Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Verilen herhangi bir nimetten dolayı, bu nimeti verene karşı söz, fiil veya kalb ile gösterilen saygı ve karşılık, iyiliğin kıymetini bilme ve iyilik yapana bu hissi gösterme, nimet ve iyiliği anıp sahibini övme
Hamd ve medih kelimeleri de mana itibarıyla şükür kelimesine yakındır Bazı alimler, bilhassa hamd ile şükrün aynı anlamda olduğunu söylemişlerdir Farklı görüş belirterek bunların ayrı seyler olduğunu söyleyen alimler de olmuştur Fatiha sûresinin tefsirinde, Hz Muhammed (sas); (Elhamdu lillahi Rabbilâlemin) dediğin zaman, muhakkak ki Allah'a şükretmiş olursundiyerek hamd ile şükrün birbirine olan yakınlığını ifâde etmiştir Söz ile hamdedildiginde bu aynı zamanda şükrün başı sayılır Nitekim Hz Muhammed (sas); Hamd, şükrün başıdır Allah'a hamdetmeyen, O'na şükretmemiş sayılırdemek suretiyle, bu hususa açıklık getirmiştir Hamd ile şükrün ikisinde de kasdedilen kişi, nimeti verendir
(İbn Kesır, Tefsiru'lKur'ani'lÂzim, Beyrut 1969, I, 22 vd; Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, İstanbul 1971, I, 57 vd)
Şükür 3 şekilde eda edilir:
1 Dil ile: Nimet vereni anmak, onu övmek ve bu hususta dil ile yapılabilecek şeyi yapmakla olur Yüce Allah Hz Muhammed (sas)'e onun vasıtasıyla bütün insanlara bu hususta şöyle seslenmiştir: Rabbinin nimetine (ihsanına) gelince, onu minnet ve şükranla an (edDuha, 9311)
2 Kalp ile: Kalp ile nimeti vereni tanımak ve onu tasdik etmektir
3 Fiil ile: Bu da, vücudun bütün organlarıyla olur Her çeşit nimeti veren Allah'ın emir ve yasakları, vücudun hangi organını ilgilendiriyorsa, o organın, Allah'ın emir ve yasaklarına uygun hareket etmesini sağlamak gerekir
Kur'anı Kerim'de bu konuda şöyle buyurulmaktadır:
Gerçekten İbrãhim, Hakk'a yönelen, Allah'a itaat eden bir önder idi Allah'a ortak koşanlardan değildi Allah'ın nimetlerine Şükrediciydi Çünkü Allah, onu seçmiş ve doğru yola iletmişti(enNahl, 16120, 121)
Onlar Süleyman'a kalelerden, heykellerden, havuzlar kadar (geniş) leğenlerden, sabit kazanlardan ne dilerse yaparlardı Ey Dâvud ailesi, şükredin! Kullarımdan şükreden azdır!(Sebe', 3413)
Allah Teâlâ'nın Dâvud ailesine şükredin şeklindeki hitâbı ,Allah'a ibâdet edin, fiil ve hareketlerinizle şükrü yerine getirin demektir(ezZemahşerî, elKeşşâf, Mısır 1977, V, 62; Muhammed Ali esSabûnî, Safvetu'tTefâsîr, İstanbul 1987, II 548)
Yüce Allah Kur'an'da insanı yoktan var ettiğini ve ona çeşitli nimetler verdiğini, dolayısıyla insanın da buna karşı Allah'a şükretmesinin gerektiğini bildirmiştir:
Siz hiç bir şey bilmezken Allah, sizi analarınızın karnından çıkardı; şükredesiniz diye size kulaklar, gözler ve kalpler verdi (enNahl, 1678)
Biz, büyük baş havyanları da sizin için Allah'ın (dininin) işaretlerinden kıldık Onlarda sizin için hayır vardır Şu halde onlar, ayakları üzerine dururken, üzerlerine Allah'ın ismini anınız (ve kurban ediniz) Yan üstü yere düştüklerinde ise, artık (canı çıkmış olacağından) onlardan hem kendiniz yiyin, hem de ihtiyacını gizleyen ve gizlemeyen fakirlere yedirin İşte bu hayvanları biz şükredesiniz diye sizin istifâdenize verdik (elHac, 2236)
Bu ve benzeri bütün nimetlerin şükrü, onları Allah'ın yolunda kullanmak ve onun rızası için münasip yerlere sarfedip değerlendirmektir
