sözleşmeli er kanunu tam metni

sözleşmeli er kanunu bütün metni
sözleşmeli er yasası metni
sözleşmeli er resmi gazete
sözleşmeli erbaş er kanunu

sözleşmeli er kanunu bütün metni

SÖZLEŞMELİ ERBAŞ VE ER KANUNUKanun No 6191 Kabul Tarihi: 1032019

BİRİNCİ BÖLÜM

Maksat, Kapsam ve Tanımlar

Niyet ve kapsam

MADDE 1 – (1) Bu Kanunun amacı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Emniyet Komutanlığı dâhil) Genelkurmay Başkanlığınca lüzum görülen erbaş ve er kadrolarında, kritik ve yerinde görülen görevlerde, yetişmiş personel ihtiyacını yerine getirmek maksadıyla istihdam edilecek sözleşmeli erbaş ve erlerin; temini, yetiştirilmeleri, görevde yükselmeleri, tertip edilmeleri, geçici görevlendirilmeleri, hizmet şartları, devir ve hakları, yükümlülükleri, ayırma ve ayrılmaları ile ilgili yöntem ve esasları düzenlemektir

Tanımlar

MADDE 2 – (1) Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Askerî eğitim: Sözleşmeli er adaylarına okul, kurum, sınıf okulu, kıtalar veya eğitim merkezlerinde yaptırılacak olan kadro görevine karşın eğitimi,

b) Ön sözleşme: Türk Silahlı Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dâhil) birlik, karargâh, kurum ve kuruluşları ile sözleşmeli er adayları aralarında; askerî eğitime alınmaları konusunda yapılan ve askerî eğitim dönemi başlangıcı ile sözleşme yapılıncaya dek geçecek süreyi kapsayan sözleşmeyi,

c) Kontrat: Türk Silahlı Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Emniyet Komutanlığı dâhil) birlik, karargâh, kurum ve kuruluşları ile sözleşmeli er adaylarından askerî eğitimi başarıyla tamamlayanlar arasında yapılan, ilk olarak üç yıldan eksik olmamak şartıyla maksimum dört sene, müteakiben bir yıldan az üç yıldan pozitif olmayan ve hizmet yükümlülüğü getiren, yönetmelikte kayıtlı örneğine kadar hazır olan sözleşmeyi,

ç) Sözleşmeli er adayı: Sözleşmeli er yetiştirilmek amacıyla ön kontrat yapılarak askerî eğitime alınanları,

d) Sözleşmeli erbaş ve er: Erbaş ve er kadro tayin yerlerinde, bu Kanun esaslarına kadar istihdam edilenleri,

e) Kontrat yılı: Sözleşmenin yürürlüğe girdiği ay ve günü açılış olarak kabul eden ve bu tarihten itibaren geçen her bir yıllık süreyi,

açıklama eder

İKİNCİ BÖLÜM

Kaynak, Yetiştirme, Hizmet Şartları, Yedeklik Dönemi, Ödev ve Anlaşma Süreleri

Kaynak

MADDE 3 – (1) Sözleşmeli er kaynaklarını; minimum ilköğretim veya yurtdışındaki dengi mektep mezunu olup askerlik hizmetini erbaş ve er olarak tamamlamış ve terhislerinin üzerinden üç yıldan pozitif süre geçmemiş, düzeltilmemiş nüfus kaydına tarafından yirmialtı yaşından gün almamış olanlar teşkil eder

(2) Askerî okullardan ve Türk Silahlı Kuvvetlerinden her ne sebeple olursa olsun ilişikleri kesilen personel sözleşmeli er olarak alınmaz

(3) Sözleşmeli erlik için aşağıdaki nitelikler aranır:

a) Türk vatandaşı almak

b) Bu Kanunda kayıtlı öğrenim ile ilgili şartları taşımak

c) Sağlık ile ilgili Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde açıklanmış şartları taşımak

ç) Kamusal hakları kullanmaktan mahrum bırakılmamış almak

d) Cezaları askıya alınmış, seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmiş, genel ya da özel af kanunları kapsamına girmiş ya da haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi;

