Tarihte İlginç Bir Vaka: Boston Pekmez Seli Felaketi

Tarihte Farklı Bir Olay: Boston Pekmez Felaketi


15 Ocak 1919'da, Boston'da misyonlu bir polis memuru, öğle saatlerinde bir davet aldı;

'Hemen tüm kurtarma araç ve işçisini buraya sevk edin! Commercial Sokağı'ndan bir pekmez dalgası iniyor!'

Pekmez fabrikasında yanılgılı üretim kaynaklı bir arızadan dolayı felaket yaşandı. Pekmez dolu bir tanker çöktü, bu tanker 15 metre yükseklikte, 27 metre çapındaydı.

Metrelerce yükseklikte bir pekmez dalgası, sokaklarda ilerliyordu...


8.700.000 litre pekmez, saatte 56 km süratle bir sele dönüştü.



Metrelerce yükseklikteki pekmez kentin sokaklarında ilerlerken, bu felaketten ne kaçmak mümkündü, ne de ona karşı direnebilmek. Pekmez felaketinde 21 kişi hayatını kaybetti, 150 kişi ise yaralandı.

Hayatını kaybedenlerin yarısı birinci gün, başka yarısı ise çeşitli hastalık ve enfeksiyonlara dayanamadığından dolayı sonraki gün hayatını kaybetmiştir.

Sel o kadar şiddetliydi ki, bir treni rayından çıkarmıştır.



Bir treni dahi rayından çıkarabilecek güçteki pekmez seli, sıradan bir yağmur kaynaklı sele nazaran çok daha tehlikeliydi. Bu yüzden birçok kişi can verdi.

Uzmanların görüşüne nazaran pekmez seline maruz kalan insanların kurtulma bahtı yoktu. Çünkü pekmez, su moleküllerine nazaran binlerce kat daha yapışkandı. Yüzme bilen beşerler dahi bir pekmez selinde bu sebepten dolayı kurtulamazdı.

Kanalizasyon sistemi çökmüştür, caddeler 8 milyon litre pekmezi taşıyamamış ve yaklaşık 1 metre çökmüştür.



Boston'ın tam manasıyla temizlenmesi, felaketin izlerinden kurtulması 6 ay sürmüştür. Bu müddette devrin şahitleri, kentin sokaklarının bir mühlet kahverengi kaldığını söylemektedirler. 

At otomobilleri saplandıkları yerden çıkamayınca atlar vuruldu, yangın musluklarından gelen tazyikli su pekmezi temizleyemeyince denizden su püskürtüldü.. İşte felaketin boyutları o derece ciddiydi.

Boston'lılar kentte çok sıcak günler yaşandığında, bazen hala pekmez kokusunun geldiğini söylüyorlar.



Aylar sonra kent temizlense dahi, Boston halkı kaldırımların ortasından pekmez geldiğini, sıcak yaz günlerinde kentin pekmez koktuğunu söylediler. Kanalizasyon sistemini alt üst eden, yolların çökmesine sebep olan, aylarca temizlenemeyen pekmezin tesirleri kentten uzun mühlet gitmedi.

Mevt saçan pekmez dalgası tam 5 metre yüksekliğindeydi...



Felakette hayatını kaybedenlerin bir kısmı, pekmezin içinde boğulmaktan, bir kısmı ise sürüklenirken hayatını kaybetmiştir.

Felaket günü bir gazete..



Felaketin akabinde



Boston'da yaşanan bu olayın akabinde, 'bu olay neden yaşandı' soruları sorulmaya başlandı. 

Temel olarak iki seçeneğin üzerinde duruluyor. Birincisi, o periyot rom imalinde kullanılan pekmezin, ABD'de muhtmelen bir içki yasağı ya da kısıtlandırmasına karşı stok yapmak için çok fazla depolandığını, deponun da bunu taşıyamadığı üzerine. 

İkincisi ise, o gün yaklaşık 40 derece olan sıcaklığın evvelki günlere nazaran çok yüksek olduğu, ve bundan dolayı yaşanan genleşmenin tankı patlatmaya götürdüğü istikametinde. 

Şirket 1 milyon dolarla kurtuldu

Şirket ise asla sorumluluk kabul etmedi, bunun bir sabotaj olduğunu tabir etti. Açılan yüzlerce davaya karşın hukuk sistemi en son olarak 'yapısal dayanıksızlık' kararı vererek, şirketi 1 milyon dolar tazminat ödemeye mahkum etti.

Kaynak


On this day: The Boston Molasses Disaster of 1919

Bütün Dünya mecmuası