Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Sultan Ahmet Camii ve Külliyesi Hakkında Genel Data
Banii Sultan I Ahmet
Mimar Sedefkar Mehmet Ağa
Yer İstanbul
Yapılış Tarihi 17 Yy
Sultan Ahmet Camii ve Külliyesi, İstanbul ’da 17yy ’ın ilk çeyreğinde inşa edilen külliyedir Banisi Sultan I Ahmet olup başmimar Sedefkar Mehmet Ağa ’dır 16031617 yılları arasında inşası bitmiş olan külliye; camii, hünkar kasrı, sıbyan mektebi, medrese, arasta, hamam, darüşşifa, imaret, han, darülkurra, türbe, sebil, çeşme, dükkanlar ve evlerden oluşmaktadır Bu yapılardan evler, darüşşifa, han, tabhaneler ve bir kısım dükkan ve sebiller günümüze ulaşamamıştır Birimler düzensiz olarak yapı edilmiş, topografyaya dikkat edilerek yerleştirilmiştir
CAMİİ
1609 yılında yapı edilmeye başlanan camii 1616 yılında ibadete açılmıştır Dış avlunun kuzey ve doğusunda 3, batı ve güneyinde 2 kapısı bulunmaktadır Cami merkezi planda ele alınmış olup herzamanki Osmanlı mimarisinin revaklı avlulu şemasını devam ettirmektedir Yapı keza 6 minaresiyle o zamana değin denenmemiş bir düzenlemeye sahiptir Cami dışarıdan iki yanda bulunan sivri kemerli galerili cepheleriyle hareketli bir görünüme sahiptir Bu cepheler duvar payandalarıyla üçe bölünmüştür
Yapının tümce kapısı üstünde I Ahmet ’in adının bulunduğu bir yazıt yer almaktadır Cami içinde mihrap duvarı hariç üç yönde yer alan mahfil harimi çevrelerken, aydınlığı karşılamak için duvarlarda 6 sıra halinde pencereler açılmıştır Camiinin mihrabı zarif sütunçeler barındıran mermerden üretilmiş mukarnaslı bir niş şeklindedir İçi epeyce sade olsa da üst kısmında renkli taş kakmalar vardır Minber ise altın yaldızla bezenmiş olup mermerden yapılmıştır Vaiz kürsüsü ise ahşaptan yapılmış olup dört ayaklı ve kare kesitli olarak tasarlanmıştır Müezzin mahfili ise 10 adet sekizgen kolon üzerine oturmaktadır En gösterişlisi ise hünkar mahfilidir; mahfil, dışında yapıya bitişik olarak ele alınan hünkar kasrıyla bağlantılıdır Mukarnaslı başlıklara sahip on sütunun taşıdığı sivri kemerler üstüne oturmaktadır
Camiinin kapı ve pencere kanatlarında nebati ve geometrik kompozisyonlu sedef işçilikleri görülürken, kalem işleri ve çiniler de oldukça itinalı bir el işçiliğinin ürünüdür Bilhassa mahfili çevreleyen duvarlarda fîruze zemin üzerine altın yaldızla celi sülüs yazılmış çini yazıt kuşağı aşina nadir örneklerdendir
Küfeki taşıyla inşa edilmiş altı minareye sahip yapıda minarelerin dördü harimin köşelerine, iki parça başına avlunun köşesine yerleştirilmiş olup epeyce düzenli bir görünüş elde edilmiştir
HÜNKAR KASRI
Caminin güneydoğu köşesinde yer alan hünkar kasrı çift katlı olarak yapı edilmiştir “L biçiminde bir alana oturan mahfilin daha aşağı katı kesme küfeki taşı, üstteki katı bir sıra taş, üç sıra tuğla dizisinden oluşan almaşık bir duvar örgüsüne sahiptir Padişahın namazdan önce ve namazdan daha sonra bir vakit dinlendiği ve ola ki de bir takım işlerini yürüttüğü hünkar kasrı Osmanlı mimarisinde birincil kez bu camide görülmektedir 1912 yılında meydana gelen yangında harap olmuş ve Vakıflar İdaresi göre restore edilmiştir Yapı bugün İstanbul Vakıflar Halı ve Kilim Müzesi olarak kullanılmaktadır
SIBYAN MEKTEBİ
Caminin doğusunda dış avlu duvarına bitişik olan sıbyan mektebi iki tonoz üzerinde inşa edilmiş fevkani bir inşa olup kare planlıdır 1617 yılında tamamlanmış olan okul 1912 yılındaki yangında harap olmuş ve büyük bir yenileme geçirmiştir Tek bir odadan ibaret yapı çift sıra pencere düzenine sahiptir Doğu duvarında iki dolap ve bir ocak nişi mevcut olan mekânın üzeri ahşap tavan ve kurşun astarlı çatıyla örtülmüştür
MEDRESE