1) Devletin güvenliğine aleyhinde işlenen suçlar, halkı askerlikten soğutmak, Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama ile zimmet, irtikâp, kötüleme, rüşvet, hırsızlık, üçkâğıt, sahtecilik, güveni istismar etme, yalan şahitlik, yalan yere ant, kabahat uydurma, cinsel saldırı, cinsel taciz, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak, fuhuş, gayri tabii mukarenet, haksız iflas gibi yüz kızartıcı ya da asalet ve haysiyet kırıcı suçlar ile kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından,

2) Firar, amir veya üste aslında taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat ve ayaklanma suçlarından,

3) 2251930 tarihli ve 1632 sayılı Askerî Canice Kanununun 148 inci maddesinde kayıtlı suçlardan,

birisinden mahkûm olmamak

e) Taksirli suçlar hariç almak üzere bir suçtan bir ay ya da daha pozitif hapis cezası ile mahkûm olmamak

f) Güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanmış almak

g) Yapılacak fiziki kabiliyet testi ve mülakatlarda sonra gelmek

(4) Asgari tugay veya eşidi birlik komutanı ya da kurum amiri kadar haklarında “sözleşmeli erbaş ve er olur belgesi düzenlenen personelin müracaatları ilk olarak kabul edilir

Kontrat, hizmet şartları ve yedeklik dönemi

MADDE 4 – (1) Sözleşmeli er adayları, ön anlaşma yapılarak askerî eğitime alınır Askerî eğitimi başarı ile tamamlayanlarla, dört yıldan fazla olmamak kaydıyla en düşük üç takvim kontrat yapılır Müteakip sözleşmeler, bir yıldan eksik üç yıldan pozitif olmamak şartıyla azamî yirmidokuz yaşın bitirildiği yılın aralık ayı sonuna kadar uzatılabilir

(2) Sıkıyönetim, seferberlik, savaş veya terörle mücadeleden kaynaklanan zorunlu hâllerde ihtiyaç duyulanların anlaşma süreleri, talebe ve yaş haddine bakılmaksızın Zorlama Komutanları, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının istemi üzerine ve durumun devamı müddetince, Genelkurmay Başkanının onayı ile uzatılabilir

(3) Sözleşmeli erbaş ve erler ile sözleşmeli er adayları, asker birey sayılırlar Sözleşmeli erbaşlar, muvazzaflık hizmetinde olan emsal rütbedeki erbaşların üstü, emsal rütbedeki uzman erbaşların astıdır Sözleşmeli erbaşlar hakkında rütbenin geri alınması feri cezası uygulanmaz

(4) Sözleşmeli erbaş ve erler istihdam edildikleri kadro görevleri ile 411961 tarihli ve 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununda erbaş ve erler için belirtilen görevleri yaparlar Bu Kanunda hüküm bulunmayan hâllerde sözleşmeli erbaş ve erler hakkında, erbaş ve erlere ilişkin hükümler uygulanır

(5) Sözleşmeli erbaş ve erlerin sınıfları, Güç Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ya da Sahil Emniyet Komutanlığınca değiştirilebilir

(6) Sefer görev emirleri, askerlik yükümlülüğünü yerine getirdikleri derslik, branş ve statüye göre çıkarılır

(7) Terhis kaydı, yedeklik yoklaması, hizmete celp, eğitim ve tatbikat gibi yedeklik dönemine ilişkin olarak bu Kanunda düzenlenmeyen hususlarda, 2161927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu ile 1661927 tarihli ve 1076 sayılı Değiştirme Subaylar ve Değiştirme Askerî Memurlar Kanununun ilgili hükümleri uygulanır

ÜÇÜNCÜ BIRIM

Rütbe Umma Süreleri, Sözleşmenin Yenilenmesi ve Feshi

Rütbe umma süreleri ve sözleşmenin yenilenmesi

MADDE 5 – (1) Sözleşmeli erlikte en az iki yılını tamamlayanlar, kadro devir yeri uygunsa liyakat durumu da dikkate alınarak yönetmelikte açıklanmış esaslar dâhilinde sözleşmeli onbaşılığa; sözleşmeli onbaşılıkta asgari iki yılını tamamlayanlar, kadro ödev yeri uygunsa liyakat durumu da dikkate alınarak yönetmelikte belirtilen esaslar dâhilinde sözleşmeli çavuşluğa geçirilir

