Sporda İki Cinsiyet Gerçekten Eşit mi?

Spor karşılaşmalarında birden fazla vakit belli bir cinsiyetin öne çıktığı görülüyor. Bu, başka cinsiyetin yeterince uygun performans sergileyemediği manasına gelmiyor elbette. Yalnızca rekabeti eşit derecede tutmak için cinsiyetler farklı liglerde karşı karşıya geliyor. Bu mevzuda birden fazla kişi, “x cinsiyeti y sporunu yapamaz” diye şikâyet etmekte süratli davranıyor. Ancak bu hususun içinde cinsiyet ayrımcılığından önce gelen şeyler var.

Bunlara ruhsal sebepler üzere farklı başlıkları gösterebiliyor olsak da biz bu içeriğimizde biyolojik sebeplere, yani erkek ve bayan bedeninin belli spor kollarında sunduğu avantajlara ve dezavantajlara odaklanacağız.

Not: Elbette başlamadan evvel isteyen kişinin istediği sporu yapabileceği gerçeğini savunduğumuzu belirtelim. Burada bahsedeceklerimiz yalnızca rekabet düzeyinde insan vücudunun sunduğu avantajlar/dezavantajlar.

Olimpiyat bilgilerine bakıldığında kas kullanımının daha çok gerektiği kollarda erkekler bayanların önünde:


Atletizm atleti olan Tori Bowie’nin 2017 yılında gerçekleştirilen olimpiyatlardaki rekoru, 100 metre için 10,78 saniyeydi. Bu rekor, gençler ve yetişkinler tarafından binlerce sefer geçildi. Kendisi kadar üst düzey olmayan rakipleriyle ortasındaki fark daha az olsa da bu geçilmesini engellemedi.

Aynı biçimde dünya şampiyonu Allyson Felix’in 400 metreyi 49,26 saniyede tamamlama rekoru da erkekler tarafından binlerce defa geçildi. Pekala bu, onların gereğince yeterli olmadığı manasına mı geliyor?


Elbette hayır. Burada erkeklerin rekoru binlerce sefer geçmesini sağlayan şey daha fazla imkâna sahip olmaları ya da daha âlâ idmanlar yapmış olmaları değil. Biri bayan ve oburu erkek olmak üzere iki adet, kendini hayli âlâ yetiştirmiş atlet olduğunu düşünün.

İkisi de bedenlerinin sunabileceği en yüksek imkânları kullanıyor lakin birtakım sporlarda biri başkasından daha avantajlı. Pekala bu nasıl oluyor?


Bonnie Berkowitz ve Alberto Cuadra’nın derlediği bilgilerden kolay bir biçimde ilerleyelim. Ancak öncesinde, elimizdeki iki atletin de epeyce güzel formda geliştiğini unutmayalım. Yani ikisi de üst düzey atletler.

Kaslardan başlayacak olursak, erkeklerde bulunan testosteron üzere hormonlar yağ oranı az olan kasların oranını doğal olarak artırıyor. Basitçe bu kasların oranı daha fazla olduğundan kas kullanımı gerektiren sporlarda daha avantajlı oluyorlar. Dediğimiz üzere karşılaştırmayı yaptığımız bayanlar da epey üst düzey atletler.

Kalbin boyutu da bir bakıma erkeklere avantaj sağlıyor:


Genelde kadınlardakine nazaran daha büyük boyutta olan bir kalbe sahip olduklarından kaslara daha çok miktarda kan pompalanıyor. Bu da hem az evvelki üzere kas kullanımı gerektiren sporlarda daha çok dayanıklılık sağlıyor.

Vücutta depolanan yağ ölçüsünün rolünü de gözden kaçırmamak gerek:


Üstteki görselde erkek ve bayan vücutlarında yağın depolandığı bölgeleri görebilirsiniz. Genel tartıya baktığımızda atlet olan bir bayanın tartısının ortalama yüzde 16’sını yağın oluşturduğu görülüyor. Erkek atletlerde ise bu oran yaklaşık yüzde 8.

Kadınlarda yağın erkeklere nazaran daha çok bulunmasının sebebi ise östrojen diyebiliriz. Ayrıyeten bahsettiğimiz yağ oranını fazlalık olarak görmeyin. Çünkü iki cinsiyet için de bahsettiğimiz oranlar, tüm sistemlerin nizamlı çalışması için gerekli.

Konu esnekliğe geldiğinde bayan vücudunun daha uygun hareket kabiliyetine sahip olduğunu görüyoruz:


Karnın alt bölgesinde bulunan pelvis kemiğinin iki cinsiyette farklı biçimde bulunması hareket kabiliyetlerini de etkiliyor. Bu bağlamda bayanlar, daha yeterli bir hareket kabiliyetine sahip oluyor. Jimnastik üzere esneklik gerektiren sporlarda da bu avantajı kullandıklarını görüyoruz.

Erkeklerde ise daha ağır, uzun ve kalın olan bu kemiğin yapısı, esneklikten fazla ağır vücudu taşıyacak biçimde konumlanmış.

Son olarak bayan futbol maçlarında daha çok önemli sakatlık görülmesinden büyük ölçüde sorumlu olan, dizlerdeki eklem bölgelerindeki kemiklerin buluşma açısı:


Görselden de görebileceğiniz üzere, bayanlarda kemiklerin eklem bölgesinde buluşma açısı, erkeklerinkine nazaran bir nebze daha yüksek. Bu da o kısımlara daha çok yük binmesine sebep oluyor. Bu, daha yüksek sakatlanma ihtimali manasına geliyor olsa da sıkı çalışmayla bu bölgelerin sağlamlaşacağını belirtmek gerek.

Bu biyolojik farklar sizi yanıltmasın!





Bu saydıklarımız erkek yahut bayan atletleri birbirinin önüne geçiren faktörler değiller. Yalnızca karşılaşmaya girdiklerinde onlara avantaj yahut dezavantaj sağlıyorlar. Bu bağlamda tarihte birçok sefer dayanıklılık ve kas gücü gerektiren aktivitelerde bayanların erkeklerin önüne geçtiğini gördük. Birkaç örneğe birlikte bakalım.

'Kadın Muhammed Ali' olarak bilinen Jackie Tonawanda 1975’te Larry Rodania’yı nakavt etmişti:


1973’te Bobby Riggs ile karşı karşıya gelen Billie Jean King, milyonlarca insanın heyecanla izlediği maçta rakibini yenerek bayanların profesyonel tenis maçlarını daha tanınan hâle getirmişti:


2008’de Japan Indy 300 yarışını kazanarak tarihe geçen Danica Patrick:


Ve daha kaçları:

Bu içeriğimizde bahsettiğimiz avantajlar ve dezavantajlar, makul cinsiyetler ve sporlar ortasına örülmüş beton duvarlar değiller. Yani gereğince çalışma ve azimle onlar da ortadan kalkabilir. İki cinsiyetin farklı liglerde rekabet etmesi de günümüzde cinsiyet ayrımcılığından çok şartları eşitlemek için yapılıyor.

Örneğin NBA yıldızı LeBron James ile WNBA yıldızı Candace Parker, kendi liglerinin en çok öne çıkan isimlerinden. Lakin iki ismi karşı karşıya koymanın az evvel bahsettiğimiz sebeplerle adil olmayacağı ortada. Ancak bu, Parker’ı da James’i de basketbol sporunu yapmaktan alıkoymuyor. Siz de fikirlerinizi yorum kısmında paylaşabilirsiniz.

Kaynaklar: Duke Law, Washington Post