Tedbirini Al Takdire Razı Ol

Tedbirini Al Takdire Razı Ol
tevekkul sahibi olanlar
Deveni once sağlam kazığa bağla


Gercek manada tevekkul sahibi olanlar ne babalarına ne evlatlarına ne servetlerine ne de hunerlerine guvenirler

Gercek manada tevekkul sahibi olanlar ne babalarına ne evlatlarına ne servetlerine ne de hunerlerine guvenirler Onlar hangi halde olurlarsa olsunlar, butun işlerini sadece Allah'a havale ederler

Deveni once sağlam kazığa bağla, sonra Allah'a tevekkul etsozunu duymuşuzdur Aslında bu soz bir hadisi şeriftir Devemi serbest bırakıp Allah'a tevekkul etsem olur mu?diye soran bir sahabiye Allah Rasulu sav'in verdiği cevaptır (Tirmizi) Bu cevap, muslumanların sebeplere dikkat etme ve tevekkul konusundaki tavrının ozeti mahiyetindedir

Sebepler bir şeyin gorunurdeki nedenleridir Hamuru kızgın fırına koymak ekmeğin pişmesinin sebebidir Tevekkul ise, gerekli gişimleri yapmakla birlikte sonuclar hususunda sadece Allah'a guvenmek, her şeyin ilahi takdirle gercekleştiğine inanmaktır

İmam Gazali rha tevekkulu şoyle acıklar:

Tevekkul, ihtiyac halinde Allah Teala'ya dayanmak, zaruret halinde Allah'a guvenmektir Başa bir musibet geldiğinde gonul rahatlığı ve kalp huzuruyla Allah'a bağlanıp metanet gostermektir Rabbine tevekkul edenler, başlarına gelen her şeyin Allah'ın takdiriyle meydana geldiğini bilirler Kendilerini o sıkıntılardan kurtaracak butun sebepler de yine her şeyi kudretiyle yaratan Yuce Yaratıcı'nın hukmu altındadır

Gercek manada tevekkul sahibi olanlar ne babalarına ne evlatlarına ne servetlerine ne de hunerlerine guvenirler Onlar hangi halde olurlarsa olsunlar, butun işlerini sadece Allah'a havale ederler, başka hicbir guce ve merciye guvenip dayanmazlar


Velilerden tevekkul tarifleri

Allah dostları tevekkulu şu şekillerde tarif etmişlerdir:

Sehl bin Abdullah Tusteri rha:

Tevekkul Hz Peygamber sav'in hali ve ahlakıdır Calışıp kazanmak Rasulullah sav'in sunnetidir, peygamberin yolundan gitmek isteyen sunnetini terk etmesin

İbn MesrUk rha:

Tevekkul, ilahi kaza ve hukumlere itirazsız teslim olmaktır

Ebu Bekir Zekkak rha:

Tevekkul, sadece icinde bulunulan gunun gecim derdine duşmek, yarın duşuncesini kalpten silmektir

Ebu Ali Dekkak rha:

Yuce Allah'ın verdiği rızıktan bir hırs ve tamah gostermeden yemek icmektir

Hallacı Mansur rha:

Gercek tevekkul sahibi olan kimse, bulunduğu beldede kendisinden daha muhtac biri varken orada bir şey yemez


Sebepleri gozetmek

İmamı Rabbani ks gercek tevekkulun aslında sebepleri gozetmek olduğunu şoyle acıklar:

Peygamberler sebepleri gozetirlerdi Buna rağmen işlerini Allah'a ısmarlamayı da ihmal etmezlerdi Nitekim Yakup as goz değmesinden korkarak oğullarına şu nasihatte bulunmuştu:

'Ey oğullarım! Şehre hepiniz aynı kapıdan girmeyin, ayrı ayrı kapılardan girin' (Yusuf, 67)

Hz Yakub as burada sebepleri dikkate alırken işini Allah'a ısmarlamaktan da geri kalmamıştır Nasihatinin devamında şoyle demiştir:

'Ama Allah'tan (gelecek) hicbir şeyi sizin uzerinizden savamam Hukum ancak Allah'a aittir Ben yalnız O'na dayandım Tevekkul edenler yalnız O'na dayansınlar' (Yusuf, 67)

Sonunda Allah Teala Hz Yakub as'ın bu marifetini doğru ve guzel bularak onu kendisine nisbet etmiştir:

'Şuphesiz o ilim sahibiydi Cunku ona biz oğretmiştik' (Yusuf, 68)

Kur'anı Kerim'de Cenabı Hak, Peygamberimiz sav'e hitap ederken sebeplerin aracılığına işaret etmiş ve şoyle buyurmuştur:

'Ey Peygamber! Sana ve sana tabi olanlara Allah yeter' (Enfal, 64)

Sebeplerin tesiri konusuna gelince, Allah Teala'nın bazen sebeplerle tesir yaratması ve boylece sebeplerin tesir icra etmesi mumkundur Bunun gibi bazen de tesir yaratmaması ve caresiz sebeplerin hicbir tesir gostermemesi de mumkundur Nitekim biz gunluk hayatta ikisine de şahit olmaktayız

Başvurduğumuz sebepler bazen sonuc verirken bazen vermemektedir Sebeplerin tesirini kokten inkar etmek kuru bir inattır Bu bakımdan sebeplerin etkisini kabul etmek gerekir Fakat bununla birlikte sebebin tesiri, tıpkı sebebin kendisi gibi Allah'ın yaratmasıyla var olmuştur Fakirin bu konu hakkındaki goruşu işte bundan ibarettir Allah en iyi bilendir

Bu acıklamalardan anlaşıldı ki, sebeplere sarılmak bazı kıt goruşlulerin iddia ettiği gibi tevekkule engel değildir Hatta sebeplere sarılmanın hakiki tevekkul olduğunu soyleyebiliriz


Tevekkulun dereceleri

Ebu Ali Dekkak rha tevekkulun uc derecesi olduğunu soylemiştir:

Tevekkulun dereceleri sırasıyla tevekkul, teslimiyet ve tefvizdir Tevekkul eden kimse, Allah'ın vaadine guvenir (Rızkını Allah'tan bekler) Teslimiyet sahibi halini Allah'ın bilmesiyle yetinir Tefviz sahibiyse Allah'ın her hukmune razı olur

Tefviz halinin en guzel orneklerinden biri Hz İbrahim as'ın ateşe atılırkenki halidir Hz İbrahim as ateşe atıldığı zaman, daha havadayken Cebrail as kendisine gelerek,

Herhangi bir ihtiyacın var mı?diye sordu Allah'ın peygamberi,

Sendense hayır!dedi Cebrail as,

Oyleyse Rabbinden kurtulmayı dile!deyince, İbrahim as,

İstememe ne gerek var O'nun benim halimi bilmesi bana yeter!diye cevap verdi

Sebeplere en iyi şekilde sarılanların da, tevekkulu en guzel gozetenlerin de başında peygamberler gelir Bize duşen de peygamberleri ornek almaktır Onların calışmaları, beklentileri, sevincleri, uzuntuleri hep Allah rızası icindi Yuce Rabbimiz onların guzel ahlakını bize sevdirsin

Kaynak: Serhaber


Semerkand Dergisi Mukerrem Mete Kasım 2019 155 sayı