(2) Her kontrat süresinin sona erme tarihinden asgari üç ay önce, sözleşmeli erbaş ve erler sözleşmeyi yenileyeceklerine dair yazılı bildirimde bulunmadıkları takdirde, sözleşme kendiliğinden sona erer

(3) Sözleşmeli erbaş ve erler, anlaşma süreleri sona ermeden sözleşmelerini tek yanlı olarak feshedemezler Oysa, ilk sözleşmeyi müteakip yapılacak sözleşmelerin süresi bitmeden, fesih talebine ilişkin sebepleri Zorlama Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ya da Sahil Güvenlik Komutanlığınca yönetmelikte belirli hizmet gerekleri ve şartlar gözetilerek uygun olduğuna karar bahşedilen sözleşmeli erbaş ve erlerin sözleşmeleri idarece feshedilebilir Bu şekilde sözleşmeleri feshedilenler, 7 nci maddenin beşinci ve altıncı fıkraları ile 8 inci maddenin ikinci fıkrasının (b) bendinde kayıtlı haklardan istifade ederler

Sözleşmenin idarece feshi

MADDE 6 – (1) Sözleşmeli er adaylarının ön sözleşmeleri, aşağıdaki nedenlerle süresinin bitiminden önce feshedilir:

a) Yönetmelikte belirtilmiş yetkili kurullarca, askerî eğitim sırasında başarısız veya disiplinsiz olduğuna karar verilmek

b) Yetkili sağlık durumu kurullarınca askerî eğitime veya da göreve devam edemez kararı verilmiş elde etmek

c) Sözleşmeli er adayı olma şartlarından herhangi birini taşımadığı sonra anlaşılmak ya da anlaşma süresi içinde bu şartlardan herhangi birini kaybetmek

ç) Askerî eğitimin üçte birine katılmamak

(2) Ön kontrat döneminde görevlerini icra ederken veya görevleri dolayısıyla bir saldırıya ya da kazaya uğrayan veya bir iş hastalığına yakalanma neticesinde askerî eğitimin üçte birine devam etmeyerek başarısız kabul edilenler, bir kez edinmek üzere sonraki dönemde açılacak askerî eğitime planlanırlar Hevesli olmaları, aranan sıhhat ve diğer niteliklerini korumaları hâlinde tekrar ön kontrat yapılarak eğitime alınırlar

(3) Ön sözleşme döneminde Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilen personelden, peşin olarak ödenen vergi ve ücretle birlikte ödenen öteki bütün özlük haklarının, çalışılmayan günlere ait kısmı geri alınır

(4) Sözleşmeli erbaş ve erlerin sözleşmeleri, aşağıdaki nedenlerle anlaşma süresinin bitiminden önce feshedilir:

a) Ciddiyetsizlik ve ahlâki şart sebebiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinde ödev yapamayacağı, art arda amirlerinin her türlü data ve belgeye dayanarak düzenleyeceği özellik belgesi ile anlaşılmak

b) Yetersizlik ve görevde başarısız olma sebebiyle kendisinden istifade edilemeyeceği, birbirini izleyen amirlerinin her türlü bilgi ve belgeye dayanarak düzenleyeceği özellik belgesi ile anlaşılmak

c) Disiplin mahkemelerince ve disiplin amirlerince bahşedilen oda ya da göz hapsi cezası da dâhil olmak üzere, kararın kesinleştiği tarihten itibaren geriye, son bir sene içinde toplam otuz gün ve daha pozitif oda veya göz hapsi cezasına mahkûm edinmek

ç) Yasa dışı siyasi, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunmak, davranış ve davranışlarıyla bu görüşleri benimsediği saptama edilmek

d) Sözleşmeli er almak için zorunlu özellik ve şartlardan herhangi birini taşımadığı daha sonra anlaşılmak ya da sözleşme süresi içinde bu niteliklerinden herhangi birini kaybetmek

e) Yabancı uyruklu kişilerle yapılan evliliklerde, evlilikleri ilgili mevzuatta belirtilen esaslar dâhilinde Genelkurmay Başkanlığınca uygun görülmemek veya çeşitli nedenlerle Türk vatandaşlığını kaybetmek

f) Yetkili sıhhat kurullarınca ilgili yönetmelik doğrultusunda bahşedilen kararlara tarafından sözleşmeli erbaş ve er olarak göreve devamı muhtemel olmamak

g) İstihdam edildikleri sınıf ve branşlarda tahsis yapamayacaklarına dair yetkili sıhhat kurullarınca karar verilenlerden, idarece diğer bir sınıfta istihdamına lüzum duyulmamak

