Souls-like Oyun Nedir, Nasıl Ortaya Çıktı?

Şüphesiz ki, Elden Ring’in oyun dünyası için yeni bir dönüm noktası yarattığını söylesek yanlış olmaz. Birinci inceleme puanları gelmeye başladığında 97 Metacritic ortalamasını bile gören oyun; içerisinde barındırdığı başarılı sanat tasarımı, tatminkar keşif sistemi, keyifli oynanışı ve atmosferiyle birçok oyuncuyu cezbetmeyi başardı.

Bizler de; Elden Ring’in ardında yatan ‘Souls-like’ cinsinin doğuşunu, bu çeşidin neden bu kadar çok sevildiğini ve oyun dünyası üzerindeki etkisini uzun uzun anlattığımız bir yazı hazırladık. Ayrıyeten, cinse aşina olmayan bir oyuncu olsanız bile; bu yazıdan sonra bir talih daha vermeyi gözden geçirmeyi düşünübebilirsiniz. O hâlde, gelin yazımıza geçelim.

Souls-like tipi hakkında en çok merak edilenler:

• Souls-like nedir?
• Souls-like çeşidi nasıl ortaya çıktı?
• Bu cins neden seviliyor?
• Oyun dünyası nasıl etkilendi?

Zorluğuyla ün salan bir konsept: Souls-like nedir?


Yazımızın geri kalanında, her ne kadar bu çeşidi ayrıntılı bir formda açıklıyor olsak da; çeşidi hiç duymamış olan kullanıcılarımız için minik bir özet geçmek istedik. ‘Souls-like’, Hidetaka Miyazaki eşliğinde, FromSoftware tarafından oluşturulmuş bir oyun çeşidi. Demon’s Souls’un akabinde birinci Dark Souls’un piyasaya sürülmesi ile birlikte sıkça isminden kelam ettiren bu tıp, aslında ‘Souls-gibi’ manasını taşıyor.

‘Souls-like’; direkt bir öykü anlatımı barındırmayan, karanlık bir fantastik cihanda geçen zorlu aksiyon - rol yapma oyunlarını isimlendiren bir oyun tipidir. Bu tıp, kendi içerisinde özgün bir kayıt sistemi barındırır ve oyuncular bu kayıt noktalarıyla etkileşime geçebilir. Oyuncu öldüğünde yahut bir kayıt noktasıyla etkileşime geçtiğinde, oyun içerisindeki birçok düşman ve etraf ayrıntısı tekrar doğar. Örneğin; Bir kaleye girmeden evvel kesmiş olduğunuz kolay bir düşman yahut güç bela üstesinden geldiğiniz bir tuzak. Bu cins, epeyce kuvvetli bir tecrübe vaat eder ve rastgele bir zorluk seçeneği sunmaz. Bilhassa, ‘Boss’ dediğimiz birbirinden heyecanlı ve güç düşman dövüşleriyle öne çıkar.

Başarısızlıktan doğan bir muvaffakiyet: Souls-like tipi nasıl ortaya çıktı?


‘Souls-like’ tipinin isim atası olarak isimlendirebileceğimiz Demon’s Souls, 5 Şubat 2009 tarihinde yalnızca Japonya’da piyasaya sürüldü. Oyunu başarısız bir proje olarak isimlendiren Sony, FromSoftware tarafından geliştirilen oyunu Japonya’nın dışına sunmaktan çekinmiş ve yalnızca Japonya’da piyasaya sürmüştü. Epey başarısız bir çıkış süreci gerçekleştiren Demon’s Souls, rastgele bir satış başarısı yakalayamamış ve oyuncuların pek fazla umursamadığı bir imal olarak yer edinmişti. Fakat sonrasında, işler değişti.

Bir evvelki öyküye devam etmeden evvel, Sony’de dâhil olmak üzere; neden birçok kişinin Demon’s Souls’a ‘’Başarısız bir proje’’ gözüyle baktığına değinelim. Karanlık bir fantastik kainatta geçmesi planlanan bu üretim, aslında günümüzce isimlendirdiğimiz üzere ‘Souls-like’ bir oyun değildi. Geliştirme süreci epey düşüncede olan ve herkes tarafından başarısızlık abidesi olarak hor görülen bu proje, Hidetaka Miyazaki’nin başa geçmesiyle birlikte esaslı değişikliklere gitti.


