Tarihler Ve Çağlar

Tarihler Ve Çağlar,Birincil buluntular,Ortadoğu'daki buluntular
Tarihler Ve Çağlar,Truva ve Girit
Tarihler Ve Çağlar,Su altındaki kalıntılar


Tarihler ve çağlar

Arkeologların yapması gereken en önemli işlerden biri, ulaştıkları buluntuların hangi dönemden kaldığını saptamaktır Bu buluntular arasında ele geçen yazılı belgeler, bu iş kolaylaştırır Lakin yazılmış bir doküman yahut, mesela binlerce sene öncesinden kaldığı varsayım edilen bir eşyanın emin üretim tarihini bulmak fazla zordur Arkeolojinin eski yerleşmeleri ve buluntuları tarihlendirmede yararlandığı yazılmış tarih öncesine ait dönemleri, başta Danimarkalı bir kazıbilimci sınıflandırmıştır Bu yazılmış tarih öncesine ait dönem, Prehistorya ya da Tarihöncesi olarak adlandırılır İnsanların çok sert bir taş olan çakmaktaşından alet ve tabanca yaptıkları birincil dönem Taş Devri 'dir Alet ve silahların tunçtan yapıldığı bir sonraki döneme Tunç Çağı denmiştir Demirin kullanılmaya başlandığı son dönem ise Demir Çağı olarak adlandırılır Modern arkeologlar bu üç çağı da kendi içinde daha kısa süreli dönemlere ayırırlar
Bir kazıbilimci ortaya çıkardığı aletlerin hangi çağdan kaldığını saptasa bile, bu aletlerin yapıldıkları tarihe ilişkin veri edinmesi tekrar tekrar basit olmaz Çünkü bir bölgede yaşayan halk taştan aletler kullanırken, aynı dönemde diğer bir bölgede insanların tunçtan aletler kullandığı bilinmektedir


Birincil buluntular

Bir bilim dalı olarak arkeolojinin geçmişi fazla eski değildir Büyük çaplı birincil kazılar 18 yüzyılda, MS 79 'da patlayan Vezüv Yanardağı'nın püskürttüğü lavların ve küllerin altında kalan eski Pompei ve Herkulaneum kentlerinde yapıldı Bu kentlerin ortaya çıkarılması, eski Roma kentleri konusunda yeni bilgilere ulaşılmasını da sağladı
Aynı yüzyılda İngiliz arkeolog John Frere taştan yapılmış aletler ile soyu bitap bir takım hayvanların kemiklerini bir arada buldu Frere, bu aletleri yapmış olan millet ile soyu bitkin hayvanların benzer dönemde yaşadıklarını gösterdi Lakin hiç kimse, dünya da on binlerce yıl önce yaşamış insanların olabileceğine güvenmek istemedi sonra bu bilgi bilim adamlarınca da doğrulandı
Eski Darı yazısı olan hiyeroglifin 1822'de arkeologlar ve yazı uzmanları tarafından çözülmesi, kazıbilim için bir dönüm noktası oldu Hiyeroglifin çözülmesinde kilit rol oynayan Rosetta Taşı ’nda aynı sözcükler ayrıca hiyeroglif, ayrıca de Eski Yunan yazısı ve başka bir cins Mısır yazısıyla yinelenmişti Bu gelişme, çok sayıda arkeologun Mısır'a alaka göstermesine yol açtı Yapılan kazılarla Eski Mısır ’daki yaşama ilişkin yeni bilgilere ulaşıldı Arkeolojinin en önemli buluşlarından olan Rosetta Taşı, günümüzde Londra 'da British Müzesi'nde sergilenmektedir

Ortadoğu'daki buluntular

Arkeolojinin en varlıklı kaynakları Ortadoğu da bulunmaktadır Bundan nedeniyle bu alan böylece fazla arkeologun alıştırma alanı olmuştur İngiliz arkeolog ve Eski Darı uzmanı Sir Flinders Petrie 1880 ’den daha sonra Mısır'da yaptığı kazılarda değişik katmanlarında bulduğu çanak çömlek türlerinin ne kadar eskiye dayandığını saptadı Mısır'da 1922'de Firavun Tutankamon'un mezarının ortaya çıkarılması büyük bir heyecan yarattı Mezarda, firavunun mumyasının bulunduğu işlemeli altın bir tabut ile çok değerli değerde ve güzellikte takılar bulundu Firavun mezarları, içindeki zenginliklerinden nedeniyle daha ilkçağlarda soyulduğu için, arkeologların el değmemiş olarak buldukları kabir sayısı fazla azdır 19 yüzyılın ortalarında Mezopotamya da (bugünkü Irak), Asur krallarının saraylarında koskocoman insan ve hayvan heykelleri bulundu Buluntuların bir bölümü Avrupa'ya götürüldü Sir Leonard Woolley, 1926'da Irak'ta yaptığı kazılarda Tümör kentinde Sümer kral mezarlarını ortaya çıkardı Tümör'da yer alan mezarlar açılınca, Sümerlerin tarihine daha ayrıntılı ve yeni bilgiler eklendi

Truva ve Girit

Eski Yunan şairi Homeros şiirlerinden birinde, 10 takvim bir kuşatmadan sonra ele geçirilen Troya kentinin öyküsünü anlatır Ama bu kentin nerede olduğu kesin olarak bilinmiyordu Troya ’nın reel yerini 1871'de Alman kazıbilimci Heinrich Schliemann saptadı Schliemann, kazılarda ortaya çıkardığı buluntuları gizli gizli yurtdışına kaçırmasına karşın Osmanlı hükümetinden 1876'da baştan kazı izni aldı ve Wilhelm Dörpfeld ile birlikte Troya ’daki kazıları sürdürdü Eski krallıklara ilişkin bir diğer önemli kazının yapıldığı yer Akdeniz'deki Girit Adası'ydı Arkeolog Sir Arthur Evans, 1900'da Knossos'ta yaptığı kazılarda eski Girit krallarının yaşadığı büyük bir sarayı ortaya çıkardı O tarihe değin yalnızca Yunan mitolojisinin bir kahramanı farzedilen Minos'un hakiki bir kral olduğu anlaşıldı Yer Alan sarayın duvarları, boğa güreşlerinin, çiçeklerin ve hayvanların güya 3000 sene önce değil de, bir gün önce yapılmış gibi duran aydınlık renkli resimleriyle bezenmişti

Su altındaki kalıntılar

Toprak altındaki eski kentler, binlerce sene dayanmış ve kalıntıları günümüze ulaşmıştır Su da toprak gibi Tarihöncesi ’nde yaşayan olan insanların evlerini ve eşyalarını zamana karşısında korumuştur Bundan nedeniyle suyun aşağıda da arkeoloji için o kadar fazla zengin araç gereç bulunmaktadır Arkeolojinin su altındaki kalıntılarını incelen dalı sualtı arkeolojisi olarak adlandırılır 1854 'te, İsviçre 'nin Zürich kentindeki gölün suları çok azalınca, dibindeki eski konut kalıntıları ortaya çıktı Arkeologlar evlerin bulundukları katmanları inceleyerek yapıldıkları dönemleri saptadılar Bulunan tahta aletler, keçeler, sepetler ve hatta elma, armut ve ekmek artıkları o insanların jurnal yaşamlarına ilişkin önemli bilgiler sağladı Türkiye'de de Bodrum ve Antalya yöresinde su altı çalışmaları üretilmiş ve fazla sayıda buluntu ortaya çıkarılmıştır fakat bunlar Bodrum Sualtı Kazıbilim Müzesi 'nde sergilenmiştir *