Suluova Tarihi

Suluova Tarihi suluova tarihi İLİN ADININ KAYNAĞI : Rize'nin tarihi öncesi hakkında bilgilerimiz sınırlıdır Yöreye dominant olan orman dokusu nedeniyle, Rize'nin tarih çağları ile ilgili bilgilere ışık tutacak arkeolojik bulgular da bu güne değin ortaya çıkarılamamıştır Rize'nin tarihi ama komşu illerin ve bölgelerin tarihleri ile bağlantılı olarak ele alınabilmiştir Rize ilinin adı ile ilgili olarak öbür düşünceler ileri sürülmüştür; Yunanca pirinç anlamına gelen Rhisos, Rumca'da RIZAolarak dağ eteği anlamında kullanılmıştır Osmanlıca'da ise RİZEminik kırıntı, döküntü anlamındadır Hem Erzincan'ın Sakalar dönemindeki Erizaolan adının başındaki esesinin düşmesi ile adaş olarak Rize için de kullanıldığı açıklama edilmektedir Yöremizinin en önemli geçim kaynağı olan çay tarımı ilçemizdede manâlı bir yer tutmaktadırÇay tarımı 1944 yılında Misal, Merenli, Kuzeyce, Sivrikale ve Subaşı köylerinde 50 dekarlık alanın nehir tarımı için ayrılmasıyla başladı Zamanımıza dek büyük gelişmeler belirten akarsu tarımı yörede fabrıkaların yapılmasına ve elde edilen ürünlerin burada işlenmesiyle bölgenin ekonomisine büyük katkısı olmuşturMayıs ayında başlayan dere tarımı sezonu boyunca bazan 3 bazen de 4 defa mahsul alınmaktadır Havaların soğumaması durumunda genelde dördüncü ürün akarsu toplanmaktadır Dere sezonu her tarafında, bir yandan nehir tarımı yapılırken bir yandanda fabikalarda sezonluk işçi olarak çalışılmaktadır Yöremizde resmi dere fabrikalarının yanısıra özel çay fabrikalarıda kurulmuştur Bu fabrikalar akarsu sezonu boyunca işçi çalıştırmaktadırlar Yeşil RİZE Ekonomi : İlçe ekonomisinde en büyük payı, çay tarımı alır Bunun yanına balıkçılık, arıcılık, hayvancılık ve puro tütünü üretimi de yapılmaktadır Çayın, halkın geçiminde bukadar kayda değer olması, yöredeki eksik kireçli toprağın bu bitki için ideal olmasından kaynaklanmaktadır Şimdilerde ise yöremizde kivi üreticiliği ağır ağır yaygınlaşmaktadır Kivi bitkiside yöremiz toprağında yetişebildiğinden halkımız alternatif tarim olarak kivi ye yonelmektedirler ÇAYCILIK : Çayevi ve Müstahsiller Yöremizinin en manâlı geçim kaynağı olan çay tarımı ilçemizdede kayda değer bir yer tutmaktadırÇay tarımı 1944 yılında Örnek, Merenli, Kuzeyce, Sivrikale ve Subaşı köylerinde 50 dekarlık alanın dere tarımı için ayrılmasıyla başladı Zamanımıza dek büyük gelişmeler gösteren dere tarımı yörede fabrıkaların yapılmasına ve elde edilen ürünlerin burada işlenmesiyle bölgenin ekonomisine büyük katkısı olmuşturMayıs ayında başlayan çay tarımı sezonu boyunca bazan 3 bazen de 4 defa mahsul alınmaktadır Havaların soğumaması durumunda genellikle dördüncü ürün nehir toplanmaktadır Nehir sezonu her tarafında, bir yana çay tarımı yapılırken bir yandanda fabikalarda sezonluk emekçi olarak çalışılmaktadır Yöremizde devlete ait çay fabrikalarının yanısıra özel çay fabrikalarıda kurulmuştur Bu fabrikalar akarsu sezonu süresince emekçi çalıştırmaktadırlar BALIKÇILIK : Çay tarımından başka ilçenin kazanç getiren kaynaklarından biride balıkçılıktırYöremizde olduğu