Soğan (Allium Cepa) Yetiştiriciliği

Soğan (Allium Cepa) Yetiştiriciliği Soğan insan beslenmesinde özel yeri olan bir sebzedir Taze ya da kuru olarak tüketildiği gibi son yıllarda kurutma sanayisinde işlenerek bir takım yiyeceklerin hazırlanmasında da yaygın olarak kullanılmaktadır Soğan genel olarak iki takvim bir bitkidir Birinci yıl yumru, ikinci yılda tohum oluşur 100 gr Soğanda 12 gr Protein, 01 gr Yağ, 89 gr Şekerli maddeler, 8 gr Su, 12 gr Kuru madde, 30 mg Kalsiyum ve 42 kalori bulunur İKLİM İSTEKLERİ: Bitkinin erken gelişme devresinde serin havaya gerek vardır Baş bağlama ve başın büyümesi için sıcaklığın artı olması şarttır Erken gelişme devresinde sıradan sıcaklık 12,8 ºC olmalıdır Baş bağlamaya başladığı süre 21 ºC, başın olgunlaşması için 2427 ºC optimum sıcaklıklar istenir Soğan bitkisi 8, 10 ºC sıcaklıklara dayanır Gün uzunluğu istekleri çeşitlere tarafından değişir Erkenci çeşitler 1012 saat, geççi çeşitler için 1315 saat gün uzunluğu gereksinimi vardır Akdeniz sahil kesimi için güz ekimi yapılan yerlerde kısa gün soğanları seçilmelidir GÜBRELEME: Dekardan 46 ton baş soğan alabilmek için dekara 15 kg saf azot, 10 kg saf fosfor, 15 kg saf potasyum gereklidir Fosforun tümü, azot ile potasyumun 13’ü ekimde taban gübresi olarak verilir Geriye Doğru kalan azot ve potasyumlu gübrelerin bir kısmı ekimden 1 ay sonra, öteki kısmı da baş oluşturma döneminde verilir YETİŞTİRİLME TEKNİĞİ: Soğan yetiştiriciliği üç şekilde yapılır 1 Aracısız Olarak tohum ekimi: benzer vegetasyon periyodunda 56 aylık bir dönemde başlar elde edilir 2 Kıska (arpacık) ile yapılan yetiştiricilik: Bu çeşitlilik yetiştiricilikte 1 sene arpacıklar elde edilir 2 yıl bu arpacıklar ekilerek baş elde edilir 3 Fideyle yapılan yetiştiricilik: Süresi tohum ekimiyle olan yöntemle aynıdır Benzer yıl baş elde edilir Idareli bakımdan en yerinde usul aracısız olarak tohum ekimiyle olan yöntemdir Makineli tarımı da uygundur Bu yöntemle tarlada toprak hazırlığı yapılması gerekir Tarla sonbaharda 1520 cm derinlikte işlenir İşlemeden önce dekara 24 ton yanmış ahır gübresi atılır Akdeniz bölgesi içi tohum ekim tarihi 15 ağustos’tan 15 ekime dek olan dönemdir Ekimden önce toprak tava gelir gelmez yüzlek işlenir Toprak kültivatör, tırmık ile tamamen parçalanır, daha sonra bastırılır ve tohum ekilir Ekim sırasında 500 grda tohum kullanılır Pnömatik mibzerle ise 200 grda tohum kullanılmaktadır Ekim sırasında toprak sıcaklığının 1012 ºC olması gerekir Bitki sıra aralığı 2030 cm olmalıdır Tümör 10 cm yüksekliğe geldiğinde sıra üzeri mesafeyi ayarlamak için elle seyreltme yapılır Sıra üzeri uzaklık 23 cm, iri çeşitlerde 5 cm olmalıdır Tanıdık Olmayan otlara aleyhinde da ilaçlı çaba yapılmalıdır ÇAPALAMA: Dikimden başlayarak 1015 cm boydan sonra ot alma ve toprağı kabartma nedeniyle 1 çapa yapılır Bitkinin gelişme durumuna tarafından 34 çapa yapılabilir id SULANDIRMA: Soğan yetiştiriciliğinde vegetasyon dönemi içinde yeterli yağış varsa (450500 mm) sulamadan da yetiştirilebilir Aksi halde sulama yapılmalıdır En yerinde sulandirma yöntemi yağmurlamadır 12 sulandirma yeterlidir Baş olgunlaştırma döneminde sulama yapılmamalıdır HASAT: Taze soğanda; Soğanlar 12 cm çapını aldığı vakit sökülür Üstteki yaprakları temizlenip kökleri yıkanır Demetlenerek pazarlanır Kuru soğanda; Soğanlar emin bir büyüklüğü alıp yaprakları sararmaya başladığı lahza üstteki kısmı kırılarak yatırılır 1520 gün sonra soğanların dış yaprakları iyice kurur, soğanlar sökülüp çıkarılır Toprak yüzünde 510 gün tutarak güneşte kurutulur Soğanın sökümü elle çapa kullanılarak yapılır Hasat edilen soğanların üstteki kuru sapları kopartılır Turfanda pazarlanan soğanlarda kurutma yapılmaz