Sokratescilik (Sokratizm) Ne Demek
Antikcağ Yunan duşunuru Sokrates'in oğretisi ve bu oğretiyi ceşitli yanlarından izleyenlerin genel adı Antikcağ Yunan duşunuru Sokrates (İO 468400), bilgisizliğe karşı actığı savaşla felsefenin (bilgi sevgisi) kurucusu sayılır Bilgicilik (sofizm) akımı icinde yetişmişti Ama bilginin, insandan insana değişen goreci (relativizm) olduğunu savunan bilgicilerden ayrılarak, her insan icin gecerli olan genel karakterini meydana cıkarmıştır (entellektualizm)
Hic yazmamış, tartışarak oğretmiştir Kendine ozgu bu diyalog yontemiyle, bilginin her us'ta bulunduğunu ve bireysel usları doğru duşunmeye yonelterek meydana cıkarılabileceğini ileri surmuştur (rasyonalizm) İnsan yaşamının ereği olan mutluluğu da bu bilgi verecektir (evdemonizm) Sokrates'e gore doğru bi1gir doğru eylemi gercekleştirir Erdemsizlik bilgisizlikten doğar, bilgili insan erdemli olmak zorundadır (determinizm) Bir davranışta erdemli, başka bir davranışta erdemsiz olunamaz Olculer kişilere gore değişseydi toplum duzeni kurulamazdı Oysa devlet (toplumsal duzen) gereklidir Bu gerekli kuruluşun sağlamlığı, surekliliği icin de genel bir tore gereklidir
Toresellik (ahlakilik), toplum duzeninin temelidir Bilgiciler tek tek insanları değil, insanı gormeliydiler İnsanların arasındaki başkalıklar gorunuştedir, iyilik eğilimi hepsinde aynıdır Kişilerin icinde uyuyan bu ortak eğilim, ancak bilgiyle meydana cıkarılabilir Bunun icin de insanlar kendini tanımalı ve kendini bilmelidirler Kişiler bilmedikleri icin kotudurler, bilseler kotu olamazlar Aklımız iyiye erseydi iyiye yonelmemezlik edemezdi, cunku akıl dışında başkaca bir irade yoktur, akıl ve irade aynı şeydir
Aklımızın iyiye ermesi bir bilgi isidir Ne var ki Sokrates'e gore bilgi, kuramsal ya da kılgın amaclar icin değil, sadece iyi yaşamak ve kurulu duzene iyi vatandaşlar yetiştirmek icin gereklidir Sokrates'e gore nesnel gerceklik bilinemez Sokrates boylelikle, antikcağın maddeci doğa felsefesini duşunceciliğe (idealizme) donuşturmuştur Antikcağ Yunan duşuncesinde Megara okulu, Eliseretria okulu, Kinikler okulu ve Kirene okulu Sokratesci okullar adı altında toplanırlar Sokrates'in oğrencilerinin kurduğu bu okullar Sokratesciliği ceşitli yanlarından alarak kendilerine gore yorumlamışlardır
Orneğin Megara okulu, Sokrates'in tore ilkesini Elea oğretisiyle birleştirmiştir; Kiniklerle Kireneliler Sokrates'i bilgicilerle (sofizm) kaynaştırmaya calışmışlardır Sokrates'i butunuyle kavrayan ve geliştiren tek oğreti, buyuk ozelliğinden oturu Sokratesci okullar arasına sokulmadığı halde Sokrates'in en buyuk oğrencisi olan Platon'un oğretisidir Sokratesci okullar, insan yaşamındaki en buyuk ereğin bilgiyle varılan erdem olduğu yolundaki Sokrates goruşunde birleşirler Antikcağ Yunan duşuncesinde Eukleides, Elis'li Phaidon, Antistenes, Aristippos ve izdaşları Sokratesci sofistler adıyla anılırlar Cunku bunlar, duşuncelerinde, Sokrates'i bilgicilik (sofizm) doğrultusunda yorumlamışlardır
Bu duşunurlerin oğretilerinde bilgici oğeler pek gucludur Orneğin kinizmin kurucusu Antistenes, Sokrates toreciliğinden yola cıktığı halde toreyi umursamazlığa varmıştır Cunku tore insanı gevşetir, rahata kavuşturur, oysa insan hazzın bu turlusune de sırt cevirerek yaşayabilmek icin dayanıklı olmalıdır Hedonizmin kurucusu Aristippos bireycidir, topluma değer vermez İstenen haz bireysel hazdır, onun icin de olcu Protagoras ’ın dediği gibi bireysel insandır
Megara okulunun kurucusu Eukleides, bilgicilerin sanatı olan eristik sanatını geliştirmiştir, oğretisi goreciliğe yonelen şaşırtıcı tasımlarla susludur Bu orneklerde gorulen genel toreyi yadsıma, bireycilik, eristik vb bilgici temalar ve yontemlerdir