2004’lü yıllarda FromSoftware’de çalışmaya başlayan genç Miyazaki, stüdyonun geliştirmekte olduğu bir öteki oyunun berbat gidişatından haberdar olmuş ve projenin başında yer almak istediğini belirterek, oyun dünyasının yazgısını değiştiren bir sürece imza atmış oldu. Herkesin ‘Hayal kırıklığı’ olarak isimlendirdiği projenin başına geçen genç Miyazaki, oyun içerisinde esaslı değişiklikler yaparak, kendi planlamış olduğu bir hale getirmeyi başarmıştı. Demon’s Souls olarak piyasaya sürülen bu oyun, Sony ve oyunu test eden birçok kişi tarafından başarısız olarak görülse de; dünyanın geri kalanı, bu bakış açısına sahip değildi.

Demon’s Souls, yalnızca Japonya’da piyasaya sürüldükten sonra; FromSoftware, oyunun Avrupa ve Kuzey Amerika’da yayımlanması için Bandai Namco ve Atlus ile anlaştı. Dünyanın geri kalanı için yeni yayıncılarını bulan Demon’s Souls, büyük bir ilgiyle karşılandı. Japonya’daki başarısız satış sayılarını kısa müddette katlamayı başaran oyun, kendine mahsus zorluğu ve üslubuyla ün salarak, oyuncular içerisinde bir yer edinmeyi başardı. Sony, büyük bir kusur yaptığını kabul etti. Bu sırada; FromSoftware, Bandai Namco ile Hidetaka Miyazaki eşliğinde ‘Dark Souls’u yaratmak için anlaşmıştı bile. Ve; oyun dünyasında büyük ses getiren, birçok oyuna ilham olan, kendi çeşidini yaratan, ‘Souls-like’ dediğimiz tıp doğmuş oldu.

Sadece zorluğuyla değil, her şeyiyle: Bu cins neden seviliyor?


Zorluğuyla nam salan bu tıp, birçok oyuncunun başlamaya çekindiği ve kendisine ‘’Ben bu zorluğa sabredebilir miyim ki?’’ sorusunu sorduğu bir nokta. Sanılanın tersine, ‘Souls-like’ oyunlar; sadece zorluğuyla değil, kendisine has olan birçok şey ile öne çıkıyor ve bu yüzden seviliyor. Souls oyuncuları, birer mazoşist değil ve bu oyunları eğlenmek için oynuyorlar.

‘Souls-like’ bir oyun; kendisine has karanlık bir kainata ve atmosfere sahiptir. Bu karanlık kainatta geçecek olan oyun, rastgele bir halde direkt öykü anlatımına sahip olmaz. Daima bir sır perdesi ortalar ve oyuncunun bu öyküyü araştırarak keşfetmesini bekler. Yani kıssayı oyun size sunmaz, siz kıssaya gidersiniz. Keyifli son görmek istiyorsanız, yanlış yerdesiniz. ‘Souls-like’ oyunlar acımasızdır. Yanılgıyı affetmez, cezalandırır. Kasvetli bir atmosferde, sürekli olarak tetiktesinizdir. Oyunun en sevilen yanlarından bir tanesi de işte budur. Oyuncuyu daima olarak ‘Tetikte olma’ hissine başarılı bir formda sokabildiği için, her yeri kolaçan eder ve heyecan dolu bir tecrübe yaşarsınız.


Karşınıza çıkacak olan hiçbir düşmanı küçümsememeniz gerekir. ‘Souls-like’ bir oyun acımasızdır, düşmanlar da o denli. ‘Boss’ olarak isimlendirdiğimiz büyük düşmanlar, bir Souls oyununun en eşsiz olduğu noktalardan bir adedidir. Bu ‘Bosslar’ ihtimamla tasarlanmış olup, epeyce güçlü gayretler sunmayı hedeflemektedirler. Şayet siz, bir oyuncu olarak bu düşmanlara herhangi bir stratejiniz olmadan direkt saldırmayı denerseniz, muhtemelen bu düşman sebebiyle oyundan nefret edebilirsiniz.