Şükrün tam karşılığı küfürdür Zaten Allah Teâlâ imtihan için yaratmıştır Allah'ın verdiği nimetlere karşı şükreden ve sıkıntılara karşı sabredenlere mükâfat verir Buna ters hareket edip küfre girenleri de cezalandırır
Gerçekten biz insanı katışık bir nutfeden (erkek ve kadının dölünden) yaratmışızdır Onu imtihan edelim diye, kendisini işitir ve görür kıldık Şüphesiz biz ona (doğru) yolu gösterdik İster şükredici olsun ister nankör Doğrusu biz, kâfirler için zincirler, demir halkalar ve alevli bir ateş hazırladık İyiler ise, kâfir katılmış bir kadehten (cennet şarabını) içerler (elİnsan, 7615)
Nezdinde o kitaptan ilim bulunan biri: Ben onu sana, gözünü açıp kapamadan getireceğim dedi Süleyman, tahtı yanında duruyor görünce: Bu, Rabbimin bir lütfudur Şükür mü, yoksa nankörlük mü edeceğim edeceğimi sınamak içindir Kim şükrederse, ancak kendisi için şükretmiş olur Kim de nankörlük ederse, şüphesiz ki, Rabbim kimsenin şükrüne muhtaç değildir; lütuf ve kerem sahibidir dedi (enNeml, 2740)
Bu âyette ifâde edildiği gibi, Yüce Allah'ın, kimsenin şükrüne ihtiyacı yoktur O'nun ilâhlığı, yüceliği ve hakimiyeti herhangi bir kimsenin şükrü veya küfrü ile ne bir derece yükselir ne de eksilir O, bizzat kendisi her şeye hakimdirBir kudsi hadisde de, bu hususta şöyle buyurulmaktadır:
Yüce Allah diyor ki: Ey kullarım! Geçmiş ve gelecek, siz bütün ins ve cinler bir araya gelerek, aranızdaki en muttaki kimsenin kalbi gibi olsanız, sizin bu durumunuz, Benim hakimiyetimi zerre kadar artırmaz Gene ey kullarım! Geçmiş ve gelecek bütün ins ve cin bir araya toplansanız, aranızdaki en günahkâr birinin kalbi gibi olsanız, benim hakimiyetime en ufak bir noksanlık getiremezsiniz Ey kullarım! Hakkınızda itibar ettiğim şey, amellerinizdir Daha sonra siz onlara göre eksiksiz olarak mükafatlandırılacak veyâ cezalandırılacaksınız Öyleyse kim bir hayır işlemeye muvaffak olursa, bundan dolayı Allah'a şükretsin Kim de hayrın dışında başka bir şey işlerse, bundan dolayı da kendi nefsini suçlasın!(Ahmed b Hanbel, V, 160; Müslim, Birr, 55; Tirmiz, Kıyâm, 48; İbn Mace, Zühd, 30)
Şükür ve küfür noktasında insanların iradesi hür bırakılmıştır Yüce Allah küfrün kötülüğünü ve şükrün faziletini bildirmiştir:
Şükreden, ancak kendisi için şükretmiş olur Nankörlük eden de bilsin ki, Allah müstağnidir, her türlü övgüye layıktır (Lokman, 3112)
Bu âyette belirtildiği gibi, küfreden insanın kötülüğü kendi şahsına ve şükredenin faydası da kendi şahsınadır Kişinin küfrünün de, şükrünün de karşılığı kendisine döner
Resulüllah (sas) da, tam manasıyla imân eden müminlerin, bu imtihanı kazanmış olduklarını, diğer insanlara benzemediklerini, varlıkta da yoklukta da küfürden uzak olduklarını, sabır ve şükür ile hareket ettiklerini bildirmiştir:
Müminin durumu hayret vericidir Her hali kendisi için hayırlıdır Müminden başkası için böyle bir şey yoktur Sevindirici bir durumda olduğu zaman, şükreder Bu, onun için hayırlı olur Sıkıntılı bir durumda olduğu zaman, sabreder Bu da onun için hayırlı olur (Muhammed b Allan, Delilu'lFalihn, Mısır 1971, I, 146 vd)
Buna göre insanlar, genelde şükreden veya küfredenler olmak üzere iki grupta toplanırlar Allah ve Resulü, küfürden uzak durup şükür üzere bulunmayı istemişlerdir Bunu tercih eden imân ehli, dünya ve ahirette kârlı çıkmaktadır Hadiste göze çarpan diğer bir husus da, şükür ile sabrın içiçe olmasıdır
