsefe tarihinde ‘sofist ’ denildiğinde akla negatif bir kasıt gelir Bu manâ öncelikle dönemin en manâlı filozofu olan Platon ’un, Sokrates ’in ve Aristoteles ’in sofistlere aleyhinde yürüttüğü mücadeleden ileri gelmektedirSofistler aralıksız bu düşünürler kadar eleştirilmiş ve küçük görülmüşlerdir bundan başka para karşılığı ders vermeleri o dönemde yadırganmıştır bununla beraber felsefe tarihi içinde erdemin öğretilir olup olmadığı gibi fazla kayda değer soruların sorulmasında veya yeni yaklaşımlar geliştirilmesinde sofistler her dönem kayda değer etkilere yol açmışlardır
Sofistlerin Esas Felsefesi
Birbirlerinden egemen olarak çalışan sofistler daha çok etik, siyasal ve toplumsal sorunlar üzerinde durmuşlardır
Bunlar;
Bir Bir insana değer verilmesi
Dominant olan dinin devletin geçerlilikte var olan hukukun bağlarından kurtarılması
Her türlü yasanın yerine doğanın konulması
Cılız muha kemeyi adaleli muhake me haline getirmektir
Kendilerinden önceki doğa filozofları temel maddenin veya nedeninin ne olduğunu kendilerine sormuşlar; su, hava, ateş, toprak, atom vb şeklinde yanıt vermişlerdi, sofistlerin ilki ve en ünlüsü olan Protagoras ise bu türden bir doğa felsefesinden uzaklaşmış, evreni bilmeyi dışta bırakmış ve esas nedenleri bu yönde arayışlara kuşkuyla yaklaşmıştır, insanı her şeyin ölçüsü kabul etmiş ve çelişmezlik ilkesini red etmiştir bununla beraber Heraklitos ’un her şeyin değiştiği önermesini Protagoras hiçbir şeyin belirtilen bir şey olamayacağı ve mutlak bir varlık aramanın yararsız olduğunu öne sürerek reddeder Bir diğer kayda değer sofist düşünür Leontinoili Gorgias var oluşu ve var oluşla ulaşabilmeyi imkansız sayıyordu Ona göre ne varlık vardır ne de varlığın bilgisi mümkündür, bilginin bir başkasına aktarılması söz konusu değildir Sofistler insanları yetiştirmek üzere onlara data ve hitabet sanatını öğretmeye çalışmışlardır, onlar yoluyla felsefe dış dünyadan insan dünyasına yöneltilmiş olmalıdır Dil konusunda birincil araştırmalar de bir anlamda sofistlere bağlıdır Gorgias, Prodikos ve Hippias'ın eşanlamlılık, gramer ve biçimsellik konularında açıklamaları olmuştur Aynı şekilde sofistler mantık üzerinde de durmuşlar ve önermelerin nasıl kanıtlanıp çürütüldüğüyle ilgilenmişlerdir Felsefenin bir eğitim meselesi olarak uygulanması, toplumsal ayrımların ve eşitsizliklerin insan ürünü olarak değerlendirilmesi, herkesin eşdeğer olduğu düşüncesinin geliştirilmesi, doğal hukukun savunulması, dinin ve tanrının reddedilmesi, sofistlerin başlıca felsefi konularıdırBu şekilde sofistler, otorite ve geleneği (yasa, hukuk, sosyal ve ahlaki normlar vb) sarsmışlardır
Sofistlerin görüşleri konusunda en kayda değer kaynak Platon diyaloglarıdır Platon, ’Protagoras ’ adlı eserinde bir sofist toplantısının renkli betimlemesini verir Sophistesadlı eserinde ise sofistlerin görüşlerini tartışır
(Platon,Sofist,231 D 73 b 2)
‘sofist ’ sözcüğü önce zengin gençlerin peşinde koşan ve karşılığında vergi bölge birey için, sonra ruhla ilgili bilgiler ithal eden tüccar için, üçüncü olarak benzer bilgileri isteyene satan çerçi için, dördüncüsü manevi ürünlerini bize satan kimse için kullanılmıştır Beşinci olarak bu yorumlama, söz savaşı sanatında bir yarışmacı, yani büyüme hırsına ‘ağız dalaşı sanatı ’nı yer seçen bir kimse anlamına geliyordu Altıncı kullanış şekli fazla kuşkuludur; ama bununla, ruhu (hakiki) bilgiye engel teşkil eden kanılardan temizleyen bir kişinin tanımlandığını kabul ederek onu da diğerleri arasına katıyoruz
(Xenophon,Sokrates ’deri Hatıralar 11, 11 73 b 2 a)
Akıllılık öğretmenlerinden birçoğunun tersine Sokrates evrenin doğası veya öteki şeyler üstüne,sofistlerin kozmos dediği yerde durumun nasıl olduğunu ve gökyüzündeki süreçlerin hangi zorunluluktan nedeniyle gerçekleştiğini araştırarak, manzara belirtmedi
(Aristoteles,Sofistlerin Çürütülüşü 1165 a 21 vd 73 b 3)
Sofizm hakiki yok, sahte bilimdir ve sofist de gerçek yok sahte bilim taciridir *
