Toplumsal Fobi Nedir?
Toplumsal anksiyete bozukluğu (sosyal fobi), kişinin utanç verici bir şey yapacağı, diğerleri tarafından ağır incelemeye maruz kalacağı, aşağılanacağı ya da küçük düşürüleceği korkusu olarak tanımlanmaktadır. Bunun sonucunda birey kelam konusu toplumsal ortamlardan kaçınmakta ve bu şekil ortama girdiğinde ağır korku ve dehşet yansıları göstermektedir.
Toplumsal Fobi Kişinin Gündelik Ömrünü Nasıl Tesirler?
Toplumsal fobisi olan birey geçmiş yaşantı ve tecrübeleri sonucunda toplumsal ortamları bir tehdit olarak algılamaktadır. Bu ortamlarda güzel bir izlenim bırakmak istese de rezil olacağı ya da küçük düşürüleceğine dair olumsuz bir ön yargısı vardır. Dikkatlerini büsbütün kendisine ve bu üslup kanılara yönlendiren birey kendisiyle ilgili olumsuz varsayımlarda bulunur. Bunun sonucunda birey ‘’güvenlik davranışları’’ sergilemeye başlar.
Toplumsal fobisi olan bireyler güya bir hata işlemiş ve yakalanacakmış üzere gözlük takabilir ve yüzlerini gizleyecek kıyafetler giyebilir, bir şey söylemeden evvel söyleyeceklerini ezberleyebilir ya da odanın karanlık köşesinde oturmayı tercih edebilir. Kişi bu usul güvenlik davranışlarıyla öbür insanların dikkatlerini üzerine çekmekten kaçınır ancak bu davranışlar bilakis kişinin ortamda daha çok dikkat çekmesine neden olabilir.
Güvenlik davranışları ile korku seviyesi daha da artan bireyin kendisine yönelik olumsuz tenkitleri artar. Tıpkı vakitte fizikî ve zihinsel belirtilerinde negatif istikamette artış olan birey bunların sonucunda performans seviyesinde gerçek manada düşüşe neden olur. Bu durum kişinin toplumsal ortamlardan daha çok kaçınmasına ve bu ortamlara girdiğinde daha ağır korku yaşamasına neden olur.
Toplumsal Korku Bozukluğu Tedavisi Basamakları
Terapötik İttifak, Kıymetlendirme, Psikoeğitim
Bilişsel Yine Yapılandırma
Toplumsal Maharet Eğitimi
Toplumsal Telaş Durumlarıyla Yüzleştirme
Nüksü (Tekrarlama) Tedbire
Toplumsal fobisi olan şahıslar yeni tanıştıkları biriyle irtibat kurarken telaş yaşayabilirler. Bu nedenle tedavi sırasında öncelikle bireyin kendisini rahat hissetmesi ve yaşadığı sorunları hakikat söz etmesi amaçlanmaktadır.
Daha sonra bilişsel tekrar yapılandırma ile danışanın bilişsel çarpıtmaları ve olumsuz otomatik kanıları üzerinde durulmaktadır. Üstte belirtildiği üzere toplumsal anksiyetesi olan bireyler ağır dert yaşadıklarında kendileri ve etraflarındaki olayları negatif formda yorumlama eğilimindedir. Negatif bilişlerin ortaya çıkarılmasında terapistler maruz bırakma prosedüründen yararlanmaktadır. Danışandan kendisinde korku uyandıran durumları gözünde canlandırması daha sonra terapiste anlatması istenir. Bu sayede terapist danışanın negatif niyetlerine müdahale etme imkanı bulmaktadır Bu kademede terapist ve danışan birlikte hareket ederek emin adımlarla ilerlemektedir.
Toplumsal marifet eğitimi Adana toplumsal fobi tedavisinde bilişsel davranışçı terapinin değerli adımlarından birisidir. Bu kademede öncelikle danışanın toplumsal durumlarda hangi marifetlerinin eksik olduğu belirlenir ve daha sonra bunlar üzerinde odaklanılır. Bu maharetler çoklukla; göz teması kurma ve tesirli vücut lisanı, dikkatini karşıdakinin söylediklerine yönlendirme, bir konuşmayı başlatma ve sürdürürken görüş bildirme, bir talepte bulunma ya da tenkit yapabilme davranışlarını içermektedir. Bu sayede bireyler hislerini daha rahat tabir etmeyi öğrenerek toplumsal maharetler kazanmaktadırlar.
Adana toplumsal korku bozuklu tedavi merkezinde toplumsal tasa durumlarıyla yüzleştirme etabında ise birey kaçındığı durumlarla karşı karşıya gelmeye hazır demektir. Bu etapta davranışsal denemeler ve rol oynamalar kullanılmaktadır. Kişi telaş seviyesi azalana dek yüzleşmeye devam eder. Bu evrede nefes idmanları ve gevşeme tekniklerinden yararlanılmaktadır. Ayrıyeten yüzleşme sırasında danışanlardan kendilerini video’ya çekmeleri istenebilir. Böylelikle bireyin kendisini dışardan görmesi sağlanarak kendisi hakkındaki gerçek dışı negatif değerlendirmesini değiştirmesi ve dert seviyesinin azaltılması sağlanabilir.
Toplumsal Korku Bozukluğu Tedavisinde Küme Bilişsel Davranışçı Terapi
Toplumsal tasa bozukluğunun tedavisinde küme bilişsel davranışçı terapi sıklıkla kullanılmaktadır. Toplumsal ortamda korku yaşayan bireylere küme ortamında müdahale edilerek daha tesirli ve doğal bir yüzleştirme imkanı sunulmaktadır. Kişi öğrendiklerini pekiştirme imkanı bularak daha süratli ilerleme göstermektedir. Ayrıyeten küme müdahalelerinin kendilerini bu biçim ortamlardan soyutlama eğilimde olan bireylere toplumsal ve ruhsal olarak dayanak olacağı düşünülmektedir.
Toplumsal Telaş Bozukluğu Tedavisinde Online Bilişsel Davranışçı Terapi
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte toplumsal korku bozukluğu müdahalesinde internet tabanlı bilişsel davranışçı terapi uygulamaları da yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu hususta yapılan araştırmalar toplumsal telaş tedavisinde online terapinin tesirliliğini ispatlamakla birlikte daha fazla hastaya ulaşılması ve uzun periyodik tesiri açısından olumlu tenkitler almaktadır.
Tedavi Ne Kadar Sürer?
Toplumsal telaş bozukluğu tedavi merkezinde bilişsel davranışçı terapinin müddeti ve sıklığı çeşitli faktörlere nazaran değişmektedir. Kişinin tedaviye yönelik motivasyonu ve hastalığın şiddeti bu faktörlerin başında yer almaktadır. Muhtaçlık duyulduğunda tedavi sırasında farklı terapi teknikleri ve tekniklerden yararlanılabilir.