Halk arasında “soğuk algınlığı” yahut “üşütme” biçiminde isimlendirilen hastalık, tabipler tarafından “viral üst teneffüs yolu enfeksiyonu” olarak bilinir. Illetin üşüme yahut üşütmekle ilgisi olmayıp, bahar ve kış üzere soğuk mevsimlerde salgınlar yapan virüslerin neden olduğu hastalıklardır. En sık rastlanan etkenleri Rhinovirus (%60), Respiratory syncytial virus, Coronavirus, Influenzae virüsü, Parainfluenzae virüsü ve Adenovirus’tür.
Gribi SA’dan Ayıran Belirtiler Nelerdir?
Griple soğuk algınlığı bazen birbirine karıştırılır. Grip influenza ismi verilen bir virüse bağlı olarak soğuk mevsimlerde ortaya çıkan bir teneffüs yolu infeksiyonudur. Burun Akıntısı, burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, aksırık, kuru öksürük griple soğuık algınlığının ortak belirtileri olabilir. Gribi soğuk algınlığından ayıran belirtiler ise kas ve eklem ağrısı, halsizlik, yüksek ateş ve baş ağrısının olmasıdır. Çocuklarda 2 yaş altında ateş görülebilir.
Sağlıklı bir evlat yılda kaç kere soğuk algınlığı geçirebilir?
Tüm evlatlar soğuk algınlğı geçirir. Kimileri daha az belirti verir. Sağlılı 1-5 yaş arası evlatlar yılda 8’e kadar sayıda soğuk algınığı geçirebilir. Bunların az bir kısmı orta kulak iltihabı, sinüzit, zatürre üzere marazlarla komplike olabilir. Sık sık komplikasyon olmadığı sürece sık soğuk algınlığı geçiren çocuklarda altta yatan bir bağışıklık sistemi illeti aranmasıa gerek yoktur.
Soğuk algınlığı infeksiyonu nasıl yayılır?
Soğuk algınlığına neden olan virüsler enfekte kişinen salyasına temas etme sonucu bulaşır. Aksırma ve öksürme ile de salyanın teneffüs yollarına bulaşması da mümkündür. Marazın bulaşmasını önlemede en dinamik usul el yıkama ve gerekirse maske kullanmadır.
Soğuk algınlığından korunmada günlük C vitamini alımı tesirli midir?
Bu mevzuda çok sayıda klinik araştırma yapılmıştır. Toplulukta dağlıklı bireylerde yapılan 23 münferit araştırmanın sonuçları bir arada değerlendirildiğinde, korunma maksadıyla günlük alınan 2 gramlık dozlarda bile C vitamininin soğuk algınlığı sıklığını azaltmadığı sonucuna varılmıştır. Bu araştırmaların altısında alt küme tahlillerinde yalnızca şiddetli soğuk yahut fizikî gerilime maruz kalan erler, maraton koşucuları ve kayak sporcularında esirgeyici dozda günlük olarak alınan C vitamininin soğuk algınlığısıklığını yarı yarıya azalttığı saptanmıştır.
Soğuk algınlığı tedavisinde günlük >200 mg C vitamini alımının yararı var mıdır?
Tabiplerin birden fazla soğuk algınlığı geçiren hastasına C vitamini önermekte yahut bu vitamini içeren azıkları hastalık sırasında bolca tüketmesini önermektedir. Lakin bu bahiste yapılan klinik araştırmaların birden fazla C vitamininin soğuk algınlığı belirtilerini azaltmada yararını gösterememiştir. Yalnızca 1974 yılında yapılan bir araştırmada illetin birinci gününde alınan tek 8 gramlık dozun hastalık mühletini bir ölçü kısalttığı gösterilmiştir. C vitamininin asit yapıda olğu ve yüksek niktarlarda alındığında mideye zarar verebileceği unutulmamalıdır.
Soğuk algınlığı tedavisinde antihistaminlerin kıymeti nedir?
1800 erişkini kapsayan 9 klinik araştırmayı içeren tahlillerde 1. kuşak antihistaminik ilaçların burun akıntısı ve aksırık belirtilerini 2. günden sonra azalttığı, lakin bu yararın sonlu olduğu saptanmıştır. 9000 erişkin ve evlat hastayı içeren 32 denetimli araştırmanın bir arada incelenmesi ile elde edilen sonuçlar ise antihistaminik ilaçların tedavide yararını gösterememiştir.
