Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Tarımda kullanılan hormonlar nelerdir?
Bitki içerisinde üretilen hormonlar 5 grupta toplanmaktadır Bunlar;
1 Oksinler: Tarımda meyve tutumu, meyve seyreltmesi, meyve dökümünün önlenmesi, bitki çeliklerinin köklenmesinin teşviki amacıyla kullanılmaktadır Çok yüksek dozlarda herbisit etkisi göstermektedir Oksinler, herbisit olarak en çok buğdayda ve mısırda geniş yapraklı otlara karşısında kullanılmaktadır
2 Giberellinler: Meyve tutumu, tohumların çimlendirilmesi ve bitki gelişimini teşvik gibi amaçlarla kullanılmaktadır Bitki içerisinde doğal olarak bulunmasına karşın, suni olarak Giberella fujikuroi mantarından da elde edilmektedir
3 Sitokininler: Meyve kalitesini arttırmak amacıyla fazla nadir olarak kullanılmaktadır Yapay sitokininlerin fazla pahalı olması yaygın kullanımını sınırlandırmaktadır
4 Absisik Asit: Bitkilerin gelişmesini yavaşlatıcı, stomaların açılıp kapanmasını düzenleyici etkilere sahiptir Özellikle stres aşağı yer alan bitkilerde yüksek miktarlarda üretilmektedir Pratik Olarak tarımda kullanımı söz konusu değildir
5 Etilen: Bitkilerde doğal olarak üretilen gaz halindeki bir olgunlaştırma hormonudur Özellikle yeşil muzların olgunlaştırılması ve sarartılması, yeme olumunda ve
ama yeşil olarak derilen mandarin ve limon gibi bazı turunçgillerin kabuklarının sarartılması için kullanılmaktadır Kullanılan etilenin kaynağı sırık etilen ya da asetilen gazı olduğu gibi bazı etilen üreten kimyasallar da olmaktadır
Bitki içerisinde üretilen bu hormonlardan oksinler, sitokininler ve etilen kimya sanayinin yardımıyla suni olarak üretilebilmektedir Bu maddeler, etilen hariç kimyasal yapı olarak nebati doğal hormonlarla benzer olmamakla birlikte, bitkilerde kullanıldığında doğal hormonlara benzer veya aynı etkileri oluşturmaktadır Bu maddeler doğal hormonların bitkilerden saflaştırılması kuvvet ve külfetli olması nedeniyle suni olarak üretilmektedir
Bitki içerisinde ve yapay olarak üretilen, bitkilerde hormonal etkiye sahip tüm kimyasallara ise büyümeyi düzenleyici maddeler adı verilmektedir Bu maddelerden yalnızca bitki içerisinde üretilenlere ise nebati hormonlar adı verilmektedir
Oksinler, bitki büyümesini düzenleyici maddeler içerisinde en yaygın kullanılanıdır Tarımda yapay formu kullanılmaktadır Naftelen asetik asit, 2,4 dikloro fenoksi asetik asit, indol butrik asit gibi böylece çok formu bulunmaktadır
Günümüzde giberellinlerin bitkilerde 108 değişik formu bulunmuştur Bu gibberellinlere GA1, GA2,GA108 gibi isimler verilmiştir Tarımda en yaygın kullanılan formu GA3, GA4 ve GA7'dir Bu gibberellinler, Giberella fujikuroi mantarından elde edilerek kullanılmaktadır
Sitokininler, oksin ve giberellinlerde olduğu gibi pek fazla öbür yapıda kimyasalları içermektedir Tarımda daha fazla benzil adenin adı verilen suni sitokinin yaygın olarak kullanılmaktadır
Bu hormonların yanı sıra, son zamanlarda bitkilerden elde edilen ve hormonal etkilerinin olduğu kanıtlanan maddeler de bulunmaktadır Bunlar brassinosteroidler, salisilik asit, jasmonik asit ve poliaminlerdir Brassinosteroidler, salisilik asit ve poliaminler suni olarak üretilebilmektedir Günümüzde bu maddelerin tarımda sınırlı sayıda başvuru alanı mevcuttur
Tarımda, bitki hormonları genel olarak bir sorun olduğu taktirde ve fazla düşük miktarlarda kullanılmalıdır Kullanılan bu miktar fazla düşük düzeylerde olduğu için ürünün derim zamanına dek olan sürede bitki içerisinde parçalanmakta veya zararsız bir düzeye inmektedir Dolayısıyla, uygulamada ihtiyaç duyulan madde miktarı aşılmadığı taktirde, bitki hormonlarının insan sağlığı açısından sakıncalı olabileceği düşünülmemelidir Gereksinim duyulmadığı halde ya da gereksinim duyulan miktardan daha yüksek dozda bitkiye uygulanıldığı taktirde ise imalatçı, kullanılan söz konusu maddenin istenilen amaca hizmet edemeyeceğini, bitkiye yarar yerine hasar vereceğini, bu uygulanan yüksek doza karşısında meyve anormalileri gibi bitkinin tepki göstereceğini ve tüketicinin de üreticiyi bu meyvelere alaka göstermeyerek cezalandıracağını bilmelidir *