Caminin kuzeydoğusunda avlunun dışarıya bulunan medresenin inşaatı 1620 yılında tamamlanmıştır Kuzey cephenin ortasında yapıya geçişi karşılayan kapı yer almaktadır Dikdörtgen planlı medrese avlu etrafında sıralanan kubbeli revaklar ve kubbeli odalardan oluşmaktadır Medrese odalarından 24 her birine talebe odası ve iki bölüm tuvalet olarak düzenlenmiştir
Kuzeydoğu köşesinde yer alan dershane kubbeyle örtülü olup dışa taşkın olarak yerleştirilmiştir Çeşitli zamanlarda tamirler görebilen yapı son olarak 1935 yılında onarılmıştır Bugün avlusunun üzeri bir çatıyla örtülü olup Başbakanlık Osmanlı Arşivi ’nin deposu olarak kullanılmaktadır
DARÜLKURRA
Medresenin kuzeyinde bulunan darülkurra türbe ile birlikte bambaşka bir avlu içinde ele alınmıştır Bu şekliyle 1620 yılında tamamlanmıştır Kare planlı yapının üzeri kubbe ile örtülü olup güney cephesinde önü sakıflı kapı yer alır Doğu duvarında ise derhal yanı başındaki türbeyi, özellikle I Ahmed ’in sandukasını görecek şekilde düzenlenmiş olan büyük bir kemerli açıklık bulunmaktadır Yapı bugün Türbeler Müze Müdürlüğü ’nün deposu olarak kullanılmaktadır
TÜRBE
Darülkurranın doğusunda yer alan türbe I Ahmed ’in vefatından sonradan yapı edilmeye başlanmış ve 1619 yılında II Osman göre tamamlanmıştır Köşeleri hafif pahlanmış olan kare planlı inşa tromplarla geçişi sağlanan büyük bir kubbeyle örtülüdür Önünde üç birimli revak bölümü yer alan türbede kapının bütün aleyhinde dârülkurrâya içten uzanan bir eyvan bulunmaktadır
Türbenin kapısı abanoz ağacıyla kaplanmış olup zengin fildişi, sedef ve gümüş kakmalarla süslenmiştir Kapı aralığının tavanında misket üstüne girift bitkisel kompozisyonlu bir dekor vardır Türbede 36 adet sanduka vardır Burada I Ahmet ’den başka hanımı Mahpeyker Kösem Sultan, II Osman ve IV Murat ile hanedan ailesinden farklı alanlara yönlendirilmiş kişiler medfundur *
Banii Sultan I Ahmet
Mimar Sedefkar Mehmet Ağa
Yer İstanbul
Yapılış Tarihi 17 Yy
Sultan Ahmet Camii ve Külliyesi, İstanbul ’da 17yy ’ın ilk çeyreğinde inşa edilen külliyedir Banisi Sultan I Ahmet olup başmimar Sedefkar Mehmet Ağa ’dır 16031617 yılları arasında inşası bitmiş olan külliye; camii, hünkar kasrı, sıbyan mektebi, medrese, arasta, hamam, darüşşifa, imaret, han, darülkurra, türbe, sebil, çeşme, dükkanlar ve evlerden oluşmaktadır Bu yapılardan evler, darüşşifa, han, tabhaneler ve bir kısım dükkan ve sebiller günümüze ulaşamamıştır Birimler düzensiz olarak yapı edilmiş, topografyaya dikkat edilerek yerleştirilmiştir
CAMİİ
1609 yılında yapı edilmeye başlanan camii 1616 yılında ibadete açılmıştır Dış avlunun kuzey ve doğusunda 3, batı ve güneyinde 2 kapısı bulunmaktadır Cami merkezi planda ele alınmış olup herzamanki Osmanlı mimarisinin revaklı avlulu şemasını devam ettirmektedir Yapı keza 6 minaresiyle o zamana değin denenmemiş bir düzenlemeye sahiptir Cami dışarıdan iki yanda bulunan sivri kemerli galerili cepheleriyle hareketli bir görünüme sahiptir Bu cepheler duvar payandalarıyla üçe bölünmüştür
Yapının tümce kapısı üstünde I Ahmet ’in adının bulunduğu bir yazıt yer almaktadır Cami içinde mihrap duvarı hariç üç yönde yer alan mahfil harimi çevrelerken, aydınlığı karşılamak için duvarlarda 6 sıra halinde pencereler açılmıştır Camiinin mihrabı zarif sütunçeler barındıran mermerden üretilmiş mukarnaslı bir niş şeklindedir İçi epeyce sade olsa da üst kısmında renkli taş kakmalar vardır Minber ise altın yaldızla bezenmiş olup mermerden yapılmıştır Vaiz kürsüsü ise ahşaptan yapılmış olup dört ayaklı ve kare kesitli olarak tasarlanmıştır Müezzin mahfili ise 10 adet sekizgen kolon üzerine oturmaktadır En gösterişlisi ise hünkar mahfilidir; mahfil, dışında yapıya bitişik olarak ele alınan hünkar kasrıyla bağlantılıdır Mukarnaslı başlıklara sahip on sütunun taşıdığı sivri kemerler üstüne oturmaktadır
