Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
1Tanzimat Edebiyatı :1 ’ta çevirmenı ahval gazetesinin yayımlanmasıyla başlar, 1896 ’ya dek sürer Sarsıntılar geçiren Osmanlı İmpu durumunu kurtarmak için, ordudan başlayarak ıslahat ve ihtilal hareketlerine girişiyordu 3 Selim , 2 Mahmut , Abdülmecit dönemleri böyle geçmiştir
Bu ortamda Batıcı ve yenilikçi olan şair ve yazarlar, sanatlarını toplum için kullandılar Fransız kültürüyle kültürüyle yetişmiş ,romantik ve ülkücüydüler Divan şiirini yıkmaya çalıştılar Fazla yönlüydüler: şair,romancı,tiyatro yazarıvb Sanattan çok,hafıza ve ışık halkası peşindedirler; zulme,haksızlığa karşı savaş açarlar Vatan ,millet,bağımsızlık,adalet,meşrutiyet kavramlarını heyecanla savunurlar Daha geniş kitlelere seslenebilmek için ,dilde sadelik yanlısıdırlar Derhal hepsi politikacı ve mücadele adamıdırlar Tanzimat ikinci döneminde realizimin etkisi görülür Şiirde konu birliğini sağladılar Aruzla yazdılar Düzyazı dilini şiire uyguladılar Roman,hikaye, makale gibi türler,edebiyatımıza bu dönemde girdi Ilk tanzimatçılar ,Divan şiirinin nazım biçimlerini kullandılar
TANZİMAT DÖNEMİ SANATÇILARI:
ŞİNASİ (18261871): 1 ’TA Çevirmenı Ahval gazetesini çıkararak yeni bir edebiyatın önderi olan Şinasi, orta yetenekte bir şair olarak kabul edilir Toplum için sanat anlayışını benimseyen artist, dilin süs ve özentiden kurtulup sadeleşmesi için çalışmıştır Basılan birincil tiyatro eserini yazan usta, bununla beraber edebiyatımızda adalet, adalet, denklik, özgürlük gibi kavramları kullanan birincil kişidir Edebiyatımızda akılcılığın birincil önderi farzedilen Şinasi, noktalama işaretlerini edebiyatımıza kazandıran bir sanatçıdır
Eserleri:
Şair Evlenmesi (tiyatro), Çevirii Manzume (tercüme şiirler), Müntehabatı Eşar (şiir), Durubı Emsali Osmaniye (atasözleri)
NAMIK KEMAL (18401888): Ilk şiirlerini Divan şiirinin etkisiyle yazan ressam Şinasi ’yle tanıştıktan sonra edebiyatın Batılılaşması gerektiğine inanır ve ardına kadar da bu düşünceyi savunur Daha çok hak, adalet, vatan, etik gibi temaları işler İçerik olarak en ince ayrıntısına kadar yeni olan şiirlerinde biçimsel olarak Divan edebiyatına sadakât görülür Hece ölçüsüyle denemeler yapmasına karşın aruzu kullanmıştır Tiyatroyu yardımsever bir misafir etme olarak kabul eden ressam, bu türde romantik dramların etkisindedir Tiyatro eserlerinde teknik yönden beceriksiz olan usta kimi kez jurnal hitabe dilini kullanır, kimi defa de süslü bir anlatıma başvurur Romanlarında Batılı tekniğe uyarlama çabasındadır Ancak tekniği sağlam değildir Kahramanları romantizmin etkisiyle iyiler ve kötüler olmak üzere ayrılmıştır Söylev yerlerinde dil nispeten yalınken, betimlemelerde “sanatkâranedir bununla beraber gazeteci olan Namık Kemal mücadeleci bir kişiliğe sahiptir
Eserleri:
Romanları: İntibah, Cezmi
Oyunları: Vatan yoksa Silistre, Zavallı Çocuk, Akif Bey, Gülnihal, Celalettin Harzemşah, Karabela
Eleştirileri: Tahribi Harâbât Peşine Düşüp Takip
ZİYA PAŞA (18251880): Şiirleri içerik ve biçim açısından Divan edebiyatının özelliklerine intibak gösterir Ama adalet, hak, kanun gibi kavramları Ziya Paşa da kullanmıştır Batılılaşmada şiirlerinden çok düşünceleriyle tartı taşır Hece ölçüsüyle de denemeler yapmıştır En meşhur eseri “Terkibi Bentidir
