Gebelikte yaşanacak stres hem anneye hem de bebeğe büyük zarar vermektedir. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre hamilelik sürecinde yaşanacak stres bebeğin fiziksel ve ruhsal sağlığına geri döndürülemeyen zararlar vermektedir. Hamilelik süresinde strese maruz kalmak 17. haftadan itibaren bebeklerin beyin gelişimini etkilemeye başlıyor. Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan birçok araştırma stresin düşük ve erken doğum riskini arttırdığını ortaya koymaktadır. Stres ayrıca doğum ağırlığının az olmasına, bebeğin zihinsel fonksiyonlarında azalmaya, dikkat eksikliğine, hiperaktiviteye ve aşırı sinirliliğe yol açmaktadır. Stres yaratan durumların belirlenmesi ve bunların kısa sürede ortadan kaldırılması son derece önemlidir.
Hamilelikte Stresin Başlıca Nedenleri
Hamilelik sürecinde vücutta birçok fizyolojik ve psikolojik değişiklikler görülmektedir. Anne adayının yetersiz hissetmesi, test sonuçlarını ve sağlık kontrollerinin sonuçlarını beklerken yaşanan stres, vücutta yaşanan değişikliklerin rahatsız etmesi, doğum süreci, sancılar ve ağrılar ile ilgili yaşanan endişeler, bebeğin sağlık durumu için duyulan endişeler, çocuk sahibi olacak olmanın yüklediği sorumluluk, ekonomik sıkıntılar ve istenmeden yaşanan gebelikler hamilelik sürecinde ortaya çıkan stresin başlıca kaynaklarından bazılarıdır. Anne adaylarının yaklaşık %10 ile %20’sinde görülen hamilelik depresyonunun getirdiği sürekli olarak üzüntü hali, konsantrasyon bozukluğu, uyku bozukluğu, umutsuzluk, anksiyete, unutkanlık ve ağlama atakları gebeliği ve bebeğin geleceğini riske altına alan durumlardır. Yaşanan bu durumlar bebek ve anneyi etkilediği gibi baba adayını ve yaşanan ilişkiyi de derinden sarsan problemlerdir.
Stresin Bebeğe Etkisi
Hamilelik süresince stres yaşayan anne adaylarının prematüre doğum riski dört kat kadar artmaktadır. Gebelikte yaşanan şiddetli stres ve umutsuzluk hali bebeğin kortizol seviyesini önemli ölçüde yükseltmektedir. Bu da dünyaya gelen bebeğin daha ileriki yaşlarda daha kaygılı olmasına neden olmaktadır. Hamilelikte yaşanan stres doğum sonrası dönemde de bebeği önemli ölçüde etkilemektedir. Hamilelik stresine maruz kalmış olan bebeklerin 3-5 yaş döneminde zeka eksikliği, dikkat düşüklüğü, dil becerilerinde gerilik ve depresif bozukluklara sahip olmaktadır. Özellikle hamileliğin 12 ile 22. haftaları arasında yaşanan stres bebeğin ergenlik dönemine geldiğinde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu yaşamasına neden olmaktadır.