Bitki içerisinde üretilen hormonlar 5 grupta toplanmaktadır Bunlar;
1 Oksinler: Tarımda meyve tutumu, meyve seyreltmesi, meyve dökümünün önlenmesi, bitki çeliklerinin köklenmesinin teşviki amacıyla kullanılmaktadır Çok yüksek dozlarda herbisit etkisi göstermektedir Oksinler, herbisit olarak en çok buğdayda ve mısırda geniş yapraklı otlara karşısında kullanılmaktadır
2 Giberellinler: Meyve tutumu, tohumların çimlendirilmesi ve bitki gelişimini teşvik gibi amaçlarla kullanılmaktadır Bitki içerisinde doğal olarak bulunmasına karşın, suni olarak Giberella fujikuroi mantarından da elde edilmektedir
3 Sitokininler: Meyve kalitesini arttırmak amacıyla fazla nadir olarak kullanılmaktadır Yapay sitokininlerin fazla pahalı olması yaygın kullanımını sınırlandırmaktadır
4 Absisik Asit: Bitkilerin gelişmesini yavaşlatıcı, stomaların açılıp kapanmasını düzenleyici etkilere sahiptir Özellikle stres aşağı yer alan bitkilerde yüksek miktarlarda üretilmektedir Pratik Olarak tarımda kullanımı söz konusu değildir
5 Etilen: Bitkilerde doğal olarak üretilen gaz halindeki bir olgunlaştırma hormonudur Özellikle yeşil muzların olgunlaştırılması ve sarartılması, yeme olumunda ve
ama yeşil olarak derilen mandarin ve limon gibi bazı turunçgillerin kabuklarının sarartılması için kullanılmaktadır Kullanılan etilenin kaynağı sırık etilen ya da asetilen gazı olduğu gibi bazı etilen üreten kimyasallar da olmaktadır
Bitki içerisinde üretilen bu hormonlardan oksinler, sitokininler ve etilen kimya sanayinin yardımıyla suni olarak üretilebilmektedir Bu maddeler, etilen hariç kimyasal yapı olarak nebati doğal hormonlarla benzer olmamakla birlikte, bitkilerde kullanıldığında doğal hormonlara benzer veya aynı etkileri oluşturmaktadır Bu maddeler doğal hormonların bitkilerden saflaştırılması kuvvet ve külfetli olması nedeniyle suni olarak üretilmektedir
Bitki içerisinde ve yapay olarak üretilen, bitkilerde hormonal etkiye sahip tüm kimyasallara ise büyümeyi düzenleyici maddeler adı verilmektedir Bu maddelerden yalnızca bitki içerisinde üretilenlere ise nebati hormonlar adı verilmektedir
Oksinler, bitki büyümesini düzenleyici maddeler içerisinde en yaygın kullanılanıdır Tarımda yapay formu kullanılmaktadır Naftelen asetik asit, 2,4 dikloro fenoksi asetik asit, indol butrik asit gibi böylece çok formu bulunmaktadır
Günümüzde giberellinlerin bitkilerde 108 değişik formu bulunmuştur Bu gibberellinlere GA1, GA2,GA108 gibi isimler verilmiştir Tarımda en yaygın kullanılan formu GA3, GA4 ve GA7'dir Bu gibberellinler, Giberella fujikuroi mantarından elde edilerek kullanılmaktadır
Sitokininler, oksin ve giberellinlerde olduğu gibi pek fazla öbür yapıda kimyasalları içermektedir Tarımda daha fazla benzil adenin adı verilen suni sitokinin yaygın olarak kullanılmaktadır
Bu hormonların yanı sıra, son zamanlarda bitkilerden elde edilen ve hormonal etkilerinin olduğu kanıtlanan maddeler de bulunmaktadır Bunlar brassinosteroidler, salisilik asit, jasmonik asit ve poliaminlerdir Brassinosteroidler, salisilik asit ve poliaminler suni olarak üretilebilmektedir Günümüzde bu maddelerin tarımda sınırlı sayıda başvuru alanı mevcuttur
Tarımda, bitki hormonları genel olarak bir sorun olduğu taktirde ve fazla düşük miktarlarda kullanılmalıdır Kullanılan bu miktar fazla düşük düzeylerde olduğu için ürünün derim zamanına dek olan sürede bitki içerisinde parçalanmakta veya zararsız bir düzeye inmektedir Dolayısıyla, uygulamada ihtiyaç duyulan madde miktarı aşılmadığı taktirde, bitki hormonlarının insan sağlığı açısından sakıncalı olabileceği düşünülmemelidir Gereksinim duyulmadığı halde ya da gereksinim duyulan miktardan daha yüksek dozda bitkiye uygulanıldığı taktirde ise imalatçı, kullanılan söz konusu maddenin istenilen amaca hizmet edemeyeceğini, bitkiye yarar yerine hasar vereceğini, bu uygulanan yüksek doza karşısında meyve anormalileri gibi bitkinin tepki göstereceğini ve tüketicinin de üreticiyi bu meyvelere alaka göstermeyerek cezalandıracağını bilmelidir *