Camiinin kapı ve pencere kanatlarında nebati ve geometrik kompozisyonlu sedef işçilikleri görülürken, kalem işleri ve çiniler de oldukça itinalı bir el işçiliğinin ürünüdür Bilhassa mahfili çevreleyen duvarlarda fîruze zemin üzerine altın yaldızla celi sülüs yazılmış çini yazıt kuşağı aşina nadir örneklerdendir
Küfeki taşıyla inşa edilmiş altı minareye sahip yapıda minarelerin dördü harimin köşelerine, iki parça başına avlunun köşesine yerleştirilmiş olup epeyce düzenli bir görünüş elde edilmiştir
HÜNKAR KASRI
Caminin güneydoğu köşesinde yer alan hünkar kasrı çift katlı olarak yapı edilmiştir “L biçiminde bir alana oturan mahfilin daha aşağı katı kesme küfeki taşı, üstteki katı bir sıra taş, üç sıra tuğla dizisinden oluşan almaşık bir duvar örgüsüne sahiptir Padişahın namazdan önce ve namazdan daha sonra bir vakit dinlendiği ve ola ki de bir takım işlerini yürüttüğü hünkar kasrı Osmanlı mimarisinde birincil kez bu camide görülmektedir 1912 yılında meydana gelen yangında harap olmuş ve Vakıflar İdaresi göre restore edilmiştir Yapı bugün İstanbul Vakıflar Halı ve Kilim Müzesi olarak kullanılmaktadır
SIBYAN MEKTEBİ
Caminin doğusunda dış avlu duvarına bitişik olan sıbyan mektebi iki tonoz üzerinde inşa edilmiş fevkani bir inşa olup kare planlıdır 1617 yılında tamamlanmış olan okul 1912 yılındaki yangında harap olmuş ve büyük bir yenileme geçirmiştir Tek bir odadan ibaret yapı çift sıra pencere düzenine sahiptir Doğu duvarında iki dolap ve bir ocak nişi mevcut olan mekânın üzeri ahşap tavan ve kurşun astarlı çatıyla örtülmüştür
MEDRESE
Caminin kuzeydoğusunda avlunun dışarıya bulunan medresenin inşaatı 1620 yılında tamamlanmıştır Kuzey cephenin ortasında yapıya geçişi karşılayan kapı yer almaktadır Dikdörtgen planlı medrese avlu etrafında sıralanan kubbeli revaklar ve kubbeli odalardan oluşmaktadır Medrese odalarından 24 her birine talebe odası ve iki bölüm tuvalet olarak düzenlenmiştir
Kuzeydoğu köşesinde yer alan dershane kubbeyle örtülü olup dışa taşkın olarak yerleştirilmiştir Çeşitli zamanlarda tamirler görebilen yapı son olarak 1935 yılında onarılmıştır Bugün avlusunun üzeri bir çatıyla örtülü olup Başbakanlık Osmanlı Arşivi ’nin deposu olarak kullanılmaktadır
DARÜLKURRA
Medresenin kuzeyinde bulunan darülkurra türbe ile birlikte bambaşka bir avlu içinde ele alınmıştır Bu şekliyle 1620 yılında tamamlanmıştır Kare planlı yapının üzeri kubbe ile örtülü olup güney cephesinde önü sakıflı kapı yer alır Doğu duvarında ise derhal yanı başındaki türbeyi, özellikle I Ahmed ’in sandukasını görecek şekilde düzenlenmiş olan büyük bir kemerli açıklık bulunmaktadır Yapı bugün Türbeler Müze Müdürlüğü ’nün deposu olarak kullanılmaktadır
TÜRBE
Darülkurranın doğusunda yer alan türbe I Ahmed ’in vefatından sonradan yapı edilmeye başlanmış ve 1619 yılında II Osman göre tamamlanmıştır Köşeleri hafif pahlanmış olan kare planlı inşa tromplarla geçişi sağlanan büyük bir kubbeyle örtülüdür Önünde üç birimli revak bölümü yer alan türbede kapının bütün aleyhinde dârülkurrâya içten uzanan bir eyvan bulunmaktadır
Türbenin kapısı abanoz ağacıyla kaplanmış olup zengin fildişi, sedef ve gümüş kakmalarla süslenmiştir Kapı aralığının tavanında misket üstüne girift bitkisel kompozisyonlu bir dekor vardır Türbede 36 adet sanduka vardır Burada I Ahmet ’den başka hanımı Mahpeyker Kösem Sultan, II Osman ve IV Murat ile hanedan ailesinden farklı alanlara yönlendirilmiş kişiler medfundur *
