Suyun insan sağlığı açısından önemi

Su insan hayatı için oksijenden sonra gelen en değerli öğedir. İnsan vücudun %50-60 sı sudur. Bu nispet yaşa ve cinsiyete nazaran değişir. Kasların yaklaşık %75’i, kemiklerin %25 ‘i sudur. Yağların depolandığı adipoz doku, %20- 35 orantısında su içermektedir. Yağ orantısı arttıkça su ölçüsü azalır ve kasla birlikte artış sağlar. Bu nedenle yaş ilerledikçe suyun bölgesini yağ almaya başlar. Suyun vücutta birçok hizmeti vardır. Suyun hizmetleri;

Besin öğelerinin sindirimi, emilimi ve hücre içine taşınması,

Vücut ısısının düzenlenmesi,

Eklemlerin kayganlığının sağlayarak hareket sırasında sürtünmeyi azaltma, kemik ve eklemleri darbelere karşı müdafaa,

Gözyaşı olarak gözleri gözleri nemlendirme ve oluşan kirleri dışarı atma, tükürük içeriğinde mekan alarak ağzı nemli tutma, yiyecekleri çiğneme ve yutma süreçlerini kolaylaştırma,

Göz bebeği ve omurilik üzere likitlerin içeriğini oluşturarak darbelere karşı himaye sağlama,

Elektrolitlerin taşınmasında değerli vazifeleri vardır.

Su, hücrelere besin öğelerinin taşınması ve oluşan atıkların uzaklaştırılması için bir ulaşım aracı olarak hizmet yapmaktadır. Bu atıklar insan vücudunda su deri, barsak, böbrek ve akciğer yoluyla atılır. Bu atılan ölçü iklim, çalışma koşulları, marazlar, diyetin bileşimi ve vücudun hormon istikrarına nazaran değişir. Vücutta kimi hormonların zayıflığı vücut suyunun istikrarda tutulmasına mahzur olur. Diyette proteini ve tuzun çokça olması böbreklerden su kaybını arttırır. Karbonhidratlar ise diyetler su gereksinimini azaltır.

Vücutta % 10 su kaybında kas spazmı, böbrek yetmezliği üzere önemli meseleler oluşurken %20 kayıpta mevtle sonuçlanır.

Günlük su ölçüsü ortalama en az 2 litre olmalıdır. Su muhtaçlığımızı kg başına 30 ml suya gereksinim vardır. Yani;Ortalama likit muhtaçlığımız = kgx30ml olarak hesaplanabilir.

Bireyler, günlük beslenmelerinde su gereksinimlerini su ve/veya sair likitler ve yiyeceklerden karşılayabilmektedir. Su, kuvvet içermeyen, ucuz ve kolay ulaşılabilir olması nedeniyle her devir en yeterli seçenektir. Günlük tükettiğimiz çay, kahve su muhtaçlığımızı karşılamamakla birlikte diüretik tesirleri bulunmakta ve idrarla su kaybını arttırmaktadır. Gazlı içecekler ve hazır meyve suları da ziyade ölçüde rafine şeker içermeleri nedeniyle nizamlı olarak ve çokça ölçüde değil, diyette ara sıra yan alması önerilmektedir. Çoğunlukla gazlı içeceklerin light diyet ve/veya light olanlarının, alışılagelmiş olanlarından daha âlâ bir seçenek olduğu düşülse de , yapay tatlandırıcıların uzun periyot tüketimini inceleyen güvenirlik çalışmalarından elde edilen tutarsız sonuçlar nedeniyle, bu içeceklerinde tüketimi de en az seviyede tutulmalıdır. Alkollü içeceklerde diüretik tesirlerinden ötürü su kaybında artışa neden olan bir gayrı içecektir. Yiyeceklerde de likit alımına ek sağlasalar da likit tüketimimizin 2/3 ü su olmalıdır. Bu alınan su ölçüsü yaz aylarında %50 kadar arttırılmalıdır. Likit tüketimi yaşlılarda ise bir ölçü daha az olabilir. Yaşlılar için 1-2 litre arasında su tüketimi ehliyetli olacaktır. Gençler ise su tüketimini daha da arttırmalıdır.

Suyu içerken bir seferde yarım litreler halinde kendinize eziyet ederek değil, tüm güne yayarak tüketmek daha kolaylık sağlayacaktır.

Diyetisyen Hüsniye Rakipoğlu Odabaş