Tartışma Nedir
Tartışmanın Ozellikleri
Tartışmanın Konusu ,
Tartışma Nasıl Yapılır
Bir grubu (veya coğunluğu) ilgilendiren, daha onceden belirlenen bir konu hakkında farklı duşunceleri olan kişilerin konuyla ilgili goruşlerini acıklamak, konuyu (veya sorunu) cozmek, muhatabın zayıf yonlerini aramak amacıyla bir araya gelerek yaptıkları karşılıklı konuşmaya tartışma denir
Tartışma konusu; uzerinde konuşmaya ve araştırma yapmaya değer nitelikte olmalı, kanıtlanmış konular uzerinde ısrar edilmemeli, normal bir ses tonuyla konuşulmalı, saygılı olunmalı, dedikodu etmekten, bağırıp cağırmaktan, konu dışına cıkmaktan ve konuşanın sozunu kesmekten kacınılmalıdır
Tartışmaları bir başkan yonetir Tartışmada başkanın gorevlerini hatırlayarak başkana yardımcı olmakla bir anlamda tartışmanın kurallarına da uyulmuş olunur
Tartışmalarda başkanın gorevleri
1 Konuyu ozellikleri ve sınırlarıyla dinleyicilere belirtmek
2 Konuşmacıları dinleyicilere tanıtmak
3 Tartışmayı başlatmak
4 Konuşmacıların konu dışına cıkmalarını engellemek
5 Herkese eşit konuşma suresi vermek
6 Konuşmacılara yerine gore sorular yoneltmek
7 Tarafsız olmak
8 Tartışma kurallarına uymayanları uyarmak
9 Kısa ozetler yaparak konuyu toparlamak
10 Tartışmanın sonucunu acıklamak
TARTIŞMA YONTEMİ
“Tartışma herhangi bir konunun, iki yada daha cok kimse tarafından, karşılıklı konuşarak, birbirlerinin dinleyerek ve eleştirerek incelenmesine yonelik bir yontemdir Bu yontem, oğrenci etkinliğine daha fazla yer verdiği icin, eğitimciler tarafından buyuk bir kabul gormektedir Onemli olan, farklı goruşlerin olması ve bunların ozgur bir ortamda ifade edilebilmesidir Bu acıdan bakıldığında, tartışma yonteminin değişik tekniklerle uygulanması olanaklıdır Bir yaşayış bicimi olan demokrasiye insanların alışabilmesi, kucuk yaşlarda yapılacak “demokrasi alıştırmaları ile gercekleşir Bunu da sınıfta uygulanan “tartışma yontemi ile sınıf dışında uygulanan “ders dışı etkinlikler ve ozellikle, “kendi kendine yonetim orgutu sağlar
A) Tartışma Teknikleri:
a) Beyin Fırtınası , yaygınlıkta kullanılan tartışma tekniklerinden biridir Burada, ele alınan konuyla ilgili olarak herkes duşuncelerini belirtir, bunların bir listesi oluşturulur ve sonra listede yer alan goruşlerin tartışması yapılır Beyin fırtınası, ozellikle cok sayıda goruş uretmenin gerekli olduğu tartışma durumlarında kullanılan bir tekniktir Ancak, bu tekniğin başarılı bicimde uygulanabilmesi icin coğulcu, eşitlikci ve kalıtımcı bir ortamın bulunması zorunluluğu vardır Orneğin, “Turkiye ’de trafik kazalarının onlenmesi konusunda bir beyin fırtınası yapılıyorsa, once herkesin aklına gelen olası onlemler sıralanmalı; ardından bunların ayrıntıları tartışılarak, işlevsel cozumler uretilmelidir
b) Vızıltı Kumeleri , iyi bir hazırlıktan sonra tartışma yapmaya dayanır Burada, alt konulara yada farklı goruşlere gore kucuk kumeler oluşturulur, bu kumeler kendi konularını ayrıntılı olarak tartışarak hazırlık yaparlar, ardından oğrenci kitlesinin tumune kumelerin sozculeri goruşlerini sunarlar Genelde “vızıltı22 ve “vızıltı66 en sık kullanılan tekniklerdir Bunlardan vızıltı22 tekniğinde iki kumenin sozculeri ikişer dakika kullanarak goruşlerini acıklarlar
