Strese en iyi kimler dayanıyor

Strese en iyi kimler dayanıyor Gerginlik ile baş etmenin yolları hakkında merak edilen sorular ve cevapları Acıbadem Bağdat Caddesi Tıp Merkezi'nden Psikolog Ayşegül Okumuş, strese en dirençli olanların dünyaya ve insanlara anlayışla yakında olacak olan, esnek şahsiyet yapısına sahip ırk olduğunu söylüyor Psikolog Ayşegül Aydınlatılmış, stres ve baş etme yolları hakkında merak edilen soruları yanıtladı: Stres nedir? Gerginlik kişinin biyoloji ile ilgili ve psikolojik dengesinin bozulmasına gösterdiği tepki durumudur Stresi; endişe, fazla uyarılmışlık hal, engellenme, şehvetli bunalım, stres ve çatışmaların hepsi yaratıyor Kaç değişiklik stres var? Jurnal stresler (trafik sıkışıklığı ve ev yaşamındaki sıkıntılar, aksamalar), gelişimsel stresler ve yaşam krizleri olarak üçe ayırabiliriz Gelişimsel stresler, kişinin kronolojik yaşıyla bağlantılı yaşanan ergenlik, orta yaş krizleri, menopoz dönemi krizleri olarak sıralanabilir Hayat krizleri ise, insan hayatına kayda değer ölçüde yön veren, etkileyebilecek olaylar; ölümler, boşanmalar, ayrılıklar, hastalıklar; vb gibi İki kişi de benzer stresi yaşıyor Fakat biri daha çok etkileniyor, neden? Genel anlamda gerginlik, kişinin biyoloji ile ilgili ve psikolojik dengesinin bozulmasına gösterdiği tepkidir Psikolojide kullanılan stres ise, kişinin stres kaynaklarını nasıl algıladığı ve yorumladığına ilişkin bir tanım İki kişi de aynı şeyi yaşıyor lakin biri diğerinden daha çok etkileniyor, diğeri ise, psikolojik strese daha dirençli oluyor Çünkü herkesin yaşama gücü birbirinden bambaşka Bunun altında; şahsiyet özelliklerimizin, sosyal desteğin olması, somut yeterlilikler ve de en önemlisi geçmiş yaşantıların çok önemi var Geçmişte şu andaki durumuna tesir edecek bir stres yaşamışsa kişinin bakışı daha ayrı oluyor Streste yüksek tehlike altındakiler kimler? Günlük yaşam krizlerinin ve mücadelenin fazla fazla yaşandığı ve başa çıkmanın zorlaştığı meslekler; öğretmenlik, polislik ; bedensel koşulları mecburi, tozlu, şamatalı, aşırı sıcak ya da soğukta çalışılan işler, vardiyalı ya da gece işleri; yoğun rekabet ve vakit baskısı altında çalışan cerrahlar ve gazeteciler üstelik psikolojik talebin pozitif olduğu lakin inisiyatif kullanılamayan sekreterlik gibi meslekler yüksek risk altında Strese dirençli kişilerin en bariz özellikleri nelerdir? Strese dayanıklı yapabilmek için katı olmamak gerekiyor Yani bu esnek yapıyı insan ilişkilerine yansıtmak, en ufak hatalarda parlamamak, affedici almak, şans belirlemek gerekiyor Esnek kişilik deyince şu özellikler ön plana çıkıyor: Esnek şahsiyet yapısında kişiler iş ve sosyal çevrelerinden kopuk olmayan Olaylara daha geniş açıdan bakabilen İyi irtibat kuran Rekabet, saldırganlık, gibi durumlarını kontrolde tutabilen Yaşamdan ve insanlardan olumlu beklentileri olan Gelecek planları yer alan id Mücadele ve değişiklikten tutku alan Fazla mükemmeliyetçi olmayan Herşeyi kontrol saplantıları bulunmayan Hoşgörülerini her zaman en üst düzeyde tutmaya çalışan Stres yönetiminde başarısız olan kişiler neden başaramıyor? Çünkü bu kişiler yanlış baş etme stratejilerini çok kullanıyor Ya uygun olmayan kaçma, saldırganlık ya da içe kapanma gibi davranışlar geliştiriyorlar veya fazla artı mücadele ederek kendi imkanlarını zorluyorlar Başarısız olunca da içki ve sigaraya başvuruyor ancak bu da uzun vadede fizyolojik ve psikolojik bağımlılığa yol açıyor Bir diğer hatalı strateji, kendini aldatmaya karşın davranışlar; görmezden gelme, başkalarını suçlama, inkar gibi Fiziksel aktiviteyi öneriyor musunuz? Elbette öneriyorum, fakat bunun içten nefes teknikleri ve bazı gevşeme teknikleri ile birlikte uygulanmasının daha yardımsever olacağı inancındayım Bu Vesile Ile, bedende rahatlama sağlanması bireyin duygu ve düşüncedeki olumsuzluklarla çok daha kolay baş edebilmesini sağlayacaktır Ağır sporları önermiyoruz, sevdikleri maddi egzersizleri yapmalarını istiyoruz Zorlanmadan yapabilecekleri açık hava yürüyüşlerinin bile fazla yardımcı olduğuna inanıyoruz Bu bununla beraber nitelikli ve derin uyku alınmasını da sağlar ama bu koşul stresle baş etme için kayda değer faktörlerden biridir İşyerinde stres yaratan baskı kişiliklerle niyetlenmek nasıl bir şart? Bu cins kişiliklerle çalışılırken, eğer güç kişilik bir yöneticiyse birlikte çalıştığı kişiler zaman kısıtlaması yaşıyor Yönetici, aşağıda çalışan kişiye süre baskısı aşağı bir çok iş verebiliyor Böyle oluca da, o kişi o işi zamanında ve bütün yapamıyor ve ben başarısız mıyım acaba diye kendini değersiz ve yetersiz hissedebiliyor Yetiştirememesini kendi başarısızlığı olarak algılıyor, yükselememe endişesi taşıyor Stresi yenmede hangi yöntemler kullanılıyor? Stresli kişinin, ilk önce içinde bulunduğu olumsuz bedensel koşulları ve yanlış tutum biçimlerini değiştirmesine karşın bir takım davranışçı tekniklerle bu işe başlıyoruz Mesela, kişinin kendine sakin bir çalışma ortamı yaratmasını karşılamak, daha etkin bir süre planlaması içine girmek gibi Daha ardından kişinin otomatik negatif düşüncelerini olumlularla değiştirmeye çabalıyoruz Bir Takım durumlarda, stresle birlikte kişinin depresif belirtileri, kaygıları artıyor, uyku sorunları oluşabiliyor, ya da yanlış başa çıkma sonucu içki, sigara tüketimine bağlı bağımlılıklar oluşabiliyor Böyle olunca sorunu daha kapsamlı çalışmamız gerekiyor Psikolojik testler, yerinde psikoterapi ve gerekli durumda farmakolojik tedavinin birlikte uygulanması en etkin tedavi oluyor