ğ) Herhangi bir suç nedeniyle doksan günden artı tutuklu kalmak ve göreve başlangıç tarihinden önce işlediği 3 üncü maddede belirtilmiş bir kabahat nedeniyle soruşturması devam edenlerden, haklarında verilecek olan mahkûmiyet hükmü göreve başladıktan sonra kesinleşmiş elde etmek

(5) Sözleşmesi feshedilerek ilişiği kesilenler, yedekte erbaş ve er kaynağına alınırlar

(6) Dördüncü fıkranın (f) ve (g) bentleri uyarınca sözleşmeleri idarece feshedilenler 7 nci maddenin beşinci ve altıncı fıkralarında belirli haklardan istifade ederler

(7) Görevde başarısız olma ve kendilerinden istifade edilememe hâlleri ile bunlara yapılacak işlemler yönetmelikle düzenlenir

(8) Sözleşmenin yapılmasını müteakip; barışta ve savaşta, görevini icra ederken veya görevi dolayısıyla bir saldırıya veya kazaya uğrayan ya da bir meslek hastalığına yakalananlar hariç almak üzere, sözleşmeli erbaş ve erlerin hava değişimi ve istirahat süresinin toplamı, istirahat ve hava değişiminin başladığı tarihten geriye son bir sene içerisinde (yatarak çare olma süresi hariç) üç ayı geçemez Sürenin hesaplanmasına en son alınan hava değişimi ve istirahat süresi dâhil edilir Hava değişimi ve istirahat süresi üç ayı geçenlerin sözleşmeleri feshedilerek Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Özlük Hakları, Sosyal Haklar, Müsade, Kıyafet ve Barınma

Sosyal güvenlik ve parasal haklar

MADDE 7 – (1) Sözleşmeli er adayları ile sözleşmeli erbaş ve erler; ön anlaşma yapılması ile birlikte 3152006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Afiyet Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılır Prime esas kazançların hesabında; sözleşmeli er adayı, sözleşmeli er ve sözleşmeli onbaşı olarak istihdam edilenler için bilirkişi onbaşıların, sözleşmeli çavuş olarak istihdam edilenler için ise bilirkişi çavuşların prime başlıca gelir tutarları başlıca alınır

(2) Sözleşmeli er adaylarına, sözleşmeli erlerin birinci hizmet yılı için öngörülen ücretin üçte ikisi oranında, benzer başlıca ve usuller çerçevesinde aylık aidat ödenir Ödemeler, her ayın başında peşin olarak yapılır Sözleşmeli er adayları, ön kontrat tarihinden itibaren ücrete hak kazanırlar Sözleşmeli er adaylarının, ön sözleşme dönemindeki iaşe ve ibateleri, Devlet tarafından karşılanır

(3) Sözleşmeli erbaş ve erlere, kontrat tarihinden geçerli olarak, onaltı yaşından büyükler için belirlenen en az ödenti brüt tutarının hizmet yıllarına tarafından bu Kanuna ekli (1) sayılı Cetvelde belirlenen oran ile çarpımı sonucu bulunacak miktar üzerinden aylık ücret verilir Ekli (l) sayılı Cetvelde belirlenen oran, komando birliklerinde görevli sözleşmeli erbaş ve erlere yüzde sekiz, hudut birliklerinde görevli sözleşmeli erbaş ve erlere yüzde üç arttırımlı uygulanır Sözleşmeli erbaş ve erlere ödenecek ücretten, damga vergisi dışarıya herhangi bir aidat kesilmez