“Harâbât adlı Divan şiiri antolojisinin önsözündeki düşünceleri sebebiyle Namık Kemal ’in eleştirilerine amaç olmuştur
AHMET MİTHAT (18441912): Batılı roman ve hikaye tekniğiyle Türk ahali hikayelerini uzlaştırmaya çalışan Ahmet Mithat Efendi halka seslenmeyi ve eserlerinde halkı eğitmeyi amaçlamıştır böylece çoğu kez olayların akışını keserek okuyucuya seslenmiştir Teknik bir endişe gütmeyen sanatçı, dönemin en çok okunan yazarıdır Halka okuma alışkanlığı kazandırma konusundaki başarısı herkesçe kabul edilir çoğunlukla romantizmin etkisindeki ressam anında her türde eser vermiştir Halka seslenmeyi amaçladığı için de nispeten daha sade ve yalın bir dil kullanmıştır
Kırktan fazla romanı, böylece çok öyküsü ve tiyatro eseri olan sanatçının kayda değer eserleri şunlardır:
Romanları: Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Felatun Bey ’le Rakım Efendi, Yeryüzünde Bir Melek, Hemen Şimdi On Yedi Yaşında
Öyküleri: Yeniçeriler, Letaifi Rivayât (süratli hikayeler)
Oyunları: Çerkez Özdenler, Çengi
AHMET VEFİK PAŞA : Ahmet Vefik Paşa Milliyetçilik ve Türkçülük akımlarının birincil büyük temsilicisidir Moliere komedilerinden yaptığı 16 tercüme ve uyarlamayla, Türk tiyatrosuna manâlı hizmetler etti
Eserleri: Lehçei Osmani, Soyağacıi Türk, Moliere ’den Güç Nikah, Meraki, Azarya, Mecburi Peşine Düşüp Takip
RECAİZADE MAHMUT EKREM (18471914): “Hoş olan her şey şiirin konusu olabilir ve “şiir ahlakla hizmet vermek zorunda değildir düşüncesinde olan artist daha fazla aşk ve doğa konularını işler Şiirlerinde romantizmin etkisinde olan Recaizade Mahmut Ekrem, hatalı batılılaşmayı ele aldığı “Araba Sevdası adlı romanında realist bir davranış izlemeye çalışır Sanatçının eski edebiyat taraftarlarıyla olan tartışmaları ünlüdür Serveti Fünuncuları bir araya toplayarak Mal Varlığıi Fünun hareketine liderlik etmiştir Sanat için sanat anlayışına bağlı olan sanatçının dili yabancı sözcük ve tamlamalarla doludur
Eserleri:
Şiirleri: Nijat Ekrem, Nağmei Seher, Yadigârı Şebab,Zemzeme (I, II, III)
Oyunları: Fazla Haberdar Olan Fazla Yanılır, Vuslat, Afife Anjelik
Hikayeleri:Muhsin Bey, Şemsâ
Roman: Araba Sevdası
ABDÜLHAK HAMİT TARHAN (18921937): Edebiyatımızda “şairi azam olarak adlandırılan sanatkâr eskiyi yıkan ihtilalci kişiliğiyle tanınmıştır Sanat için sanat görüşünde olan Hamit, romantizmin etksindedir ve en fazla vefat konusunu işler
Oyunlarında tekniğe tartı vermeyen usta, bunları okumak için yazdığını söyler Bunların bir kısmı manzum, bir kısmı düzyazıdır Tiyatroda konunun yabancı toplumlardan alınması gerektiğini savunur
Edebiyatımızda “tezatlar şairi olarak da anılan sanatçının manâlı eserleri şunlardır:
Şiirleri: Sahrai Belde veya Divaneliklerim, Makber, Ölü, Hacle, Garam, Validem, İlhamı Vatan
Oyunları: Serüvenyı Aşk, Sabr ü Sebat, İçli Kız, Duhteri Hindu, Tarık, Zeynep, Finten, İlhan, Turhan, Hakan (Hem hece ölçüsüyle ve manzum olarak yazdığı iki oyunu da vardır: Nesteren ve Liberte)
SAMİPAŞAZADE SEZAİ (11936): Realist bir yaklaşımla yazdığı “Sergüzeşt adlı romanıyla tanınır