Antikcağ Yunan duşunuru Sokrates'in oğretisi ve bu oğretiyi ceşitli yanlarından izleyenlerin genel adı Antikcağ Yunan duşunuru Sokrates (İO 468400), bilgisizliğe karşı actığı savaşla felsefenin (bilgi sevgisi) kurucusu sayılır Bilgicilik (sofizm) akımı icinde yetişmişti Ama bilginin, insandan insana değişen goreci (relativizm) olduğunu savunan bilgicilerden ayrılarak, her insan icin gecerli olan genel karakterini meydana cıkarmıştır (entellektualizm)
Hic yazmamış, tartışarak oğretmiştir Kendine ozgu bu diyalog yontemiyle, bilginin her us'ta bulunduğunu ve bireysel usları doğru duşunmeye yonelterek meydana cıkarılabileceğini ileri surmuştur (rasyonalizm) İnsan yaşamının ereği olan mutluluğu da bu bilgi verecektir (evdemonizm) Sokrates'e gore doğru bi1gir doğru eylemi gercekleştirir Erdemsizlik bilgisizlikten doğar, bilgili insan erdemli olmak zorundadır (determinizm) Bir davranışta erdemli, başka bir davranışta erdemsiz olunamaz Olculer kişilere gore değişseydi toplum duzeni kurulamazdı Oysa devlet (toplumsal duzen) gereklidir Bu gerekli kuruluşun sağlamlığı, surekliliği icin de genel bir tore gereklidir
Toresellik (ahlakilik), toplum duzeninin temelidir Bilgiciler tek tek insanları değil, insanı gormeliydiler İnsanların arasındaki başkalıklar gorunuştedir, iyilik eğilimi hepsinde aynıdır Kişilerin icinde uyuyan bu ortak eğilim, ancak bilgiyle meydana cıkarılabilir Bunun icin de insanlar kendini tanımalı ve kendini bilmelidirler Kişiler bilmedikleri icin kotudurler, bilseler kotu olamazlar Aklımız iyiye erseydi iyiye yonelmemezlik edemezdi, cunku akıl dışında başkaca bir irade yoktur, akıl ve irade aynı şeydir
Aklımızın iyiye ermesi bir bilgi isidir Ne var ki Sokrates'e gore bilgi, kuramsal ya da kılgın amaclar icin değil, sadece iyi yaşamak ve kurulu duzene iyi vatandaşlar yetiştirmek icin gereklidir Sokrates'e gore nesnel gerceklik bilinemez Sokrates boylelikle, antikcağın maddeci doğa felsefesini duşunceciliğe (idealizme) donuşturmuştur Antikcağ Yunan duşuncesinde Megara okulu, Eliseretria okulu, Kinikler okulu ve Kirene okulu Sokratesci okullar adı altında toplanırlar Sokrates'in oğrencilerinin kurduğu bu okullar Sokratesciliği ceşitli yanlarından alarak kendilerine gore yorumlamışlardır
Orneğin Megara okulu, Sokrates'in tore ilkesini Elea oğretisiyle birleştirmiştir; Kiniklerle Kireneliler Sokrates'i bilgicilerle (sofizm) kaynaştırmaya calışmışlardır Sokrates'i butunuyle kavrayan ve geliştiren tek oğreti, buyuk ozelliğinden oturu Sokratesci okullar arasına sokulmadığı halde Sokrates'in en buyuk oğrencisi olan Platon'un oğretisidir Sokratesci okullar, insan yaşamındaki en buyuk ereğin bilgiyle varılan erdem olduğu yolundaki Sokrates goruşunde birleşirler Antikcağ Yunan duşuncesinde Eukleides, Elis'li Phaidon, Antistenes, Aristippos ve izdaşları Sokratesci sofistler adıyla anılırlar Cunku bunlar, duşuncelerinde, Sokrates'i bilgicilik (sofizm) doğrultusunda yorumlamışlardır
Bu duşunurlerin oğretilerinde bilgici oğeler pek gucludur Orneğin kinizmin kurucusu Antistenes, Sokrates toreciliğinden yola cıktığı halde toreyi umursamazlığa varmıştır Cunku tore insanı gevşetir, rahata kavuşturur, oysa insan hazzın bu turlusune de sırt cevirerek yaşayabilmek icin dayanıklı olmalıdır Hedonizmin kurucusu Aristippos bireycidir, topluma değer vermez İstenen haz bireysel hazdır, onun icin de olcu Protagoras ’ın dediği gibi bireysel insandır
Megara okulunun kurucusu Eukleides, bilgicilerin sanatı olan eristik sanatını geliştirmiştir, oğretisi goreciliğe yonelen şaşırtıcı tasımlarla susludur Bu orneklerde gorulen genel toreyi yadsıma, bireycilik, eristik vb bilgici temalar ve yontemlerdir