Somatoform Bozukluklar Nelerdir?

Somatoform bozukluklar açıklanabilir bir fiziki patoloji olmaksızın, maddi yakınmalarla karakterizedir Hastalar başlıca diğer hekimlerce görülür, fazla artı zaman ve enerji alırlar Ilk afiyet hizmetlerine başvuranlarda yapılan çalışmalarda %10? dan %30? a değin değişen oranlardadır
DSM4? e göre somatoform bozukluklar;
Somatizasyon bozukluğu
Konversiyon bozukluğu
Hipokondriyazis
Sızı bozukluğu
Ceset dismorfik bozukluğu
Ayrımlaşmamış somatoform bozukluk
Başka türlü sınıflandırılamayan somatoform bozukluk
Somatizasyon bozukluk: DSM4? e kadar somatizasyon bozukluğu fizik ve laboratuvar muayenesiyle yeterince açıklanamayan öyle çok bedensel belirtiyle karakterizedir Genelde 30 yaşından önce başlar, yıllardan beri devam eder Ağrı, gastrointestinal, cinsel ve psödonörolojik belirtiler vardır Rahatsızlık kroniktir ve psikolojik stresle, işlevsellikte bozulmayla ve fazla tıbbi takviye arama davranışıyla birlikte gider Toplumda hayat boyu prevalansı %0102? dir Bir Takım araştırma gruplarına kadar %05? tir Bayanerkek oranı 51 iken, kadınlarda hayat boyu prevalansı %12? dir Hastaların 23 ünde başka psikiyatrik belirtiler vardır; en azından diğer psikiyatrik teşhis vardır Genel Olarak kaçıngan, paranoid, kendine hasar veren ve obsesif kişiliklerle birliktedir
Etiyolojide;
Psikososyal faktörler: Nedeni bilinmiyor Psikoanalitik açıdan semptomların bastırılmış içgüdüsel uyaranların yerine geçtiği düşünülür Davranışsal açıdan bakacak olursak anne babadan öğrenme, anne babayı örnek alma, etnik durumlar bazı çocukların daha çok somatize etmesine sebep olabilir bedenen kötüye kullanılmış çocuklarda, fena ev koşullarından gelenlerde sıktır Sosyal, kültürel ve ırksa faktörler bulgu gelişiminde rol oynar
Biyoloji Ile Ilgili faktörler: Nöropsikolojik temelde yapılan çalışmalar bu hastalarda karakteristik uyarı ve bilişsel bozukluğa dikkat çekici eder Bu da algılamada ve bedenden gelen uyarıları değerlendirmede hatalarla sonuçlanır Beyin görüntüleme çalışmaları frontal lob ve egemen olmayan hemisfer fonksiyonlarında azalmaya sinyâl eder Genetik çalışmalar en azından bir takım ailelerde kalıtımsal geçiş olduğunu bildirmiştir Birinci derece akrabalarda %1020 oranında ortaya çıkabilir Sitokinlerin hastalığın bazı spesifik olmayan belirtilerinde rol oynayabileceği belirtilmiştir
DSM4 ’e kadar tanı için belirtiler 30 yaşından önce başlamalı, hastalığın gidişi esnasında hasta asgari dört sızı, iki gastrointestinal sistem, bir cinsel, bir psödonörolojik belirtiden yakınmalı ve bu belirtileri açıklayacak fizik muayene ve laboratuvar bulgusu olmamalıdır Bu hastaların böylece fazla maddesel yakınması uzun, kompleks tıbbi öyküleri vardır
Hastalar çoğunlukla yaşamlarının manâlı bir bölümünde hasta olduklarını söylerler Psikolojik gerginlik belirgindir; anksiyete ve depresyon en sık eşlik eden psikiyatrik durumlardır İntihar tehtitleri sıktır ama gerçek intihar nadirdir Hastaların tıbbi hikayeleri genel olarak çevresel, müphem, aykırı ve dağınıktır Hastalar bağımlı, benmerkezcil, ilgiye aç ve manuplatif olarak algılanabilirler Sıklıkla major bunalım, kişilik bozuklukları, madde başvuru bozuklukları, yaygın anksiyete bozukluğu ve buhran eşlik eder Diğer somatoform bozukluklardan hipokondriaziste hasta belirli bir hastalığı olduğuna inanır, ama bu hastalar öyle çok belirtiyle uğraşırlar Kroniktir ve çoğunlukla kuvvetsiz düşüren bir hastalıktır Tanımı gereği birkaç sene sürmesi gerekmektedir Belirtilerin alevlenmesi ve yeni belirtilerin gelişmesinin 69 ay sürdüğü düşünülür, daha eksik semptomatik 912 aylık periyotlarla ayrılabilirler Gerginlik çoğunlukla belirtilerin alevlenmesine neden olur