Öykülerini “Ufak Şeyler adlı kitapta toplamıştır
NABİZADE NAZIM (18621893): Gerçekçinatüralist bir anlayışı benimseyen sanatçının iki önemşi romanı “Kara Bibik ve “Zehradır
Alıntıdır *
Bu ortamda Batıcı ve yenilikçi olan şair ve yazarlar, sanatlarını toplum için kullandılar Fransız kültürüyle kültürüyle yetişmiş ,romantik ve ülkücüydüler Divan şiirini yıkmaya çalıştılar Fazla yönlüydüler: şair,romancı,tiyatro yazarıvb Sanattan çok,hafıza ve ışık halkası peşindedirler; zulme,haksızlığa karşı savaş açarlar Vatan ,millet,bağımsızlık,adalet,meşrutiyet kavramlarını heyecanla savunurlar Daha geniş kitlelere seslenebilmek için ,dilde sadelik yanlısıdırlar Derhal hepsi politikacı ve mücadele adamıdırlar Tanzimat ikinci döneminde realizimin etkisi görülür Şiirde konu birliğini sağladılar Aruzla yazdılar Düzyazı dilini şiire uyguladılar Roman,hikaye, makale gibi türler,edebiyatımıza bu dönemde girdi Ilk tanzimatçılar ,Divan şiirinin nazım biçimlerini kullandılar
TANZİMAT DÖNEMİ SANATÇILARI:
ŞİNASİ (18261871): 1 ’TA Çevirmenı Ahval gazetesini çıkararak yeni bir edebiyatın önderi olan Şinasi, orta yetenekte bir şair olarak kabul edilir Toplum için sanat anlayışını benimseyen artist, dilin süs ve özentiden kurtulup sadeleşmesi için çalışmıştır Basılan birincil tiyatro eserini yazan usta, bununla beraber edebiyatımızda adalet, adalet, denklik, özgürlük gibi kavramları kullanan birincil kişidir Edebiyatımızda akılcılığın birincil önderi farzedilen Şinasi, noktalama işaretlerini edebiyatımıza kazandıran bir sanatçıdır
Eserleri:
Şair Evlenmesi (tiyatro), Çevirii Manzume (tercüme şiirler), Müntehabatı Eşar (şiir), Durubı Emsali Osmaniye (atasözleri)
NAMIK KEMAL (18401888): Ilk şiirlerini Divan şiirinin etkisiyle yazan ressam Şinasi ’yle tanıştıktan sonra edebiyatın Batılılaşması gerektiğine inanır ve ardına kadar da bu düşünceyi savunur Daha çok hak, adalet, vatan, etik gibi temaları işler İçerik olarak en ince ayrıntısına kadar yeni olan şiirlerinde biçimsel olarak Divan edebiyatına sadakât görülür Hece ölçüsüyle denemeler yapmasına karşın aruzu kullanmıştır Tiyatroyu yardımsever bir misafir etme olarak kabul eden ressam, bu türde romantik dramların etkisindedir Tiyatro eserlerinde teknik yönden beceriksiz olan usta kimi kez jurnal hitabe dilini kullanır, kimi defa de süslü bir anlatıma başvurur Romanlarında Batılı tekniğe uyarlama çabasındadır Ancak tekniği sağlam değildir Kahramanları romantizmin etkisiyle iyiler ve kötüler olmak üzere ayrılmıştır Söylev yerlerinde dil nispeten yalınken, betimlemelerde “sanatkâranedir bununla beraber gazeteci olan Namık Kemal mücadeleci bir kişiliğe sahiptir
Eserleri:
Romanları: İntibah, Cezmi
Oyunları: Vatan yoksa Silistre, Zavallı Çocuk, Akif Bey, Gülnihal, Celalettin Harzemşah, Karabela
Eleştirileri: Tahribi Harâbât Peşine Düşüp Takip
ZİYA PAŞA (18251880): Şiirleri içerik ve biçim açısından Divan edebiyatının özelliklerine intibak gösterir Ama adalet, hak, kanun gibi kavramları Ziya Paşa da kullanmıştır Batılılaşmada şiirlerinden çok düşünceleriyle tartı taşır Hece ölçüsüyle de denemeler yapmıştır En meşhur eseri “Terkibi Bentidir