Bir ‘Souls-like’ oyunun kilit noktası, ‘Düşmanın üzere düşün’ cümlesidir. Çok güçlü bir ‘Boss’ ile karşılaştığınızda, bu düşman sizi tahminen üç kez, tahminen beş, tahminen de dokuz sefer kesebilir. Burada kıymetli olan, sizin her müsabakaya daha güçlü bir formda çıkıyor olmanızdır. Yavaş yavaş düşmanınız üzere düşünmeye başlar, onun hareketlerini ezberler ve kapasitesini açığa çıkarırsınız. Bu sayede, hangi durumlarda ne yapabileceğini çok güzel bir formda anlar ve karşılık vermeyi öğrenirsiniz. Onca denemeden sonra o düşmanı alt etmeyi başardığınızda ise, eşsiz bir tatminkârlık duygusu ile baş başa kalmanın keyfini sürebilirsiniz.


Bahsedebileceğimiz bir öbür kıymetli nokta ise, vuruş hissi. FromSoftware, bu bahiste hakikaten başarılı bir şirket diyebiliriz. ‘Souls-like’ oyunlar içerisinde yer alan vuruş hissi ve birçok silahın kendine has bir oynanış sistemine sahip olması; çeşidi en zevkli kılan etkenlerden birkaç adedini oluşturuyor. İsteyene kılıç-kalkan, isteyene bıçak, isteyene de büyücülük dâhil olmak üzere birçok farklı seçenek mevcut. Bu sayede oyuncular kendi özgün oynanış tarzlarını keşfedip, oyun tecrübelerini bu şekle nazaran inşa edebiliyorlar.

Son olarak da, Elden Ring ile birlikte doruğa taşınmış olan ‘Keşif hissiyatından’ bahsedelim. Souls oyunları, genel itibariyle derin bir keşif sistemi barındıran oyunlardır. Elden Ring ile birlikte açık dünya bir Souls-like tecrübesi vaat eden FromSoftware, bu vaadini o kadar başarılı bir halde gerçekleştirdi ki; tıbbın öteki oyunlarına göre, çok önemli bir satış başarısı yakalamayı başardı. Oyuncunun elinden rastgele bir halde tutmayan ve ‘’Tamamen kendin keşfet’’ mantığını benimseyen Elden Ring; birbirinden hoş görünümleri, ödüllendirici ve ilgi alımlı yerleri da dâhil olmak üzere, tipi, keşif duygusu konusunda tepelerde oynuyor desek yeridir.

Özenilen yeni bir tıp: Oyun dünyası nasıl etkilendi?


‘Souls-like’ın ilerlemekte olan başarısı, birçok büyük/küçük şirkete de ilham oldu. Kimi üretimciler, direkt olarak çeşide kendi stillerini yansıtırken, kimi üretimciler da tıbbın içerisinde beğenmiş oldukları mekanikleri kullanarak karşımıza çıktı. Nioh, Lords of the Fallen, The Surge ve Salt and Sanctuary üzere imaller kendi Souls tecrübelerini yaratırken; Star Wars Jedi: Fallen Order üzere oyunlarda da birçok Souls mekaniğine yer verildiğine daima birlikte şahit olduk.

‘Rogue-like’ ve ‘Metroidvania’ üzere oyun dalına ilham olmaya devam eden ‘Souls-like’ çeşidi, Elden Ring ile birlikte birçok farklı yapımcıya da ilham olabilir. Bilhassa açık dünya tarafındaki keşif hissiyatı ve oyuncuya sunmuş olduğu hürlük ile de öne çıkan Elden Ring, önümüzdeki yıllarda tesirini bizlere gösterecektir. Böylece, ‘Souls-like’ tipinin derinliklerine inmiş olduğumuz yazımızın sonuna geldik. Pekala sizler bu çeşidi keşfettiniz mi?