Konversiyon bozukluğu: DSM4 konversiyon bozukluğunu nörolojik ya da tıbbi rahatsızlıkla açıklanamayan bir veya daha pozitif nörolojik belirti olarak tanımlar Bu belirtiler en sık paralizi, olağandışı hareketler, afoni, körlük, sağırlıktır Ilave olarak belirtilerin başlangıcında ve alevlenmesinde psikolojik faktörlerin varlığını şart koşar Toplumda yaygınlığı ile ilgili belli bir bilgi olmamakla birlikte 100000? de 11300? dür Genel hastane konsültasyonlarında %515 sıklıkta olduğu rapor edilmiştir Kadınlarda 25 kat daha fazladır Kırsal bölgelerde, eğitim düzeyi düşüklerde, akıl düzeyi düşük olanlarda, düşük sosyoekonomik gruplarda ve savaşa maruz kalmış askeri personelde daha sıktır Psikodinamik, biyolojik, kültürel ve davranışçı mekanizmalar açıklamak için kullanılmıştır Psikoanalitik teoriye göre yatkın kişiler gerginlik karşısında bu reaksiyonu gösterirler Gerginlik bilinç dışı dürtülerle ilgili çatışmayı uyarır ve anksiyete ortaya çıkar Beyin yaralanması olan kişilerde daha sık olduğu için biyolojik mi sorularını akla getirir Bir Takım sosyokültürel gruplarda daha sıktır Davranışçılar öğrenilmiş davranışlar olduğunu düşünürler
Tıbbi ve nörolojik rahatsızlıklarla ayırıcı tanısı yapılmalıdır Hastaların %30? unda daha sonra tıbbi veya nörolojik rahatsızlıklar saptanmıştır İstemli motor yada duyusal işlevleri etkileyen, nörolojik veya genel tıbbi durumu düşündüren bir veya birkaç belirti vardır Gösterişli görünüm, güzel umursamazlık belirtisi olabilir Genellikle adölasangenç erişkinlikte başlar, tekrarlamalar olur Ayırıcı tanıda nörolojikfiziksel hastalıkların dışlanması önemlidir Belirtilerden önce stresin varlığı, primer ve sekonder kazancın varlığı, bozuk cinsellik hikayesi, kardeş pozisyonu, histrionik karakter bozukluğu ve hoş kayıtsızlık nörolojik hastalıklardan ayırmaya takviye eder Konversiyon ve fiziki rahatsızlık birarada da bulunabilir İyi prognoz akut başlangıç, stresli olayın tanımlanması, iyi premorbid ahenk ve birlikte giden nörolojik veya major psikiyatrik hastalığın olmamasıyla birliktedir İkincil gelir kötü prognozu belirler Genellikle başka bir pskiyatrik rahatsızlık zemininde çıktığından onları tedavi etmek konversiyon bozukluğunu da çare eder
Hipokondriyazis(rahatsızlık hastalığı): Kişinin bedensel belirtilerini hatalı yorumlamasına yan olarak önemli bir hastalığı olduğu korkusuyla fazla mücadele olarak tanımlanabilir Bu fazla uğraş yerinde tıbbi değerlendirmelerde birşey saptanmasa da devam eder en düşük altı ay ve daha artı sürer Bu hastalar sıklıkla kanser, AIDS gibi ciddi hastalıkları oldukları korkusu içindedirler, tekrarlayan tetkik ve muayenelere rağmen emin olamazlarYakınmaları ayrıntılıdır Herhangi bir yaşta başlayabilir Kadın ve erkeklerde eşit görülmekle birlikte orta yaşta pik yapar Herhangi bir haftada sağlıklı şahısların %6080 inde açıklanamayan fiziki belirtiler var ara sıra olan hastalık endişesi sağlıklı şahısların %1020? sinde, ayaktan izlenen psikiyatri hastalarının %45 ’inde vardır Çok sayıda tanısal girişim ve tedavi komplikasyonları, bedensel yakınmalara ast ilaçlara bağımlı hale gelme çoğu kez görülür Hipokondriyazis ile somatizasyon arasındaki ayırım açılış yaşı ve belirtilerin sayısı ile olur
Konversiyon belirtileri gibi hipokondriyak belirtiler de psikotik bozukluk, duygudurum bozukluğu, anksiyete bozukluğunun gidişi esnasında ortaya çıkabilir %80 ’e varan oranda depresyon ve anksiyete bozukluğu eşlik eder Fiziki hastalıkla birarada bulunabilir, abartılı görünüm somut hastalığı dışlamaz İkincil kazançlar kötü prognozu belirler Başka bir hastalığın gidişi sırasında ortaya çıktıysa primer hastalığın tedavisi önemlidir Eğer kendisi primer hastalıksa iyileşme pek muhtemel değildir artıp eksilen belirtilerle kronik bir gidiş gösterir

Litaratür:
Gabbards Treatments of Psychiatric Disorders, Highyield Psychiatry