iltasyazilim
FD Üye
Soy gazlar devirli cetvelin en sağında bulunan gazlardır Bunlar He (helyum), Ne (neon ), Ar (argon), Kr kripton), Xe (ksenon ) ve Rn (radon )dur He dışındaki asal gazlar havanın içerisinde yer alan gazlardır Asal gaz atomlarının en dış enerji düzeyleri elektronlarla tam doludur Helyum hariç diğerlerinin son etki alanında 8 elektron bulunurHelyumun ise 2 elektronu vardır
Bir atomun son yörüngesinde sekizden artı elektron bulunamaz Bu yüzden soy gazlar, normalde elektron alış verişi yapmazlar Yani bileşik oluşturamazlar Ama, ilerleyen vakit diliminde soy gazlarında bileşik yapabildiği görülmüştür*Soy gazlar “asal gaz veya “İnört gaz olarak ta bilinir İnört reaksiyon vermeyen anlamına gelmektedir Soy gazlar 1894 yılına değin bilinmiyordu
Daha sonra yapılan araştırma ve deneyler sonucunda neon, kripton ve ksenon gazları keşfedildi1900 yılında da radyumun bozunması ile radon gazı, yeni elementler listesine eklendi*Değişken havanın damıtılmasıyla helyum ve radon dışındaki soy gazlar ticari olarak elde edilebiliyor helyum ise doğal gazlardan elde edilir Ata gaz atomları arasındaki kuvvetler değil denecek değin azdır Atomları arasında çelimsiz van der waals kuvvetleri hakimdir Cet gazlar, standart şartlar aşağıda adeta ideal gazlardır böylece erime ve kaynama noktaları fazla düşüktür Cet gazlar tek atomlu gazlardır Soy gazlar kararlıdırlar
Soy gazlar soluk, kokusuz, nahoş ve yanmaz dır Son yıllarda yapılan çalışmalar gösteriyor fakat ata gazlar bileşik oluşturabilir Radon gibi ağır cet gazların en dış elektronları çıkarılabilir Sadece birkaç yüz tane soy gaz bileşiği oluşmuştur Ata gazların tepkimeye girme istekleri şöyle sıralanabilir Ne He Ar Kr Xe Rn
Soy gazın bir bileşiği olan florinasyon ajanı olarak kullanılan XeF2, piyasada mevcuttur Helyum; hidrojenden sonra evrendeki en yaygın elementtir Evrendeki helyumun büyük bir kısmı, büyük patlama nükleosentezi sırasında oluşmuştur Ve helyum miktarı aralıksız olarak artmaktadır Güneş içerisinde oldukça çok vardır Ata gaz fiyatlarına bakacak olursak; argon en ucuzu iken, ksenon en pahalı cet gazdır*Cet gazlar aydınlatmada fazla sık kullanılır Ata gazlar keza eksimer lazerlerde kullanılır Bazı cet gazlar tıpta kullanılır Örneğin, helyum ara sıra astım hastalarının solunumunu kolaylaştırmada kullanılır
Devirli cetvelde yukarıdan aşağıya doğru atom numarası artacak şekilde soygazların atom numaraları ise şöyledir:
He (2), Ne (10), Ar (18), Kr (36) ,Xe (54), Rn (86)
Helyum uçan balonların içerisinde bulunmaktadırHavadan hafif olması dolayısıyla balon gök yüzüne yükselir
Bir atomun son yörüngesinde sekizden artı elektron bulunamaz Bu yüzden soy gazlar, normalde elektron alış verişi yapmazlar Yani bileşik oluşturamazlar Ama, ilerleyen vakit diliminde soy gazlarında bileşik yapabildiği görülmüştür*Soy gazlar “asal gaz veya “İnört gaz olarak ta bilinir İnört reaksiyon vermeyen anlamına gelmektedir Soy gazlar 1894 yılına değin bilinmiyordu
Daha sonra yapılan araştırma ve deneyler sonucunda neon, kripton ve ksenon gazları keşfedildi1900 yılında da radyumun bozunması ile radon gazı, yeni elementler listesine eklendi*Değişken havanın damıtılmasıyla helyum ve radon dışındaki soy gazlar ticari olarak elde edilebiliyor helyum ise doğal gazlardan elde edilir Ata gaz atomları arasındaki kuvvetler değil denecek değin azdır Atomları arasında çelimsiz van der waals kuvvetleri hakimdir Cet gazlar, standart şartlar aşağıda adeta ideal gazlardır böylece erime ve kaynama noktaları fazla düşüktür Cet gazlar tek atomlu gazlardır Soy gazlar kararlıdırlar
Soy gazlar soluk, kokusuz, nahoş ve yanmaz dır Son yıllarda yapılan çalışmalar gösteriyor fakat ata gazlar bileşik oluşturabilir Radon gibi ağır cet gazların en dış elektronları çıkarılabilir Sadece birkaç yüz tane soy gaz bileşiği oluşmuştur Ata gazların tepkimeye girme istekleri şöyle sıralanabilir Ne He Ar Kr Xe Rn
Soy gazın bir bileşiği olan florinasyon ajanı olarak kullanılan XeF2, piyasada mevcuttur Helyum; hidrojenden sonra evrendeki en yaygın elementtir Evrendeki helyumun büyük bir kısmı, büyük patlama nükleosentezi sırasında oluşmuştur Ve helyum miktarı aralıksız olarak artmaktadır Güneş içerisinde oldukça çok vardır Ata gaz fiyatlarına bakacak olursak; argon en ucuzu iken, ksenon en pahalı cet gazdır*Cet gazlar aydınlatmada fazla sık kullanılır Ata gazlar keza eksimer lazerlerde kullanılır Bazı cet gazlar tıpta kullanılır Örneğin, helyum ara sıra astım hastalarının solunumunu kolaylaştırmada kullanılır
Devirli cetvelde yukarıdan aşağıya doğru atom numarası artacak şekilde soygazların atom numaraları ise şöyledir:
He (2), Ne (10), Ar (18), Kr (36) ,Xe (54), Rn (86)
Helyum uçan balonların içerisinde bulunmaktadırHavadan hafif olması dolayısıyla balon gök yüzüne yükselir