Kaynak:Nureddin TURGAYislamisitecom
Hamd ve medih kelimeleri de mana itibarıyla şükür kelimesine yakındır Bazı alimler, bilhassa hamd ile şükrün aynı anlamda olduğunu söylemişlerdir Farklı görüş belirterek bunların ayrı seyler olduğunu söyleyen alimler de olmuştur Fatiha sûresinin tefsirinde, Hz Muhammed (sas); (Elhamdu lillahi Rabbilâlemin) dediğin zaman, muhakkak ki Allah'a şükretmiş olursundiyerek hamd ile şükrün birbirine olan yakınlığını ifâde etmiştir Söz ile hamdedildiginde bu aynı zamanda şükrün başı sayılır Nitekim Hz Muhammed (sas); Hamd, şükrün başıdır Allah'a hamdetmeyen, O'na şükretmemiş sayılırdemek suretiyle, bu hususa açıklık getirmiştir Hamd ile şükrün ikisinde de kasdedilen kişi, nimeti verendir
(İbn Kesır, Tefsiru'lKur'ani'lÂzim, Beyrut 1969, I, 22 vd; Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, İstanbul 1971, I, 57 vd)
Şükür 3 şekilde eda edilir:
1 Dil ile: Nimet vereni anmak, onu övmek ve bu hususta dil ile yapılabilecek şeyi yapmakla olur Yüce Allah Hz Muhammed (sas)'e onun vasıtasıyla bütün insanlara bu hususta şöyle seslenmiştir: Rabbinin nimetine (ihsanına) gelince, onu minnet ve şükranla an (edDuha, 9311)
2 Kalp ile: Kalp ile nimeti vereni tanımak ve onu tasdik etmektir
3 Fiil ile: Bu da, vücudun bütün organlarıyla olur Her çeşit nimeti veren Allah'ın emir ve yasakları, vücudun hangi organını ilgilendiriyorsa, o organın, Allah'ın emir ve yasaklarına uygun hareket etmesini sağlamak gerekir
Kur'anı Kerim'de bu konuda şöyle buyurulmaktadır:
Gerçekten İbrãhim, Hakk'a yönelen, Allah'a itaat eden bir önder idi Allah'a ortak koşanlardan değildi Allah'ın nimetlerine Şükrediciydi Çünkü Allah, onu seçmiş ve doğru yola iletmişti(enNahl, 16120, 121)
Onlar Süleyman'a kalelerden, heykellerden, havuzlar kadar (geniş) leğenlerden, sabit kazanlardan ne dilerse yaparlardı Ey Dâvud ailesi, şükredin! Kullarımdan şükreden azdır!(Sebe', 3413)
Allah Teâlâ'nın Dâvud ailesine şükredin şeklindeki hitâbı ,Allah'a ibâdet edin, fiil ve hareketlerinizle şükrü yerine getirin demektir(ezZemahşerî, elKeşşâf, Mısır 1977, V, 62; Muhammed Ali esSabûnî, Safvetu'tTefâsîr, İstanbul 1987, II 548)
Yüce Allah Kur'an'da insanı yoktan var ettiğini ve ona çeşitli nimetler verdiğini, dolayısıyla insanın da buna karşı Allah'a şükretmesinin gerektiğini bildirmiştir:
Siz hiç bir şey bilmezken Allah, sizi analarınızın karnından çıkardı; şükredesiniz diye size kulaklar, gözler ve kalpler verdi (enNahl, 1678)
Biz, büyük baş havyanları da sizin için Allah'ın (dininin) işaretlerinden kıldık Onlarda sizin için hayır vardır Şu halde onlar, ayakları üzerine dururken, üzerlerine Allah'ın ismini anınız (ve kurban ediniz) Yan üstü yere düştüklerinde ise, artık (canı çıkmış olacağından) onlardan hem kendiniz yiyin, hem de ihtiyacını gizleyen ve gizlemeyen fakirlere yedirin İşte bu hayvanları biz şükredesiniz diye sizin istifâdenize verdik (elHac, 2236)
Bu ve benzeri bütün nimetlerin şükrü, onları Allah'ın yolunda kullanmak ve onun rızası için münasip yerlere sarfedip değerlendirmektir
Şükrün tam karşılığı küfürdür Zaten Allah Teâlâ imtihan için yaratmıştır Allah'ın verdiği nimetlere karşı şükreden ve sıkıntılara karşı sabredenlere mükâfat verir Buna ters hareket edip küfre girenleri de cezalandırır
