Tek Çocuk Ve Tek Çocuklu Aileler

Tek çocuklu aile sayısı her geçen gün artmaktadır Lüzum sosyohesaplı gerekse ailelerin birden fazla çocuğa tatmin edici ilgiyi gösterememe kaygıları tek çocuklu aile sayısının artmasına niçin olmaktadır

Tek çocukla yetinen aileler genelde çocuk sahibi olmaya pozitif değerinde veren ve çocuk yetiştirme konusunda kaygıları olan ailelerdir Bu aileler çocuklarının gelişim dürtülerini engellememeye, zihinsel ve psikolojik gelişimlerini desteklemeye önem verirler Bu kaygıyla çocuklarını fazla koruyup kollama eğiliminde olabilirler Ortaya çıkabilecek her türlü problemde kendilerinde bir kusur arama eğilimindedirler Bu da çocuğa uygulayacakları disiplinde dengesizliklere yol açabilir Örneğin çocuğun her isteğini karşılamaya çalışmak, tüm kararları çocuğa verdirtmek büyük sorunlara niçin olabilir Çünkü çocuklar kendi ihtiyaçlarının karşılanmasında diretseler de bir şekilde sınırlandırılmaya ihtiyaç duyarlar Davranışlarına, yaşlarına uygun sınırlar getirildiğinde daha huzurlu, daha yaratıcı olurlar Her konuda kendi istedikleri olsun, kendileri karar versin isterler lakin bu kararların veya davranışların sonucunun sorumluluğunu alamaya hazırlanmış olmayabilirler Bu da çocuğun başarısızlık yaşamasına ve ortaya meydana çıkan nahoş durumdan ötürü suçlanmasına, Sen istedin böyle oldugibi suçlanmalara neden olabilir

Tek çocuklar tüm çocuklar gibi uygun annebaba tutumuyla problemsiz bir hayat sürdürebilirler Unutulmaması gereken konu çocuk sayısının yok annebaba tutumunun kayda değer olduğudur

Ilk üç yılda bütün çocuklar tek bir kişinin kesintisiz ilgisine muhtaçtırlar Ve mümkün olduğunca anne ile temaslarının yoğun olması önemlidir Bu dönemde çocukların bu tek kişilik yoğun alaka ihtiyacı karşılanabilirse bu dönemi dinç bir şekilde geçirirler Ancak üç yaşından sonradan tam bir sosyalleşme ve birey olma dönemine girilir Yuva vb gibi sosyal bir kuruma gitmek bu dönemde çocuğun sosyal ihtiyaçlarını yerine getirmek için önemlidir Eğer çocuk böyle bir kuruma gidebilirse yine tek çocuk edinmek bir sorun yaratmaz Çünkü yaşıtlarıyla veya diğer çocuklarla bir arada olma, oyun oynama ve yaşantıdan tecrübe kazanma ihtiyacı bu kurumlarda karşılanabilmektedir Ancak çocuk üç yaşına gelmiş olmasına rağmen hala yalnızca yeşitkinlerle birlikte oluyorsa, çocuklarla süre geçirme fırsatı verilmiyorsa, bu koşul çocuğun sosyelleşmesini ve yaşıtlarıyla dinç ilişkiler kurabilmesini geciktirebilir Çünkü çocuk paylaşmayı, beklemeyi, dinlemeyi, kurala uymanın önemini ve bir gruba ait olmanın keyfini en etkin çocuklarla yaşadığı deneyimde öğrenebilir

Diğer yetişkinleri ise ya bir şekilde kontrol etme eğilimindedir ya da onlara itaat etmeye zoraki bırakılır Ayrıca sürekli annebabasıyla veya ailedeki öteki yetişkinlerle olmaya alışan çocukta güven gelişimi de olumsuz etkilenir Başka ortamlarda da kendine güvenemez, annebabaya bağımlı kalabilir Bu da yeteneksizlik duygusu geliştirmesine niçin olabilir veya her ortamda imtiyazlı almak ister Olamadığında ise mutsuz olur ve sorun çıkarabilir Hem yalnızca yetişkinlerle olan çocuklar kendilerine yetişkinleri model aldıkları için kendilerinden beklentileri yüksek olabilir ve mükemmeliyetçi bir yapıya sahip olabilirler Bu da en ufak hatalarında mutsuz olmalarına ve başaramama endişesine dönüşebilir böylece yeni şeyleri ve durumları test konusunda, başaramama korkusuyla çekingen davranabilirler

Tek çocuklu ailelerde çocuk için ayrılan özel zaman miktarı ister istemez çok çocuklu ailelere kadar daha fazladır Aileler zamanlarını iyi organize ederlerse çocuğun her tür psikolojik ihtiyacını karşılamaları için zorunlu fırsatı bulabilirler Tek çocuk olmanın belkide en önemli avantajı budur