TARTIŞMA METODU
Tartışma, herhangi bir grubun, bir başkanın yonetimi altında belli bir duzen icinde hepsini ilgilendiren sorular uzerinde ve belirli bir amaca donuk karşılıklı goruşmelerdir Sınıflarda cokca yer verilen her metottur Tartışma metodu, oğrencilerin ilgilerini uyandırır Anlayışlarını değerlendirme, gercekleri kavrama, eleştirici duşunme kabiliyetini geliştirir
İyi Bir Tartışmanın Ozellikleri :
Tartışma, bir sohbet değil amaclı bir konuşmadır
Tartışmanın başarıyla sonuclanması icin uyelerin konuştukları konular uzerinde yeterli bilgilerin bulunması ve konuşmaların bulgulara dayanması gerekir
Tartışmanın konusunun anlamı olmalıdır
Tartışma bir sonucla bitmelidir Herhangi bir sonuca ulaşılamadığı zaman konuşulanlar toplanmalıdır
Tartışmada Liderin Rolu : Tartışmanın sohbet duzeyinden daha yuksek bir seviyeye cıkması icin liderin etkili olması gerekir Bunun icin; Hoş bir giriş yaparak, neyin nasıl tartışılacağı konusunu acıklayarak tartışmayı başlatmalıdır Herkesi katılmaya teşvik ederek, gruptaki konuşmacıları enerji ile kontrol alfanda tutarak tartışmanın başarıyla devamını sağlar Yarar gorduğu takdirde konu dışına cıkılmasına izin verir Tartışmayı zaman zaman ozetler, değerlendirmesine yardım eder Sonunda butun fikirleri, sonucları ozet halinde birbirine bağlamaya calışır Lider tartışmada rolunun sınırlı olduğunu bilmelidir Tartışmacıya yol acmalıdır
Sozcunun Rolu: Grup calışmaların coğunda başkandan başka bir de sozcuye ihtiyac duyulabilir Sozcu onemli hususları not eder Liderin isteği uzerine zaman zaman ozetler
Tartışmaya Katılanların Rolu: Tartışmaya katılanlar, acık ve kesin olarak konuşmalıdırlar Suniliğe yer vermeden acık ve yalın bir uslupla konuşurlarsa daha başarılı olacaklardır
Tartışmanın Değerlendirilmesi: Oğrenci, tartışmayı surdurmesini oğrendikce ve tecrube kazandıkca tartışmanın değeri artacaktır
TARTIŞMA CEŞİTLERİ MUNAZARA: İki ekibin bir konuyu ele alarak, dinleyiciler ve bir juri onunde, iki karşı tezi savunmalarıdır
Bu teknikte, savunulan fikrin kazanılması ve kaybedilmesi soz konusudur Munazara metodu, oğrencilerin goruşlerini duzenli ve anlaşılır bicimde acıklamalarına, konuları cok yonlu kavramalarına, karşıt goruşleri curutmek icin bilgilerden suratle yararlanmalarına yardım eder
Eğitimi Oğretimde Munazara Uygulanırken Ele Alınacak Esaslar: Munazara bir yarışma değil, bir fikir tartışmasıdır Ağzı kalabalık tipler yerine, konuya inanmış tipler secilmelidir Ekiptekiler hem kendi savunacakları tezi, hem karşı tezi iyi bilmeli Konu, karşı tez biciminde secilmelidir
PANEL: Kucuk bir grubun ilgi cekici bir konuyu kendi aralarında, buyuk bir grubun karşısında tartıştıkları bir tekniktir Bu tekniğin amacı uyeler arasında ortak duşunuş ve ortak calışmayı ozendirmektir