Gerçekten biz insanı katışık bir nutfeden (erkek ve kadının dölünden) yaratmışızdır Onu imtihan edelim diye, kendisini işitir ve görür kıldık Şüphesiz biz ona (doğru) yolu gösterdik İster şükredici olsun ister nankör Doğrusu biz, kâfirler için zincirler, demir halkalar ve alevli bir ateş hazırladık İyiler ise, kâfir katılmış bir kadehten (cennet şarabını) içerler (elİnsan, 7615)
Nezdinde o kitaptan ilim bulunan biri: Ben onu sana, gözünü açıp kapamadan getireceğim dedi Süleyman, tahtı yanında duruyor görünce: Bu, Rabbimin bir lütfudur Şükür mü, yoksa nankörlük mü edeceğim edeceğimi sınamak içindir Kim şükrederse, ancak kendisi için şükretmiş olur Kim de nankörlük ederse, şüphesiz ki, Rabbim kimsenin şükrüne muhtaç değildir; lütuf ve kerem sahibidir dedi (enNeml, 2740)
Bu âyette ifâde edildiği gibi, Yüce Allah'ın, kimsenin şükrüne ihtiyacı yoktur O'nun ilâhlığı, yüceliği ve hakimiyeti herhangi bir kimsenin şükrü veya küfrü ile ne bir derece yükselir ne de eksilir O, bizzat kendisi her şeye hakimdirBir kudsi hadisde de, bu hususta şöyle buyurulmaktadır:
Yüce Allah diyor ki: Ey kullarım! Geçmiş ve gelecek, siz bütün ins ve cinler bir araya gelerek, aranızdaki en muttaki kimsenin kalbi gibi olsanız, sizin bu durumunuz, Benim hakimiyetimi zerre kadar artırmaz Gene ey kullarım! Geçmiş ve gelecek bütün ins ve cin bir araya toplansanız, aranızdaki en günahkâr birinin kalbi gibi olsanız, benim hakimiyetime en ufak bir noksanlık getiremezsiniz Ey kullarım! Hakkınızda itibar ettiğim şey, amellerinizdir Daha sonra siz onlara göre eksiksiz olarak mükafatlandırılacak veyâ cezalandırılacaksınız Öyleyse kim bir hayır işlemeye muvaffak olursa, bundan dolayı Allah'a şükretsin Kim de hayrın dışında başka bir şey işlerse, bundan dolayı da kendi nefsini suçlasın!(Ahmed b Hanbel, V, 160; Müslim, Birr, 55; Tirmiz, Kıyâm, 48; İbn Mace, Zühd, 30)
Şükür ve küfür noktasında insanların iradesi hür bırakılmıştır Yüce Allah küfrün kötülüğünü ve şükrün faziletini bildirmiştir:
Şükreden, ancak kendisi için şükretmiş olur Nankörlük eden de bilsin ki, Allah müstağnidir, her türlü övgüye layıktır (Lokman, 3112)
Bu âyette belirtildiği gibi, küfreden insanın kötülüğü kendi şahsına ve şükredenin faydası da kendi şahsınadır Kişinin küfrünün de, şükrünün de karşılığı kendisine döner
Resulüllah (sas) da, tam manasıyla imân eden müminlerin, bu imtihanı kazanmış olduklarını, diğer insanlara benzemediklerini, varlıkta da yoklukta da küfürden uzak olduklarını, sabır ve şükür ile hareket ettiklerini bildirmiştir:
Müminin durumu hayret vericidir Her hali kendisi için hayırlıdır Müminden başkası için böyle bir şey yoktur Sevindirici bir durumda olduğu zaman, şükreder Bu, onun için hayırlı olur Sıkıntılı bir durumda olduğu zaman, sabreder Bu da onun için hayırlı olur (Muhammed b Allan, Delilu'lFalihn, Mısır 1971, I, 146 vd)
Buna göre insanlar, genelde şükreden veya küfredenler olmak üzere iki grupta toplanırlar Allah ve Resulü, küfürden uzak durup şükür üzere bulunmayı istemişlerdir Bunu tercih eden imân ehli, dünya ve ahirette kârlı çıkmaktadır Hadiste göze çarpan diğer bir husus da, şükür ile sabrın içiçe olmasıdır
Kaynak:Nureddin TURGAYislamisitecom