Fakat annebabanın çocuğun üstüne fazla fazla düşmesi ve çocuğun kesintisiz gözlem aşağıda olması , hür deneyimler yaşamasına fırsat verilmemesi, en az umursamazlık dek negatif sonuçlar doğurabilir

Anne ve babanın laf birliği içinde müşterek bir disiplin anlayışı geliştirmeleri şarttır Çocuğun gözden düşmüş bir davranışı bir ebeveyn göre engellenmeye çalışıldığında diğer ebeveynin müdahale edip çocuğun bu davranışını sürdürmesine izin vermesi keza çocuğun kural öğrenememesine neden olur ayrıca de annebaba arasında çatışmalara neden olur Bu durumda sorun yaşanmasına neden olan çocuk suçluluk duyguları yaşayabilir

Tek Çocukların İlerki Yaşamları Nasıl Etkilenir?

Tek çocuk olarak benmerkezciliği pekiştirilen, alaka merkezi olmaya alıştırılan; her ihtiyacı, hiç geciktirilmeden karşılanan, sosyalleşmesine fırsat verilmeyen bir çocuk benzer ilgiyi ileriki yaşantısında da isteyeceketir Girdiği sosyal ortamlarda, okulda, işte, yakın ilişkilerinde aynı ilgiyi göremediğinde, öncelikli tavır, karar verme hakkı ona verilmediğinde hüsran, öfke yaşayabilirler, çevrelerine agresif davranabilirler veya bütün tersi olarak yeterince sevilmeye değer olmadıklarını düşünüp içe kapanabilirler Doyumsuz olabilirler, tez bıkarlar, mutlu olmaları birçok koşula emrindeki olduğundan kolay mutlu olamazlar, paylaşmakta zorluklar yaşayabilirler Sosyal ortamlarda kabul görmeyebilir, dışlanabilirler Gereklilik ve istekleri başkalarının açlık ve ihtiyaçlarıyla çakıştığında erteleyemezler Annelerine bağımlılıkları uzun sürebilir Eleştiriye tahammülsüz olabilirler Okulda ve meslek yaşamında sebatsızlıklar ve harmoni sorunları olabilir

Unutulmamalıdır oysa, bütün bu sorunlar gerçekte sadece tek çocuk olduğu için değil uygun olmayan annebaba tutumları sözkonusu olduğu için yaşanan sorunlardır

Tek Çocuklu Aileler Neler Yapmalı?

Tek çocuğa; öncelikle tek çocuk olarak yok, çocuk olarak davranın Unutmayın ancak sizin onun tek olmasıyla ilgili kaygılarınızı çocuğunuz hissedecektir


Standart disiplin yöntemlerini uygulayın, yaşına uygun kurallar koyun; bu kuralları kararlılık içinde uygulayın Çocuk kurala uymanın keyfini, bundan yaşayacağı kabulün mutluluğunu yaşasın


Beklemeyi, sabretmeyi öğretin; her istediğini anında karşılama çabasına girmeyin Yerinde olan; gerekli olduğunu düşündüğünüz isteklerini karşılayın İsteklerinin yaşına ve sizin koşullarınıza yerinde sınırları olmasını sağlayın


Üç yaşından daha sonra yaşıtlarıyla ya da başka çocuklarla bir arada olmasını sağlayın Yuvaya gönderme imkanınız yahut bile çocuğu olan ailelerle görüşüp çocukların bir arada olmasına, oyun oynamalarına, arkadaşlıklar kurmalarına fırsat verin


Onunla iyi irtibat kurun Yalnız veya mutsuz hissettiğinde size duygularını anlatabilecek değin yakın hissetmesini sağlayın


Yababileceğinden pozitif şey beklemeyin Defalarca çok iyi olmaya hedeflemek çocuğu yorar ve başarısızlık korkusu artar


Çocuğa söz hakkı verin lakin bu, tüm kararları çocuğa aldırmak şekline dönüşmesin Size uygun karar alternatiflerini sunun, çocuk sizin alternatiflerinizden birisini seçsin (mesela; bu arabayı alamayız, paramız yetmiyor ama bu uçağı ya da gemiyi alabiliriz gibi)


Bireyselliğinin gelişmesini destekleyin Giyinme, soyunma, yemek yemek yeme, temizleme gibi her türlü özbakımını yapmasına fırsat verin Evde sorumlulukları olsun; size bağımlı olmadan kendi ihtiyaçlarını karşılaması için destekleyin


Anneanne, babaanne gibi aile büyükleri genelde çocukların benmerkezciliklerini pekiştirici tarzda davranırlar onlara engel olun, sizin kullandığınız yöntemleri kullanmalarını sağlayın Unutmayın oysa çocuğunuzun psikolojik sağlığının ve şahsiyet gelişiminin birinci de recede sorumlusu onlar yok sizsiniz *