Tarihte Kurulan Turk Devletleri Hangileridir?,
Turkiye Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanlığı forsunda yer alan 16 devletin hakimiyet sureleri ve hakimiyet altında tuttukları yerler ise şoyledir:
1 Hun Devleti:
Buyuk Hun Devleti Orta Asyada kurulan ilk Turk devletidir MO 220′den MS 216′ya kadar hukum surmuştur Bilinen ilk hukumdarı Teomandır Mete Han doneminde devletin sınırları Japon Denizinden Hazar Denizine kadar geniş bir bolgeyi kapsamıştır
2 Batı Hun İmparatorluğu:
MO 53′de, Buyuk Hun İmparatorluğunun ikiye bolunmesiyle, Batı Turkistanda Cici Han tarafından kurulan Turk devletidir Yaşadığı donem boyunca en buyuk bolgesel guc olmuştur
3 Avrupa Hunları (Batı Hunları):
Avrupa Hunları MS 434′de Atillanın başa gecmesiyle buyuk bir devlet haline geldiler Hakim olduğu yıllarda, Avrupa kıtasında en buyuk guc olmuştur
4 Akhunlar:
5 yuzyılın ortalarında, Amuderya nehrinin cevresinde kurulmuş ve gelişme gostermiş bir Turk devletidir Horasan, Afganistan ve İran topraklarına kadar yayılmıştır Kısa bir donem hukum surmesine rağmen, hakimiyeti boyunca Asyada buyuk bir guc olmuştur
5 Gokturk Devleti:
Gokturk Devleti, Turk tarihinde Turk adı ile kurulan ilk devlettir Devletin kurucusu ve ilk hukumdarı olan Bumin Kağan, Orta Asyadaki butun Turk boylarını egemenliği altında toplamıştır Bumin Kağan olunce yerine oğlu Murat Kağan hukumdar olmuştur Bu donemde İpek Yolu Turklerin denetimine girmiş ve Turkler Cine ustunluklerini kabul ettirmişlerdir
6 Uygur Hakanlığı:
Buyuk Hunların torunları olan Uygurlar, cok sayıda devlet kurmuşlardır Uygur Hakanlığı bunlardan birisidir 744840 yılları arasında hukum surmuştur Selenga, Orhun ve Tola ırmakları havzalarından Baykal Golunun guneyindeki bozkırlara kadar uzanan geniş sahada yaşamışlardır 100 yıla yakın bir sure icinde, Asya kıtasında, bolgesel guc olmuşlardır
7 Avar Devleti:
Macaristanda buyuk bir devlet kuran Avarlar, zaman zaman İstanbulu kuşatmışlardır O donemde Avrupa kıtasında bolgesel guc oluşturmuşlardır İstanbulu kuşatan ilk Turk boyu Avarlar olmuştur
8 Hazar Devleti:
Kafkaslarda kurulmuş olan Hazarlar, Hazar Denizine de adını vermiştir 7 yuzyıldan itibaren iyice guclenen ve butun Doğu Avrupayı eline geciren Hazarlar, 3 yuzyıl hukum surmuşler ve yıkılana kadar bolgede cok buyuk bir guc oluşturmuşlardır
9 Karahanlılar:
10 yuzyılın ortalarında Orta Asyada kurulan ilk Musluman Turk devletidir Aynı zamanda ilk Musluman Turk devleti olarak bolgesel hakimiyet kurdular
10 Gazneliler:
Karahanlılarla aynı donemde yaşamışlardır İlk Musluman Turk devletlerindendir Sınırları Afganistan ve Hindistanı icine alır Karahanlılar ile birlikte Asya kıtasında, bolgesel bir guc olmuşlardır
11 Buyuk Selcuklu Devleti:
On Asyada kurulan ilk ve en buyuk Musluman Turk devletlerinden biridir 10401157 yılları arasında hukum surmuştur Guneybatı Asyanın tamamına yakın bir bolumune hakim olan Buyuk Selcuklu Devleti, bolgenin en buyuk gucu olmuştur
12 Harizmşahlar Devleti:
Buyuk Selcuklu Devleti ile aynı donemde, 10971231 yılları arasında Aral Golunun guneyinde yaşamışlardır Orta Asyada bolgesel hakim guc olmuşlardır
13 Timurlar Devleti:
13701507 yılları arasında, Ege kıyılarından Orta Asyaya ve Hint Okyanusuna kadar uzanan geniş topraklar uzerinde hukum surmuş buyuk bir Turk devletidir Hakim olduğu topraklardan en buyuk bolgesel guc olduğu anlaşılır
14 Babur Devleti:
14941858 yılları arasında Hindistanda hukum surmuştur Hakim olduğu tarihlerde, Asyada buyuk bir guc oluşturmuştur
15 Altınordu Hanlığı:
12271502 yılları arasında, Karadeniz ile Hazar Denizi arasında yaşamış bir Turk devletidir Yaklaşık uc asır Asyada hakim guc olmuştur
16 Osmanlı Devleti:
1299′da Soğut civarında kurulmuş ve 1923 yılına kadar devam etmiş ve uc kıtada hakimiyet kurmuş bir cihan devletidir Toprak bakımından en geniş sınırlara ulaştığı donemde Anadolu, Kafkasya, Kırım, Guney Ukrayna, bugunku Romanya, Yugoslavya, Bulgaristan, Yunanistan, Macaristan, Suriye, Urdun, Lubnan, İsrail, Irak, Suudi Arabistan, Yemen, Mısır, Tunus, Libya ve Cezayiri yonetmiştir
