iltasyazilim
FD Üye
Sultan Han Tarihi ve Özellikleri
Dönem Selçuklu
Tip Han
Yer AksaraySultanhanı
Yapılış Tarihi 1229
Banii I Alaeddin Keykubad
Selçuklu hanlarından olan bu eser Aksaray'ın kendi adıyla anılan Sultanhanı kasabasındadır Sultan Han, askeri ve ticari önemi yüksek kervanyolu üstünde yüzyıllar boyu hizmet veren bir vakıf eseri oluşu yanında, köşk mescidli, müstahkem mimarisi ve Zengi sanatı üslubuyla renklendirilmiş süslemeleriyle Anadolu Selçuklu kervansaraylarının en abartılı örneğidir ve en büyüğüdür Herzamanki Selçuklu kervansaray şemasının örneklerindendir Vakıflar Genel Müdürlüğü ’nce 19591968 yılları aralarında kısmen restore edilmiştir Bugün müze olarak kullanılmaktadır Kısmen onarılan hanın süslemeleri de göz önünde tutularak her yerde elden geçirilmesi gerekmektedir
TARİHÇESİ
13yy ’da Aksaray ’da yapı edilmiş olan handır Üzerinde yer alan kitabesine kadar 1229 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı I Alaeddin Keykubat kadar yaptırılmıştır Mimarı ise Şamlı Muhammed b Havlan ’dır Han yapı edildiği dönemde bir askeri üs olarak da kullanılmıştır bu nedenle çoğu savaşlara da sahne olmuş, zarar görmüştür III Gıyaseddin Keyhusrev döneminde de yangın geçirmiş, 1269 yılında restore edilmiştir Son yüzyılda civardaki köylülerin taş ocağı haline gelmiş olan Han, Vakıflar Genel Müdürlüğü ’nce 19591968 yılları aralarında kısmen restore edilmiştir Bugün müze olarak kullanılmaktadır
MİMARİ ÖZELLİKLERİ
Düz bir arazi üzerinde yapı edilmiş olan han, kale görünümündedir Malzeme olarak kesme taş kullanılmış, dış cephe kuleler ile desteklenmiştir Inşa revaklı avlu ve kapalı holden oluşan iki bölümlü bir plana sahiptir Taç kapı Doğu cephede yer almaktadır Epeyce abartılı olan bu kapı, derin niş mukarnaslı bir kavsaraya sahiptir Bitkisel ve geometrik motifler oldukça ince bir işçilikle bezenmiştir Kapının iki yanında birer niş bulunmakta, bu nişler üstünde Selçuklu sülüsüyle yazılmış inşa kitabesi ve ressam kitabesi yer almaktadır Bugün taç kapının üstteki bölümü yıkılmış, hem kapı söveleri savaşlar esnasında önemli zararlar görmüştür Kapıdan eyvan şeklindeki bir koridorla avluya geçilmektedir Avlunun doğusunda 11 oda, batısında aynı sayıda iki seri revaklar bulunmaktadir Bu revakların kemerleri ile odaların kapı çerçeveleri geometrik motifler ile süslenmiştir Tüm mekanlar beşik tonoz ile örtülmüştür Avlunun ortasında ise sivri kemerli köşk mescit bulunmaktadır Bu köşk mescit özenle inşa edilmiş olup, varlıklı geometrik motifler ile bezenmiştir Yalnız bugün harap bir haldedir Hanın kapalı bölümüne ise ikinci taçkapıdan girilmektedir Bu taçkapıda dıştaki ile benzer mimari ve süsleme özelliklerine sahiptir Hanın bu kapalı bölümü, kışlık olarak adlandırılmaktadır Bu birim üç nefli bir koridor şeklinde planlanmıştır Mekanın orasında aydınlık kubbesi bulunmakta ve kubbeye de mukarnaslı tromplar ile geçiş sağlanmaktadır Dıştan yüksek sekizgen kasnaklı bir külahla örtülmüş olsa da zamanla bu külah yıkılmıştır Hanın su ihtiyacını karşılayan su kurşundan üretilmiş künklerle yakınında bulunan bir köyden getirilmiştir Çeşmelerin yanı sıra avlulu bölümde karşılıklı beşer, koridor kısmında dörder sıra su oluğu yerleştirilmiştir *