Soğuk algınlığı tedavisinde su buharı solumanın yararı var mıdır?
Bu mevzuda yerinde araştırma olmadığından buhar solumanın soğuk algınlığındaki aktifliği bilinmemektedir. B ununla birlikte soğuk mevsimlerde hane içinde nem orantısının %40’ın altında olmamasına dikkat edilmelidir.
Soğuk algınlığı tedavisinde dekonjestanların yararı var mıdır?
Dekonjestanların burun tıkanıklığını tek doz pratikten sonraki 3-10 st azalttığını gösteren kanıtlar vardır, gelgelelim daha uzun müddette yararı ile ilgili ehil kanıt yoktur. Mahsusen astım hastalarında teneffüs yollarının sistemik dekonjestan ilaçlarla kurutulması zararlı olabilir.
Soğuk algınlığı tedavisinde ekinezya’nın pahası nedir?
Sekiz münferit klinik araştırmanın sonuçları birlikte değerlendirildiğinde kimi ekinezya preparatlarınınsSoğuk algınlığı belirtileri üzerine sonlu yararı olduğu görsterilmiş, gelgelelim bu araştırmalarda 200 den çokça farklı preparatın kullanılmış olması, preparatların bitkinin farklı kısımlarından elde edilmesi ve ekstraksiyon tekniklerinin farklılığı üzere nedenlerle, bitkinin yararı konusunda kesin bir yargıya varmak mümkün olmamaktadır. 2007 yılında ekinezya tasarrufunun aktifliğini araştıran 14 çalışma birarada değerlendirildiğinde ekinezyanın soğuk algınlığı gelişme mümkünlüğünü %58 orantısında azalttığı, hastalık vadesini ise ortalama 1.4 gün azalttığı gösterilmiştir.
Soğuk algınlığı tedavisinde çinko tesirli midir?
Çinkonun soğuk algınlığı tedavisinde aktifliği ile ilgili birçok çalışma yapılmış ve bu çalışmalar iki meta-analizle bir arada incelenmiştir. Bu tahlillerden birinde belirti vadelerini 7 günde azalttığı, gayrısında ise hiç bir yararı olmadığı sonucuna varılmıştır.
Soğuk algınlığı tedavisinde antibiyotikler kullanılmalı mıdır?
Gerek klinik çalışmalar gerekse bu açlışmaları bir arada sistematik biçimde bir araya getirerek kıymetlendiren meta-analizler antibiyotiklerin soğuk algınlığı belirtilerini azaltmadığını, soğuk algınlığı sırasında yahut sonrasında gelişen bakteriyel kulak iltighabı, sinüzit yahut zatürre üzere kompliasyon mümkünlüğünü da azaltmadığını göstermiştir.
Soğuk algınlığında hekimler niye gereksiz antibiyotik tedavisi uygular?
Hekimlerin gereksiz antibiyotik reçete etmesinin nedenleri ebevenyin beklentisini tatmin etme, sair tabibin nasıl olsa antibiyotik yazacağı öngörüsü, çok tanı, eksik yahut yanlış haber, ve komplikasyon endişesidir. Ana ve pederlerin birçoğu hakikaten teneffüs yolu enfeksiyonu belirtileri olduunda hekimin antibiyotik reçete etmesini beklerler, gelgelelim bu beklentileri daha evvelden gittikleri doktorun pratiğinden öğrenilen bir tecrübeye dayanır. Şayet aileye daha çok vakit ayrılıp hastalık ve antibiyotikle ilgili açıklama yapılırsa bu beklentilerinin ortadan kalktığı görülmüştür. Antibiyotik verilmeyen üst teneffüs yolu viral enfeksiyonlarında sonradan bakteriyel enfeksiyon gelişme ve hastanın geri dönme mümkünlüğünün artmadığı gösterilmiştir.
Üst teneffüs yolu enfeksiyonları içinde antibiyotik tedavisi gerektiren durumlar nelerdir?
Halk arasınd “beta mirobu” olarak tannan küme A streptokok bakterisine bağlı boğaz ve bademcik iltihabı, orta kulak iltihabı, sinüzit, epiglottit ve boğmaca antibiyotiklerle tedavi edilmelidir.