Turkiye Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanlığı forsunda yer alan 16 devletin hakimiyet sureleri ve hakimiyet altında tuttukları yerler ise şoyledir:
1 Hun Devleti:
Buyuk Hun Devleti Orta Asyada kurulan ilk Turk devletidir MO 220′den MS 216′ya kadar hukum surmuştur Bilinen ilk hukumdarı Teomandır Mete Han doneminde devletin sınırları Japon Denizinden Hazar Denizine kadar geniş bir bolgeyi kapsamıştır
2 Batı Hun İmparatorluğu:
MO 53′de, Buyuk Hun İmparatorluğunun ikiye bolunmesiyle, Batı Turkistanda Cici Han tarafından kurulan Turk devletidir Yaşadığı donem boyunca en buyuk bolgesel guc olmuştur
3 Avrupa Hunları (Batı Hunları):
Avrupa Hunları MS 434′de Atillanın başa gecmesiyle buyuk bir devlet haline geldiler Hakim olduğu yıllarda, Avrupa kıtasında en buyuk guc olmuştur
4 Akhunlar:
5 yuzyılın ortalarında, Amuderya nehrinin cevresinde kurulmuş ve gelişme gostermiş bir Turk devletidir Horasan, Afganistan ve İran topraklarına kadar yayılmıştır Kısa bir donem hukum surmesine rağmen, hakimiyeti boyunca Asyada buyuk bir guc olmuştur
5 Gokturk Devleti:
Gokturk Devleti, Turk tarihinde Turk adı ile kurulan ilk devlettir Devletin kurucusu ve ilk hukumdarı olan Bumin Kağan, Orta Asyadaki butun Turk boylarını egemenliği altında toplamıştır Bumin Kağan olunce yerine oğlu Murat Kağan hukumdar olmuştur Bu donemde İpek Yolu Turklerin denetimine girmiş ve Turkler Cine ustunluklerini kabul ettirmişlerdir
6 Uygur Hakanlığı:
Buyuk Hunların torunları olan Uygurlar, cok sayıda devlet kurmuşlardır Uygur Hakanlığı bunlardan birisidir 744840 yılları arasında hukum surmuştur Selenga, Orhun ve Tola ırmakları havzalarından Baykal Golunun guneyindeki bozkırlara kadar uzanan geniş sahada yaşamışlardır 100 yıla yakın bir sure icinde, Asya kıtasında, bolgesel guc olmuşlardır
7 Avar Devleti:
Macaristanda buyuk bir devlet kuran Avarlar, zaman zaman İstanbulu kuşatmışlardır O donemde Avrupa kıtasında bolgesel guc oluşturmuşlardır İstanbulu kuşatan ilk Turk boyu Avarlar olmuştur
8 Hazar Devleti:
Kafkaslarda kurulmuş olan Hazarlar, Hazar Denizine de adını vermiştir 7 yuzyıldan itibaren iyice guclenen ve butun Doğu Avrupayı eline geciren Hazarlar, 3 yuzyıl hukum surmuşler ve yıkılana kadar bolgede cok buyuk bir guc oluşturmuşlardır
9 Karahanlılar:
10 yuzyılın ortalarında Orta Asyada kurulan ilk Musluman Turk devletidir Aynı zamanda ilk Musluman Turk devleti olarak bolgesel hakimiyet kurdular
10 Gazneliler:
Karahanlılarla aynı donemde yaşamışlardır İlk Musluman Turk devletlerindendir Sınırları Afganistan ve Hindistanı icine alır Karahanlılar ile birlikte Asya kıtasında, bolgesel bir guc olmuşlardır
11 Buyuk Selcuklu Devleti:
On Asyada kurulan ilk ve en buyuk Musluman Turk devletlerinden biridir 10401157 yılları arasında hukum surmuştur Guneybatı Asyanın tamamına yakın bir bolumune hakim olan Buyuk Selcuklu Devleti, bolgenin en buyuk gucu olmuştur
12 Harizmşahlar Devleti:
Buyuk Selcuklu Devleti ile aynı donemde, 10971231 yılları arasında Aral Golunun guneyinde yaşamışlardır Orta Asyada bolgesel hakim guc olmuşlardır
13 Timurlar Devleti:
13701507 yılları arasında, Ege kıyılarından Orta Asyaya ve Hint Okyanusuna kadar uzanan geniş topraklar uzerinde hukum surmuş buyuk bir Turk devletidir Hakim olduğu topraklardan en buyuk bolgesel guc olduğu anlaşılır
14 Babur Devleti:
14941858 yılları arasında Hindistanda hukum surmuştur Hakim olduğu tarihlerde, Asyada buyuk bir guc oluşturmuştur
15 Altınordu Hanlığı:
12271502 yılları arasında, Karadeniz ile Hazar Denizi arasında yaşamış bir Turk devletidir Yaklaşık uc asır Asyada hakim guc olmuştur
16 Osmanlı Devleti:
1299′da Soğut civarında kurulmuş ve 1923 yılına kadar devam etmiş ve uc kıtada hakimiyet kurmuş bir cihan devletidir Toprak bakımından en geniş sınırlara ulaştığı donemde Anadolu, Kafkasya, Kırım, Guney Ukrayna, bugunku Romanya, Yugoslavya, Bulgaristan, Yunanistan, Macaristan, Suriye, Urdun, Lubnan, İsrail, Irak, Suudi Arabistan, Yemen, Mısır, Tunus, Libya ve Cezayiri yonetmiştir