Tarihte Bu Hafta (15-21 Ağustos): Cengiz Han Öldü

Tarih, şimdiye dek bilinen haliyle binlerce, milyonlarca kıymetli olaya ve ana şahit oldu. Bu olayların kimileri NASA’nın yaptığı keşifler üzere kozmosun ve insanlığın bahtına direkt tesir ederken kimileri ise devletler ortası antlaşmalar üzere toplumları tesiri altına aldı.

Tarihte Bu Hafta ismiyle her hafta sizlerle buluşturduğumuz bu seride, içinde bulunduğumuz hafta tarihte neler yaşandığını, haftanın her günü için iki kıymetli olayı seçerek derliyoruz. Bu hafta, 1934’te Adolf Hitler’in Cumhurbaşkanı olarak seçilmesinden Mona Lisa’nın çalınması üzere birçok tarihi gelişme karşımıza çıkıyor. İşte Tarihte Bu Hafta serisinin 15-21 Ağustos haftasında gerçekleşen birtakım kıymetli olaylar:

Tarihte Bu Hafta:

15 Ağustos:

1461: Fatih Sultan Mehmet, Trabzon’u fethetti:

Fatih Sultan Mehmet tarafından 14 Eylül 1460’ta başlatılan kuşatma, Sinop idaresinin teslim olmasıyla birlikte sonuca daha süratli yaklaştı. Müttefiklerinden beklediği dayanağı alamayan Trabzon İmparatorluğu, 15 Ağustos 1461’te düştü. Galibiyet sonrasında Fatih Sultan Mehmet, yeniçerileri Trabzon’a yerleştirdi ve Kasım Paşa’yı vali olarak atadı.


1914: Panama Kanalı açıldı:

Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus’u birbirine bağlayan Panama Kanalı, 15 Ağustos 1914 tarihinde ABD tarafından tamamlandı. Uzunluğu 77 kilometre olan kanal, maruz kaldığı toprak kaymaları, çalışanları tesiri altına alan sıtma ve gibisi hastalıklardan ötürü imal basamağında binlerce çalışanın hayatını kaybetmesine şahit oldu.

16 Ağustos:

1556: Süleymaniye Camii yapılan merasim sonrası açıldı:

Mimar Sinan tarafından Yasal Sultan Süleyman ismine inşa edilen Süleymaniye Camii, Mimar Sinan’ın kalfalık yapıtı olarak tanımlanıyor. Mimari açıdan Osmanlı İmparatorluğu’na dair yüzlerce ayrıntı içeren bu eser, 1985 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak belirlendi.

2003: Cristiano Ronaldo, İngiltere Premier Lig’deki birinci resmi maçına çıktı:


İçinde bulunduğumuz devrin en düzgün futbolcularından biri olarak kabul edilen Cristiano Ronaldo, birinci kere topla buluştuğunda Andorinha isimli grupta oynuyor olsa da mesleğinin miladı olarak Manchester United’a transfer olması kabul edilebilir. Manchester United'da oynadığı müddet boyunca üç kere Ballon d’Or mükafatını kazanan Ronaldo, 16 Ağustos 2003’te Premier Lig’deki birinci resmi maçına çıktı.

17 Ağustos:

1787: Osmanlı-Rus savaşı başladı:

1768 ve 1774 yılları ortasında gerçekleşen Osmanlı-Rus savaşının sona ermesini sağlayan Küçük Kaynarca Antlaşması, ilerleyen periyot için yeni bir Osmanlı-Rus savaşının sebebi oldu. Osmanlı İmparatorluğu, Küçük Kaynarca Antlaşması sebebiyle kaybettiği toprakları geri almak için 1787’de yeni bir savaş ilan etti. 1792 yılına kadar süren bu savaş, Rus zaferi ile sonuçlandı.

1990: İncirlik Hava Üssü, birinci kere basın mensupları tarafından görüntülendi:


1955 yılında tüm mülkiyeti Türkiye’ye ilişkin olarak kurulan İncirlik Hava Üssü, ABD Hava Kuvvetleri, Kraliyet Hava Kuvvetleri ve Türk Hava Kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır. Adana’da konumlandırılan bu üs, Avrupa’nın taktik nükleer silah bulunduran altı NATO üssünden biri olma özelliğini taşıyor. Üssün birinci defa basın tarafından görüntülenmesi ise lakin açılışından 35 yıl sonra mümkün oldu.

18 Ağustos:

1227: Cengiz Han öldü:


Moğol İmparatorluğu’nun kurucusu ve hükümdarı olan Cengiz Han, tarihin en büyük askeri önderi olarak kabul ediliyor. Orta Asya’daki tüm göçebe kavimleri tek bir ulus olacak halde birleştiren Cengiz Han, tarihin en geniş bitişik hudutlarına sahip imparatorluğunu kurdu. Bu imparatorluk, günümüzde Rusya hariç tüm ülkelerin sonlarından daha geniş sonlara sahipti. Tarihi önder, 1227 yılında seferden dönerken öldü.