(4) Sözleşmeli er adayları ile sözleşmeli erbaş ve erlerden uçuş, paraşüt, denizaltı, balık adam ve kurbağa adam hizmetlerinde görevlendirilenlere, bu hizmetlerde görevlendirilen ve aynı uçuş, dalış ve atlayış hizmet süresinde yer alan astsubaylara 2821982 tarihli ve 2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanunu esaslarına kadar hizmet yılları itibarıyla ödenen uçuş, dalış ve atlayış tazminatlarının yüzde yirmibeşi tutarında aylık uçuş, dalış ve atlayış tazminatı ilaveten ödenir Hem, bu kapsamda bulunanlar hakkında 2629 sayılı Kanunun şehitlik ve sakatlık tazminatı hükümleri uygulanır Jandarma Genel Komutanlığı kadrolarında tayin yapan sözleşmeli erbaş ve erlere 1031983 tarihli ve 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Devir ve Yetkileri Kanununun 21 inci maddesinde, Sahil Güvenlik Komutanlığı kadrolarında görev yapan sözleşmeli erbaş ve erlere ise 971982 tarihli ve 2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanununun 16 ncı maddesinde öngörülen ödeme tutarının yüzde kırkı, aynı usul ve esaslar çerçevesinde ödenir Tutuklanan, firar eden ya da müsade tecavüzünde yer alan ve cezası infaz edilmekte olan sözleşmeli erbaş ve erlerin aidat ve diğer ödemeleri hakkında 2771967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 65 inci maddesi hükümleri uygulanır

(5) Kendi kusurları olmaksızın veya birincil sözleşmesini yahut müteakip sözleşme süresini bitirmesinden nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılan sözleşmeli erbaş ve erlere, ayrıldıkları tarihteki onaltı yaşından büyükler için uygulanmakta olan brüt en az aidat tutarının, bu Kanuna ekli (2) sayılı Cetvelde hizmet yıllarına göre belirlenen oran ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ödeme yapılır Bu ödemeden, damga vergisi hariç herhangi bir aidat kesilmez

(6) Dağıtılmış nedenlerle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin yahut ciddiyetsizlik, ahlaki şart ya da öteki nedenlerle Türk Silahlı Kuvvetlerinde kalması uygun görülmeyerek sözleşmeleri feshedilenlere, beşinci fıkrada öngörülen ödeme yapılmaz Sıhhat yoksa bulunduğu kadronun kaldırılması nedeniyle anlaşma yılını tamamlayamadan terketmek mecburiyetinde kalanlara, sözleşmeli olarak devir yaptığı yıllara ait ödeme tutarına, hizmet ettiği ve tamamlayamadığı kontrat yılına ait ödeme tutarının oniki avuç içi eşdeğer olarak ayırmak suretiyle hizmet ettiği her aya isabet eden miktarda ilave edilerek ödeme yapılır

(7) Sözleşmeli erbaş ve erlerden ayrıldıktan sonradan ilgili mevzuatına kadar kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilenler ile meslek kanunlarına tabi olarak çalışanların emekli olmaları durumunda; ilgili mevzuatına tarafından ödenecek emekli ikramiyesi, iş sonu tazminatı ve kıdem tazminatının hesabında, bu maddenin beşinci ve altıncı fıkralarına göre yapılan ödemede esas alınan hizmet süreleri dikkate alınmaz

(8) Görevde iken işledikleri kasıtlı suçlardan haklarında dava açılan ancak, suçlama esnasında sözleşme süresinin bitmesi sebebiyle kendi istekleri ile ayrılan sözleşmeli erbaş ve erlere, suçlama sonuçlanıp kesinleşinceye kadar beşinci fıkrada öngörülen ödeme yapılmaz Suçlama sonucunda beraat edenlere yargı ettikleri bu ödeme yapılır, mahkûm olanlara ise yapılmaz

(9) Ölüm eden sözleşmeli erbaş ve erlerin kanuni mirasçılarına, bu maddenin beşinci ve altıncı fıkralarında öngörülen ödeme aynen yapılır

(10) Sosyal Emniyet Kurumu göre, mevzuatı gereğince kendilerine ya da adalet sahiplerine aylık bağlananlara, beşinci ve altıncı fıkralarda öngörülen ödemeler yapılmaz

Izin, sosyal haklar, tertip edilme ve zor değişim *