Taş Kure Hakkında Kısa Bilgi

Taş Kure Nedir

Taş Kure Nedir, Hakkında Kısa Bilgi

Yeryuvarı dıştan ice doğru ceşitli bileşim ve fiziksel ozelliklerdeki kalın katmanlardan yapılmıştır Bu katmanlardan herbiri kuresel şekillidir En dıştan ice doğru sırasıyla atmosfer (hava kure), biyosfer (canlı kure), hidrosfer (su kure) ve litosfer (kayac kure) yer alır

Litosferin altında ise, Pirosfer ve Barisfer bulunmaktadır Litosferde Si ve Al maddelerinin yoğunluğundan, bu tabakaya Sial adıda verilir Barisfer + Pirosfer Endosfer adı verilir Yeryuzunun 100 km derinliğinden başlayarak manto icindeki kayaclar sağlamlıklarını buyuk olcude kaybedecek kadar yuksek sıcaklığa ulaşırlar Kayacların karamela veya zift gibi plastik, kolayca şekil değiştirebilen hale geldikleri bolgelere Astenosfer (zayıf kure) denir

Astenosfer 350 km derinliğe kadar uzanırAstenosfer uzerinde dışa doğru yaklaşık 100 km kalınlığında katı yer katmanını oluşturan kayaclar, plastik astenosferden daha sert ve rijittirBu sert dış bolgeye Litosfer(kayac kure) denir Litosfer, okyanus tabanlarında yaklaşık 70 km, kıtalarda ise 100 km kalınlıkta olabilir Levha (plaka) adı verilen ve buyuk kırık zonlarıyla sınırlanan cok sayıda mozaik şeklindeki parcalardan oluşmuşturYeryuvarında litosferik levhalar, yine ust mantoya ait olan ve 70100 km derinden başlayıp 200 km derine kadar inen ve duşuk hız zonu olarak nitelenen astenosfer uzerinde yuzer durumdadır

Yerkurenin ici ile ilgili bilgilerimiz en ust katmanlar dışında ikinci elden Yerbilim (jeoloji) calışmaları ile yapısı anlaşılmaya calışılan Yerkureye ait bilgilerin coğu, sismik dalgaların incelenmesi sayesinde elde ediliyor Depremler sonucu oluşan doğal veya bilim adamlarının oluşturduğu yapay sismik dalgaların, farklı yapılardaki katmanlarda farklı davrandıkları biliniyor Yerkure icinde hareket eden bu dalgaların davranışlarının incelenmesi sonucunda Yerkurenin ic yapısı anlaşılabiliyor

Yerkurenin merkezinde katı haldeki nikel ve demirden oluşan İc Cekirdek (Inner Core) bulunuyor Bu cekirdeği cevreleyen Dış Cekirdek (Outer Core) ise, icindeki sulfur ve oksijen nedeniyle ergime noktası duştuğu icin sıvı halde bulunan nikel ve demirden oluşuyor 45 milyar yıldır soğumasına rağmen hala cok sıcak olan cekirdek, Yerkurenin manyetik alanının oluşmasındaki etken Daha sonra gelen ve Alt Manto ve Ust Manto diye ikiye ayrılan Manto (Mantle) ise, kısmen ya da tumuyle eriyik durumdaki kayaclardan oluşan magmayı iceriyor Demir, magnezyum, silikon ve oksijence zengin mineralleri iceren Mantodan sonra, bu katmanların en incesi olan ve okyanuslar ile kıtaları barındıran Yerkabuğu (Crust) bulunuyor

Oksijen ve silikonca zengin Yerkabuğunda, okyanus tabanlarını oluşturan bazalt, en cok bulunan kayac Kıtalardan oluşan kabuk kısmı ise bazalt ile daha az yoğun olan granit, kumtaşı, kirectaşı gibi kayacları barındırıyor Yerkurenin ust katmanları fiziksel olarak ayrı bir bolumlemeyle de incelenebilir Litosfer (taşkure) adı verilen sert katman, Yerkabuğu ve Ust Mantonun en ust kısmından oluşur Astenosfer ise Litosferin altındaki, plastik ozellikleri gosteren akışkan Ust Manto bolumudur Litosfer tek parca değildir, okyanus ve kıtaların sınırlarından farklı şekilde levhalara bolunmuştur

Manto katmanı, yeryuzundeki hareketliliğin en buyuk nedenidir Mantonun alt bolumleri ust bolumlerine gore cok daha sıcaktır Burada oluşan konveksiyonda, daha sıcak olan magma yukselir, soğur, katılaşır ve Ust Mantodaki daha soğuk kayaların batmasına neden olur Batan bu kayalar, tekrar ısınır, ergir ve yukselir Henuz tam anlamıyla modellenemeyen bu devinim, Litosferdeki levhaların hareket etmesine neden olur

alıntı
​