gibi ilçemizdede Balıkçılık manâlı bi geçim kaynağıdır Genel Olarak kış her tarafında balıkçılık devam etmektedir Hamsi, palamut ve mezgit en çok rastlanan balık türleridir Bu türlerin yanısıra diğer balık türleride vardır Son yıllarda Karedenizdeki kirlenme dolayısıyla türlerde azalma görülmektedir id Balıkçılık zorlu bir uğraş olmasına karşın yörede kış boyunca diğer iş olanağı olmadığı için yapılmaktadır diyebiliriz Yine De yöre insanı için Balık ve özellikle ançuez kayda değer bir tüketim maddesidir Yaz boyu harcamak için bile salamurası yapılır Balık yöremiz insanının vazgeçilmez gıda kaynaklarından biridir Tarihçe Miladın ilk yıllarında “Arguma (Sulakyurt) adıyla anılan alan 1902 yılında “Suluca ismiyle bucak olur 1946 yılında “Suluova ismini almıştır Suluova’nın tarihi MÖ 2000’li yıllara dayanmaktadır “Doğukent mahallesinde bulunan Kumbettepe’ de yapılan kazılarda meydana çıkan envantere kadar ilçe tarihi, kalkolotik çağ ve Hititler devrine dek uzanmaktadır Selçuklular döneminde Türk idaresine (egemenliğine) girmiştir1386 yılında Osmanlı idaresine geçmiştir Zengin bir linyit kaynağına sahip ilçe merkezi 1954 yılında Şeker Fabrikasının kurulması ile süratli bir gelişme göstermiştir Suluova 1957 yılında ilçe olmuştur Coğrafi Yapı ve Ulaşım Orta Karadeniz Bölgesinin iç kısmında yer alan Suluova, Amasya’nın 25 km batısındadır İlçenin yüz ölçümü 516 km², rakımı 510 metredir Akdağ, ilçenin en yüksek dağı olup yüksekliği 2064 m dir Suluova’nın batısı Merzifon ovası ile bağlantılıdır Suluova, İç Anadolu karasal iklimi ile Karadeniz iklimi aralarında kaldığından geçiş iklimi özelliğine sahiptir Tersakan Çayı ilçenin en kayda değer akarsuyudur Çevrenin en büyük sulama barajı olan Yedikır Göleti 60 milyon m³ hacimlidir Gölet, aynı zamanda Yedi Kuğular Kuş cenneti adıyla koruma altına alınmıştır Derinöz Barajı; ilçenin doğu kısmında Derinöz deresi üstünde resmileşmiş sulama amaçlı yapay bir gölettir İlçe SivasSamsun karayolu ve demiryolu üzerindedir Kara ve demiryolları ile yurdun her tarafına bağlantılıdır İlçemiz Amasya'ya 24 km, Merzifon'a 18 km, Samsun'a 100 km, Ankara'ya 335 km uzaklıktadır İlçe sınırları zarfında 2 adet tren istasyonu vardır Bunlardan birisi şehir merkezinde, diğeri Hacı bayram mahallesindedir Köy yollarının büyük bir bölümü asfalttır İlçeye alt 38 köy ve 1 kasabanın tamamında yol, su, elektrik ve telefon vardır Nüfus ve Yönetimle Ilgili Inşa 2000 yılı genel Nüfus sayımına göre Suluova’nın nüfusu, ilçe merkezinde 42715, kasaba ve köylerde 11408 almak üzere toplam 54123’cins İlçeye tabi bir belde (Eraslan Beldesi) ve 38 köy bulunmaktadır İlçe merkezinde 20 mahalle vardır Köylerin 23’ ü ova köyü, 13’ü ise orman ve dağ köyüdür Köylerin yerleşimi topludur Hesaplı ve Sosyal Koşul İlçe ekonomisi, madencilik, hayvancılık, tarım, sanayi ve ticarete dayanmaktadır 1954 yılında kurulan Şeker Fabrikası, 1957 yılında ilçe olmasına ve kısa bir süre içerisinde fazla yoğun göç almasına niçin olmuştur İlçe linyit kömürü yatakları açısından epeyce zengin bir rezerve sahiptir İlçe sınırları