Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Çocuk ve Gençlerde Spora Katılım Öncesi Kalp Sağlığı Taraması
Spor bireylerin fit olmalarının önemli bir koşulu çocuklar ve gençler için aynı zamanda eğlence kaynağıdır. Ancak spor yapan çocuk ve gençlerde görülen ani kardiyak ölümler basında önemli bir gündem oluşturmakta, sağlık kuruluşlarını da bu konuda önlemler almaya teşvik etmektedir. Spora katılım öncesi kalp sağlığı taraması ile belirti vermeyen gizli kalp hastalıklarının açığa çıkarılması amaçlanır.
Sporcu Kalp Taraması ve Güncel Durum
Spor yapanlarda çoğu bulgu aslında normal kabul edilebilecek özelliktedir. Nadiren yaşamı tehdit edebilen kalp sorunu ile karşılaşılır. Bu nedenle sporcu kalp taramalarında sinsi seyirli ani kardiyak ölüme neden olabilen kalp hastalıklarının açığa çıkarılması hedeflenir.
Peki tarama nasıl yapılmalı. Tarama için sadece kişisel ve aile öyküsünü içiren tıbbi öykü ve fizik muayene yeterli midir? Bu sorun hep tartışılmış ve çalışmaların sonuçları da dikkate alınmıştır. Ama halen Amerika ve Avrupa ‘da nasıl yapılacağı hususunda tam bir görüş birliği oluşmamıştır.
Ani ölüm gelişen sporcuların geriye dönük araştırıldığı çalışmalarda çoğunun daha önce öykü alımı ve fizik muayeneden oluşan kalp taramasından geçtiği ve spor için onay aldığı da tespit edilmiştir. Bu nedenle özellikle Avrupa orijinli sağlık otoriteleri sporcu taramalarında EKG’yi rutine dahil etmişlerdir. Sırf bu uygulama bile spor yapan çocuk ve gençlerde ani kardiyak ölümün azalmasını sağlamıştır. Bu taramalar sayesinde çocuk ve gençlerde genetik kalp kası hastalıkları ve ritim bozuklukları erkenden tanınmaktadır. Erken tanı bu bireylerde koruyucu tedavi ile uzun yaşamalarına olanak sağlamaktadır.
Sporcu Kalp Taraması Nasıl Yapılır?
İlk olarak tıbbi öykü ve fizik muayene daha sonra ise aşamalı olarak tanısal testler yapılır. Testlerin ilk basamağında mutlaka EKG yer almalıdır. Son yıllarda ise ülkemizde spor federasyonu yarışmalı spora katılacak ve lisan alacak çocuk ve gençlerde en az 1 kez çocuk kardiyolojisi muayenesi yapılmasını istemeye başlamıştır. Çocuk kardiyoloğu muayenesi yapılan tüm çocuklara ise hemen hemen daima ekokardiyografi çekilmektedir.
1. Kalp Taramasında Öykü
Taramada sporcunun kişisel tıbbi öyküsü hem de aile öyküsü önemli bir husustur. Sporcularda ani kardiyak ölüme yol açan hastalıklar çoğunlukla kalıtsaldır yani genetik geçiş gösterir. Bunlar arasında başlıca kalp kası hastalığı olan hipertrofik kardiyomiyopati ve uzun QT sendromu gibi ritim bozuklukları yer alır. Aile öyküsünde 50 yaş altında koroner hastalığı olan akrabalar olup olmadığı da sorgulanır. Kişisel öyküde spor yaparken göğüs ağrısı, gözlerde kararma, bayılma, çarpıntı ve erken yorulma ve nefes kesilmesi sorgulanır. Güncel sporcu lisans muayenesi formlarında kişisel ve aile tıbbi öyküsüne yönelik sorular yer almakta, formun çocuğun ailesince doldurulup onaylanması istenilmektedir.
2. Kalp Taramasında Muayene
Fizik muayenede doktorun en sık karşılaştığı bulgu kalpte üfürüm duyulmasıdır. Üfürüm belirti vermeyen ama darlık yapan hipertrofik kardiyomiyopatinin, aort kapak darlığının, aort koarktasyonunun ilk bulgusu olabilir. Atrial septal defekt gibi bazı doğumsal kalp hastalıkları da oldukça sinsi seyirli olup erişkin yaşlarda tanı alabilmektedir. Bu tarama sayesinde bu gibi hastalıklar çocukluk çağında tanı ihtimali artmaktadır. Üfürüm aynı zamanda klinik bulguları çok sessiz olarak geçirilmiş akut romatizmal ateşe bağlı kapak hastalıklarının da tek bulgusu olabilir. Hipertansiyon da bu tarama sırasında rastlantısal olarak saptanabilir.
3. Kalp Taramasında Tanısal Testler
Amaç ani kardiyak ölüme neden olan hastalıkların açığa çıkarılması olduğuna göre, sporcu kalp sağlığı taraması planında tanısal testler olarak elektrokardiyografi (EKG) ve ekokardiyografi (EKO) mutlaka yer almalıdır.
- EKG
- EKO
- İleri Tanısal Testler
