Suplemanlar

SUPLEMANLAR: ALMAK YA DA ALMAMAK !

Ehliyetli ve istikrarlı beslendiğinizi düşünüyor musunuz? Sağlıklı mısınız? Şayet ki cevaplarınız evet ise, günlük diyetinizde seçtiğiniz besinler günlük vitamin ve mineral gereksiniminizi karşılamaktadır. Hasebiyle dışarıdan vitamin ve mineral desteği (supleman) alımına gerek yoktur. Öte yandan şahsi durumları olan sağlıklı bireylerin supleman kullanmaları gerekebilir. Örnek olarak:

· Ağır menstrüel (adet) kanaması olan bayanların demir minerali,

· Gebe ve emzikli bayanların bilhassa demir, folat ve kalsiyum üzere suplemanları,

· Menopoz devrindeki bayanların kalsiyum minerali,

· Çok düşük kalorili diyetle beslenen bireylerin multivitamin,

· Birtakım vejetaryenlerin kalsiyum, demir, çinko, B12 ve D vitamini üzere suplemanları,

· Süt ve türevlerini sonlu alan ve gereğince güneş ışığından yararlanamayan bireylerin D vitamini,

· Birtakım hastalık durumlarında ve nizamlı olarak sağlıklı bir diyetle beslenemeyenlerin supleman tasarrufu gerekebilir.

Suplemanlar için azı karar birçok zarar mülahazası ile yola çıkılabilir. Kimi suplemanların ölçüsüz tüketimi kısa devirde kusma, ishal, saç dökülmesi üzere sıkıntılara, uzun devirde ise böbrek taşları, karaciğer ve hudut sistemi hasarına neden olabilir. Yağda eriyen vitaminler vücutta depolandıkları için yüksek doz alımları durumunda toksik tesir göstererek zehirlenmelere velev vefata bile neden olabilirler. Örnek olarak şiddetli A vitamini alımı durumunda karaciğer ve kemik hasarı, baş ağrısı, ishal ve doğumsal bozukluklar görülebilir. Şiddetli D vitamini alımı kemik ve böbrek hasarına neden olabilir.

Son yıllarda yapılan araştırmalar vitamin ve antioksidanların sanılanın tam bilakis kanser riskini artırdığına yönelik bulgular vermektedir. 2000 yılında yayınlanan bir araştırmada, beta karoten (A vitamininin öncüsü) ve E vitamininin sigara içen erkeklerde akciğer kanser riskini %18 ve kansere bağlı mevt riskini %8 nispetinde artırdığı kanıtlandı. 2002'de yayınlanan bir çalışma sonuçlarına nazaran kalp illeti riski yüksek şahıslarda multivitamin tasarrufunun 5 yıl ahir ne kalp buhranı, felç, kanser ne de başka önemli hastalık risklerini azaltmadığı belirlenmiştir. Ekim 2004'te yayınlanan Lancet isimli tıp mecmuasında 170.000 kişi üzerinde yapılan 14 büyük klinik çalışma sonucu A, C, E vitamini ve beta karoten kullananlarda mide-bağırsak kanserlerinden ölümlerin daha çokça olduğu, yalnızca 4 çalışmada selenyum mineralinin kanser riskini azaltabileceği saptanmıştır.

Mesela 2004 yılı ahir böbrek kanseri ve böbrek zayıflığına neden olan aristolochic asit içeren Expellin ve Cardioflex isimli 2 doğal beslenme eseri piyasadan çekişmiştir. Bu olgular ışığında sistemli olarak vitamin hapı kullananların %9'unun vaktinden evvel hayatlarını yitireceği hesaplanmaktadır. Vitamin, mineral ve antioksidanlar da aslında birer ilaçtır, asla gelişigüzel kullanılmamalıdır. Tıp eğitimi almamış insanların kişilere sıhhat öğütleri vermesi, hele ki ilaç teklifinde bulunması son nokta yanlıştır. Her mesleğin amatörlüğü olur, lakin doktorluğun olmaz. O nedenle bu çeşit beslenme desteklerinin topluluğa hususî olarak düşünülmemesi, ferdî olarak kıymetlendirilmesi gerekir. “Ne de olsa bunlar bitkisel kaynaklı, külliyen doğal, çokça alınsa da zararı olmaz” üzere laflara inanılmamalıdır.

Besinler içerisinde vitamin ve mineraller istikrarlı olarak bulunur. Çok ölçüde besin öğesi tüketilse bile toksik olan dozlara ulaşmak mümkün değildir. O nedenle besinleri ehil ve istikrarlı ölçülerde tüketmek en doğrusudur.