1961: Türkiye’nin birinci banka soygunu gerçekleşti:

Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleştirilen birinci banka soygunu, 1961’de Necdet Elmas tarafından gerçekleştirildi. Yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyada yankı uyandıran bu soygunun mimarı Necdet Elmas, 20 yıl mahpus cezasına çarptırıldı. Elmas’ın çaldığı meblağ ise 165.850 lira idi.

19 Ağustos:

1934: Adolf Hitler, Almanya’nın Führer’i seçildi:

Avusturya doğumlu siyasetçi Hitler, 20. yüzyılın en güçlü diktatörlerinden biri olarak kabul ediliyor. 1933’te Almanya Şansölyesi unvanını alan Adolf Hitler, 1934 yılında Führer olarak başa geçti. 1939’da Avrupa’da 2. Dünya Savaşı’nı başlatan Hitler’in liderliği 1945’teki intiharıyla sona erdi.

1998: Sedat Peker, Romanya’dan Türkiye’ye gelerek teslim oldu:


Son devirde ülke gündemini savları ve konuşmalarıyla hayli meşgul eden Sedat Peker, 1990’ların sonunda da bir epey gündemdeydi. Hakkında yakalama kararı çıkarılan ve çeşitli kabahatlerden yargılanacak olan Peker, 19 Ağustos 1998’de Romanya’dan Türkiye’ye dönüş yaptı. Dönüşünün akabinde kendisi ve grubu hakkında açılan davalar sonucu mahpus cezasına çarptırılan Sedat Peker, 24 Mayıs 1999’da tahliye edildi.

20 Ağustos:

1516: Gaziantep, Yavuz Sultan Selim ve ordusu tarafından fethedildi:

Coğrafyamızın en tanınan ve kalabalık kentlerinden biri olan Gaziantep, farklı medeniyetlere mesken sahipliği yaptığı için son derece değerli bir yere sahip. Evvelki periyotlarda Makedonya, Selevkos ve Komagene uygarlıklarının idaresinde olan Gaziantep, 1516’da Yavuz Sultan Selim ve ordusu tarafından fethedildi. Bu fethin akabinde kentin idaresi Osmanlı’ya geçiş yapmış oldu.

1975: ABD’nin insansız uzay aracı Viking 1, Mars’a fırlatıldı:


NASA’nın Viking programına dahil olarak vazifeye hazırlanan uzay aracı Viking 1, seyahatine 20 Ağustos 1975’te başladı. NASA’nın bir sonraki misyonları için adeta bir yol haritası çizen Viking 1, 19 Haziran 1976’da yörüngeye oturdu. Viking 1’in Mars yüzeyine iniş yapması ise tam bir ay sürdü ve 20 Temmuz 1976’da ABD’nin Mars yüzeyindeki birinci aracı olma unvanını kazandı.

21 Ağustos:

1911: Leonardo Da Vinci’nin başyapıtı Mona Lisa, Louvre Müzesi’nden çalındı:


Sanat tarihinin en kıymetli isimlerinden biri olan Leonardo Da Vinci’nin başyapıtı Mona Lisa, 16. yüzyılın en değerli yapıtlarından biri olarak kabul edilir. Tablonun bu derece tanınan olmasındaki bir başka ayrıntı ise 1911’de sergilendiği Louvre Müzesi’nden çalınması oldu. Bu olay, devrin ünlü sanatkarı Pablo Picasso’nun bile sorgulanmasına sebep oldu ve yüzyılın en büyük sanat hırsızlığı olarak tarihe geçti.

1922: Mustafa Kemal Atatürk, Akşehir’de düzenlenen toplantıda Büyük Taarruz buyruğunu verdi:


26 Ağustos 1922’de sabaha karşı başlatılan Büyük Taarruz’un buyruğu, Mustafa Kemal Atatürk tarafından 21 Ağustos’ta gerçekleştirilen bir toplantıda verildi. Bu taarruzun akabinde Mustafa Kemal Atatürk, tarihe geçen “Ordular, birinci amacınız Akdeniz’dir, ileri!” buyruğunu ordusuna iletti. Büyük Taarruz, Türk ordusunun kesin zaferi ile 18 Eylül 1922’de sona erdi.

Tarihte Bu Hafta isimli yazı serimizin 15-21 Ağustos kısmı bu formdaydı. Haftalık bir seri olarak sizlerle buluşan bu seriyle ilgili teklif ve görüşlerinizi yorum olarak paylaşmayı unutmayın.