Dönem Selçuklu
Tip Han
Yer AksaraySultanhanı
Yapılış Tarihi 1229
Banii I Alaeddin Keykubad
Selçuklu hanlarından olan bu eser Aksaray'ın kendi adıyla anılan Sultanhanı kasabasındadır Sultan Han, askeri ve ticari önemi yüksek kervanyolu üstünde yüzyıllar boyu hizmet veren bir vakıf eseri oluşu yanında, köşk mescidli, müstahkem mimarisi ve Zengi sanatı üslubuyla renklendirilmiş süslemeleriyle Anadolu Selçuklu kervansaraylarının en abartılı örneğidir ve en büyüğüdür Herzamanki Selçuklu kervansaray şemasının örneklerindendir Vakıflar Genel Müdürlüğü ’nce 19591968 yılları aralarında kısmen restore edilmiştir Bugün müze olarak kullanılmaktadır Kısmen onarılan hanın süslemeleri de göz önünde tutularak her yerde elden geçirilmesi gerekmektedir
TARİHÇESİ
13yy ’da Aksaray ’da yapı edilmiş olan handır Üzerinde yer alan kitabesine kadar 1229 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı I Alaeddin Keykubat kadar yaptırılmıştır Mimarı ise Şamlı Muhammed b Havlan ’dır Han yapı edildiği dönemde bir askeri üs olarak da kullanılmıştır bu nedenle çoğu savaşlara da sahne olmuş, zarar görmüştür III Gıyaseddin Keyhusrev döneminde de yangın geçirmiş, 1269 yılında restore edilmiştir Son yüzyılda civardaki köylülerin taş ocağı haline gelmiş olan Han, Vakıflar Genel Müdürlüğü ’nce 19591968 yılları aralarında kısmen restore edilmiştir Bugün müze olarak kullanılmaktadır
MİMARİ ÖZELLİKLERİ
Düz bir arazi üzerinde yapı edilmiş olan han, kale görünümündedir Malzeme olarak kesme taş kullanılmış, dış cephe kuleler ile desteklenmiştir Inşa revaklı avlu ve kapalı holden oluşan iki bölümlü bir plana sahiptir Taç kapı Doğu cephede yer almaktadır Epeyce abartılı olan bu kapı, derin niş mukarnaslı bir kavsaraya sahiptir Bitkisel ve geometrik motifler oldukça ince bir işçilikle bezenmiştir Kapının iki yanında birer niş bulunmakta, bu nişler üstünde Selçuklu sülüsüyle yazılmış inşa kitabesi ve ressam kitabesi yer almaktadır Bugün taç kapının üstteki bölümü yıkılmış, hem kapı söveleri savaşlar esnasında önemli zararlar görmüştür Kapıdan eyvan şeklindeki bir koridorla avluya geçilmektedir Avlunun doğusunda 11 oda, batısında aynı sayıda iki seri revaklar bulunmaktadir Bu revakların kemerleri ile odaların kapı çerçeveleri geometrik motifler ile süslenmiştir Tüm mekanlar beşik tonoz ile örtülmüştür Avlunun ortasında ise sivri kemerli köşk mescit bulunmaktadır Bu köşk mescit özenle inşa edilmiş olup, varlıklı geometrik motifler ile bezenmiştir Yalnız bugün harap bir haldedir Hanın kapalı bölümüne ise ikinci taçkapıdan girilmektedir Bu taçkapıda dıştaki ile benzer mimari ve süsleme özelliklerine sahiptir Hanın bu kapalı bölümü, kışlık olarak adlandırılmaktadır Bu birim üç nefli bir koridor şeklinde planlanmıştır Mekanın orasında aydınlık kubbesi bulunmakta ve kubbeye de mukarnaslı tromplar ile geçiş sağlanmaktadır Dıştan yüksek sekizgen kasnaklı bir külahla örtülmüş olsa da zamanla bu külah yıkılmıştır Hanın su ihtiyacını karşılayan su kurşundan üretilmiş künklerle yakınında bulunan bir köyden getirilmiştir Çeşmelerin yanı sıra avlulu bölümde karşılıklı beşer, koridor kısmında dörder sıra su oluğu yerleştirilmiştir *