Panel, lider dahil 59 kişiden oluşur Lider konuyu ve panel uyelerini sunup tartışmayı acar, kendisi zaman zaman tartışmaya katılır Tartışmaları ozetler, tartışmanın akıcılığını ve etkin katilimi sağlar
Panele katılan konuşmacılar cabuk duşunebilen, rahat konuşan, muha keme yeteneği iyi, tartışılan konuyu iyi bilen kişilerden oluşur Bu konuşmacılar belirli konuların uzmanları olabilecekleri gibi ceşitli goruşlerin ya da farklı fikir ve ilkelerin temsilcileri de olabilirler
Uygulanışı: Uygulamanın başarılı olabilmesi icin on planlama yapılmalıdır Lider once kendi gorev ve sorumluluklarını iyi kavramalı ve panel uyelerinin kendisine ilişkin bu sorumlulukları bilmelerini sağlamalıdır
Panel uyeleri ilgili uyeye duşen bolumu ve sorumluluğu daha onceden bilmelidir Panel uyelerinin konuya hazırlanmalarının uygun olacağı, ancak yazılı metin haline getirilerek okunmasının tekniğe aykırı olduğu bilinmelidir
Panel informal bir tartışma havası icinde gectiğinden konuşmacıların konuşacakları bolumle ilgili kucuk notlar almalarının yeterli olacağı bilinmelidir Liderin soracağı soruları bildirmesi ve konuşmacının haberdar olması ve hazırlanması yararlı olur Panelistlerin oturma bicimleri onceden planlanmalı ve dinleyicilerin goruş alanları icerisinde olmalıdırlar
Ustunlukleri: Tartışmalara katılma oranı yuksek olur Dinleyiciler konuya ilişkin sorular sırasında duşunme imkanı bulurlar İlgi uyandırır, etkin katilimi sağlar İyi bir liderlikle geniş alanı kapsar
Tartışmanın Ozellikleri
Tartışmanın Konusu ,
Tartışma Nasıl Yapılır
Bir grubu (veya coğunluğu) ilgilendiren, daha onceden belirlenen bir konu hakkında farklı duşunceleri olan kişilerin konuyla ilgili goruşlerini acıklamak, konuyu (veya sorunu) cozmek, muhatabın zayıf yonlerini aramak amacıyla bir araya gelerek yaptıkları karşılıklı konuşmaya tartışma denir
Tartışma konusu; uzerinde konuşmaya ve araştırma yapmaya değer nitelikte olmalı, kanıtlanmış konular uzerinde ısrar edilmemeli, normal bir ses tonuyla konuşulmalı, saygılı olunmalı, dedikodu etmekten, bağırıp cağırmaktan, konu dışına cıkmaktan ve konuşanın sozunu kesmekten kacınılmalıdır
Tartışmaları bir başkan yonetir Tartışmada başkanın gorevlerini hatırlayarak başkana yardımcı olmakla bir anlamda tartışmanın kurallarına da uyulmuş olunur
Tartışmalarda başkanın gorevleri
1 Konuyu ozellikleri ve sınırlarıyla dinleyicilere belirtmek
2 Konuşmacıları dinleyicilere tanıtmak
3 Tartışmayı başlatmak
4 Konuşmacıların konu dışına cıkmalarını engellemek
5 Herkese eşit konuşma suresi vermek
6 Konuşmacılara yerine gore sorular yoneltmek
7 Tarafsız olmak
8 Tartışma kurallarına uymayanları uyarmak
9 Kısa ozetler yaparak konuyu toparlamak
10 Tartışmanın sonucunu acıklamak
TARTIŞMA YONTEMİ