içerisinde Amasya İl Özel İdaresi tarafından işletilmekte olan Eski Çeltek Kömür İşletmesi ile birlikte iki tane de özel kömür işletmesi faaliyetini sürdürmektedir İlçe de 274280 dekar tarım arazisi bulunmaktadır Hem Harmanağılı, Yolpınar, Uzunoba, Kurnaz, Boyalı Köylerinde meyve üreticiliği (kiraz, şeftali, elma) manâlı boyutlardadır İlçede hayvancılık oldukça gelişmiş bir sektördür Organize Besi Sanayi Bölgesi: Suluova 30 bin büyükbaş hayvan ile ülkemizin en manâlı merkezlerindendir 2004 yılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yatırım programına alınan projenin ÇED raporları ve jeolojik ETÜD raporları tamamlanmıştır Organize Sanayi Bölgesi: 5084 Sayılı Özendirme Yasasından yöremizin yararlanabilmesi için 2005 yılı yatırım programına bir lahza önce alınması gerekmektedir İlçe merkezindeki Şeker Fabrikasında yılda 800 bin ton Şeker pancarı işlenerek yaklaşık 100 bin ton kristal şeker üretimi yapılmaktadır Şeker Fabrikası içindeki Etil Alkol Fabrikası 1996 yılından beri üretime devam etmektedir Et ve Balık AŞ, 1995 yılında özelleştirilerek Amasya Pancar Ekiciler Kooperatifine satılmıştır İlçede tarım sanayinin gelişmesine paralel olarak ticaret de seri bir gelişme kaydetmiştir Bunlar dıştan ilçede Pan Tohum Islah ve Üretme AŞ, 1 Traktör Kabin Sanayi, 4 Un ve Yem Fabrikası, 1 Misket Fabrikası, 2 Dokuma Fabrikası ve 1 plastik fabrikası (İnşaatına devam edilen özendirme işletmeleri) ilçenin en kayda değer sanayi kuruluşlarındandır Suluova’da tarım epeyce gelişmiş olup, Türkiye ölçütlerine göre makineleşmiş tarım yapılmaktadır Tersakan Çayı ve Yedikır Barajının suladığı Suluova; her türlü tarım ürününün yetiştirilmesine elverişlidir İlçede şeker pancarı ve soğan öncelikle edinmek üzere arpa, elit (şeker pancarı tohumu) tohumluk ve slajlık mısır, gündöndü, nohut gibi ürünler ticari amaçlı olarak belli oranlarda yetiştirilmektedir Yıllık ortalaması 95 bin ton olan soğan üretimi ilçe ekonomisi içinde manâlı bir yer tutmaktadır Tarihi Değerler Türbe ve Yatırlar Bu gün türbe ve yatır olarak kabirleri ziyaret edilen kişiler Suluova tarihinde kayda değer bir yere sahip olan ve Suluovaya yerleşimi sağlayan kişilerdir Alaflı Dede Bir Eylül Mahallesi İstasyon bahçesinin üstündeki mezarlıkta bulunmaktadır Gökçe Baba (Delil Baba) Bir Eylül Mahallesi nehir bahçesinin güneyinde yolun aşağıda kabri bulunmaktadır Erenler Türbesi Hacı Hayta Mahallesi Erenler mevkiinde bulunmaktadır Alevi su arkını yaptırmış, vasiyeti gereği halen bu arktan su akıtılmaktadır Gani Baba Horasandan Anadoluya islamiyeti yaymak için gelen Gazi Derviş Şeyh Abdülgani El Halvetinin mekanıdır Saygılı köyünün aşağı Tersakan çayının kenarındadır Çevresi piknik alanı olarak düzenlenmiştir Avdan Dede İlçemiz Akdağ mevkiinden Akören köyü koruluğunda ve Eğribük Köyü Erikli Mezrası aralarında Avdan Dede mezarı bulunmaktadır Seyyid Yahya Yolpınar köyünün batısında bulunmaktadır Büyük ulemalardan olan Seyyid Neckettin Yahya Efendinin türbesidir Bu türbelerin ziyaret amaçları çeşitlidir Istek tutma vb nedenlerle buralara gidilmektedir