“Harâbât adlı Divan şiiri antolojisinin önsözündeki düşünceleri sebebiyle Namık Kemal ’in eleştirilerine amaç olmuştur
AHMET MİTHAT (18441912): Batılı roman ve hikaye tekniğiyle Türk ahali hikayelerini uzlaştırmaya çalışan Ahmet Mithat Efendi halka seslenmeyi ve eserlerinde halkı eğitmeyi amaçlamıştır böylece çoğu kez olayların akışını keserek okuyucuya seslenmiştir Teknik bir endişe gütmeyen sanatçı, dönemin en çok okunan yazarıdır Halka okuma alışkanlığı kazandırma konusundaki başarısı herkesçe kabul edilir çoğunlukla romantizmin etkisindeki ressam anında her türde eser vermiştir Halka seslenmeyi amaçladığı için de nispeten daha sade ve yalın bir dil kullanmıştır
Kırktan fazla romanı, böylece çok öyküsü ve tiyatro eseri olan sanatçının kayda değer eserleri şunlardır:
Romanları: Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Felatun Bey ’le Rakım Efendi, Yeryüzünde Bir Melek, Hemen Şimdi On Yedi Yaşında
Öyküleri: Yeniçeriler, Letaifi Rivayât (süratli hikayeler)
Oyunları: Çerkez Özdenler, Çengi
AHMET VEFİK PAŞA : Ahmet Vefik Paşa Milliyetçilik ve Türkçülük akımlarının birincil büyük temsilicisidir Moliere komedilerinden yaptığı 16 tercüme ve uyarlamayla, Türk tiyatrosuna manâlı hizmetler etti
Eserleri: Lehçei Osmani, Soyağacıi Türk, Moliere ’den Güç Nikah, Meraki, Azarya, Mecburi Peşine Düşüp Takip
RECAİZADE MAHMUT EKREM (18471914): “Hoş olan her şey şiirin konusu olabilir ve “şiir ahlakla hizmet vermek zorunda değildir düşüncesinde olan artist daha fazla aşk ve doğa konularını işler Şiirlerinde romantizmin etkisinde olan Recaizade Mahmut Ekrem, hatalı batılılaşmayı ele aldığı “Araba Sevdası adlı romanında realist bir davranış izlemeye çalışır Sanatçının eski edebiyat taraftarlarıyla olan tartışmaları ünlüdür Serveti Fünuncuları bir araya toplayarak Mal Varlığıi Fünun hareketine liderlik etmiştir Sanat için sanat anlayışına bağlı olan sanatçının dili yabancı sözcük ve tamlamalarla doludur
Eserleri:
Şiirleri: Nijat Ekrem, Nağmei Seher, Yadigârı Şebab,Zemzeme (I, II, III)
Oyunları: Fazla Haberdar Olan Fazla Yanılır, Vuslat, Afife Anjelik
Hikayeleri:Muhsin Bey, Şemsâ
Roman: Araba Sevdası
ABDÜLHAK HAMİT TARHAN (18921937): Edebiyatımızda “şairi azam olarak adlandırılan sanatkâr eskiyi yıkan ihtilalci kişiliğiyle tanınmıştır Sanat için sanat görüşünde olan Hamit, romantizmin etksindedir ve en fazla vefat konusunu işler
Oyunlarında tekniğe tartı vermeyen usta, bunları okumak için yazdığını söyler Bunların bir kısmı manzum, bir kısmı düzyazıdır Tiyatroda konunun yabancı toplumlardan alınması gerektiğini savunur
Edebiyatımızda “tezatlar şairi olarak da anılan sanatçının manâlı eserleri şunlardır:
Şiirleri: Sahrai Belde veya Divaneliklerim, Makber, Ölü, Hacle, Garam, Validem, İlhamı Vatan
Oyunları: Serüvenyı Aşk, Sabr ü Sebat, İçli Kız, Duhteri Hindu, Tarık, Zeynep, Finten, İlhan, Turhan, Hakan (Hem hece ölçüsüyle ve manzum olarak yazdığı iki oyunu da vardır: Nesteren ve Liberte)
SAMİPAŞAZADE SEZAİ (11936): Realist bir yaklaşımla yazdığı “Sergüzeşt adlı romanıyla tanınır
Öykülerini “Ufak Şeyler adlı kitapta toplamıştır
NABİZADE NAZIM (18621893): Gerçekçinatüralist bir anlayışı benimseyen sanatçının iki önemşi romanı “Kara Bibik ve “Zehradır
Alıntıdır *