“Tartışma herhangi bir konunun, iki yada daha cok kimse tarafından, karşılıklı konuşarak, birbirlerinin dinleyerek ve eleştirerek incelenmesine yonelik bir yontemdir Bu yontem, oğrenci etkinliğine daha fazla yer verdiği icin, eğitimciler tarafından buyuk bir kabul gormektedir Onemli olan, farklı goruşlerin olması ve bunların ozgur bir ortamda ifade edilebilmesidir Bu acıdan bakıldığında, tartışma yonteminin değişik tekniklerle uygulanması olanaklıdır Bir yaşayış bicimi olan demokrasiye insanların alışabilmesi, kucuk yaşlarda yapılacak “demokrasi alıştırmaları ile gercekleşir Bunu da sınıfta uygulanan “tartışma yontemi ile sınıf dışında uygulanan “ders dışı etkinlikler ve ozellikle, “kendi kendine yonetim orgutu sağlar
A) Tartışma Teknikleri:
a) Beyin Fırtınası , yaygınlıkta kullanılan tartışma tekniklerinden biridir Burada, ele alınan konuyla ilgili olarak herkes duşuncelerini belirtir, bunların bir listesi oluşturulur ve sonra listede yer alan goruşlerin tartışması yapılır Beyin fırtınası, ozellikle cok sayıda goruş uretmenin gerekli olduğu tartışma durumlarında kullanılan bir tekniktir Ancak, bu tekniğin başarılı bicimde uygulanabilmesi icin coğulcu, eşitlikci ve kalıtımcı bir ortamın bulunması zorunluluğu vardır Orneğin, “Turkiye ’de trafik kazalarının onlenmesi konusunda bir beyin fırtınası yapılıyorsa, once herkesin aklına gelen olası onlemler sıralanmalı; ardından bunların ayrıntıları tartışılarak, işlevsel cozumler uretilmelidir
b) Vızıltı Kumeleri , iyi bir hazırlıktan sonra tartışma yapmaya dayanır Burada, alt konulara yada farklı goruşlere gore kucuk kumeler oluşturulur, bu kumeler kendi konularını ayrıntılı olarak tartışarak hazırlık yaparlar, ardından oğrenci kitlesinin tumune kumelerin sozculeri goruşlerini sunarlar Genelde “vızıltı22 ve “vızıltı66 en sık kullanılan tekniklerdir Bunlardan vızıltı22 tekniğinde iki kumenin sozculeri ikişer dakika kullanarak goruşlerini acıklarlar
TARTIŞMA METODU
Tartışma, herhangi bir grubun, bir başkanın yonetimi altında belli bir duzen icinde hepsini ilgilendiren sorular uzerinde ve belirli bir amaca donuk karşılıklı goruşmelerdir Sınıflarda cokca yer verilen her metottur Tartışma metodu, oğrencilerin ilgilerini uyandırır Anlayışlarını değerlendirme, gercekleri kavrama, eleştirici duşunme kabiliyetini geliştirir
İyi Bir Tartışmanın Ozellikleri :
Tartışma, bir sohbet değil amaclı bir konuşmadır
Tartışmanın başarıyla sonuclanması icin uyelerin konuştukları konular uzerinde yeterli bilgilerin bulunması ve konuşmaların bulgulara dayanması gerekir
Tartışmanın konusunun anlamı olmalıdır
Tartışma bir sonucla bitmelidir Herhangi bir sonuca ulaşılamadığı zaman konuşulanlar toplanmalıdır
Tartışmada Liderin Rolu : Tartışmanın sohbet duzeyinden daha yuksek bir seviyeye cıkması icin liderin etkili olması gerekir Bunun icin; Hoş bir giriş yaparak, neyin nasıl tartışılacağı konusunu acıklayarak tartışmayı başlatmalıdır Herkesi katılmaya teşvik ederek, gruptaki konuşmacıları enerji ile kontrol alfanda tutarak tartışmanın başarıyla devamını sağlar Yarar gorduğu takdirde konu dışına cıkılmasına izin verir Tartışmayı zaman zaman ozetler, değerlendirmesine yardım eder Sonunda butun fikirleri, sonucları ozet halinde birbirine bağlamaya calışır Lider tartışmada rolunun sınırlı olduğunu bilmelidir Tartışmacıya yol acmalıdır
Sozcunun Rolu: Grup calışmaların coğunda başkandan başka bir de sozcuye ihtiyac duyulabilir Sozcu onemli hususları not eder Liderin isteği uzerine zaman zaman ozetler
Tartışmaya Katılanların Rolu: Tartışmaya katılanlar, acık ve kesin olarak konuşmalıdırlar Suniliğe yer vermeden acık ve yalın bir uslupla konuşurlarsa daha başarılı olacaklardır
Tartışmanın Değerlendirilmesi: Oğrenci, tartışmayı surdurmesini oğrendikce ve tecrube kazandıkca tartışmanın değeri artacaktır
TARTIŞMA CEŞİTLERİ MUNAZARA: İki ekibin bir konuyu ele alarak, dinleyiciler ve bir juri onunde, iki karşı tezi savunmalarıdır
Bu teknikte, savunulan fikrin kazanılması ve kaybedilmesi soz konusudur Munazara metodu, oğrencilerin goruşlerini duzenli ve anlaşılır bicimde acıklamalarına, konuları cok yonlu kavramalarına, karşıt goruşleri curutmek icin bilgilerden suratle yararlanmalarına yardım eder
Eğitimi Oğretimde Munazara Uygulanırken Ele Alınacak Esaslar: Munazara bir yarışma değil, bir fikir tartışmasıdır Ağzı kalabalık tipler yerine, konuya inanmış tipler secilmelidir Ekiptekiler hem kendi savunacakları tezi, hem karşı tezi iyi bilmeli Konu, karşı tez biciminde secilmelidir
PANEL: Kucuk bir grubun ilgi cekici bir konuyu kendi aralarında, buyuk bir grubun karşısında tartıştıkları bir tekniktir Bu tekniğin amacı uyeler arasında ortak duşunuş ve ortak calışmayı ozendirmektir
Panel, lider dahil 59 kişiden oluşur Lider konuyu ve panel uyelerini sunup tartışmayı acar, kendisi zaman zaman tartışmaya katılır Tartışmaları ozetler, tartışmanın akıcılığını ve etkin katilimi sağlar
Panele katılan konuşmacılar cabuk duşunebilen, rahat konuşan, muha keme yeteneği iyi, tartışılan konuyu iyi bilen kişilerden oluşur Bu konuşmacılar belirli konuların uzmanları olabilecekleri gibi ceşitli goruşlerin ya da farklı fikir ve ilkelerin temsilcileri de olabilirler
Uygulanışı: Uygulamanın başarılı olabilmesi icin on planlama yapılmalıdır Lider once kendi gorev ve sorumluluklarını iyi kavramalı ve panel uyelerinin kendisine ilişkin bu sorumlulukları bilmelerini sağlamalıdır
Panel uyeleri ilgili uyeye duşen bolumu ve sorumluluğu daha onceden bilmelidir Panel uyelerinin konuya hazırlanmalarının uygun olacağı, ancak yazılı metin haline getirilerek okunmasının tekniğe aykırı olduğu bilinmelidir
Panel informal bir tartışma havası icinde gectiğinden konuşmacıların konuşacakları bolumle ilgili kucuk notlar almalarının yeterli olacağı bilinmelidir Liderin soracağı soruları bildirmesi ve konuşmacının haberdar olması ve hazırlanması yararlı olur Panelistlerin oturma bicimleri onceden planlanmalı ve dinleyicilerin goruş alanları icerisinde olmalıdırlar
Ustunlukleri: Tartışmalara katılma oranı yuksek olur Dinleyiciler konuya ilişkin sorular sırasında duşunme imkanı bulurlar İlgi uyandırır, etkin katilimi sağlar İyi bir liderlikle geniş alanı kapsar