Tek Yumurta İkizleri Hem Aynı Hem Öbür!

Tarihin eski dönemlerinden günümüze kadar ‘ikizler ’ , bilhassa de ‘tek yumurta ikizleri ’ insanların ilgisini çekmiştir Bilim adamlarını da, insanın şekillenmesinde ve her türlü özelliğinin oluşmasında genlerinin mi, yoksa yetiştiği çevrenin mi daha fazla etkin olduğu konusunda araştırmaya özendirme etmiştir
Peki tek yumurta ikizleri nasıl oluşur?
Olağan bir döllenme olayındaki gibi bir yumurta hücresi ve bir sperm hücresinin döllenmesi sonucu “zigot adlı hücre meydana kazanç Bu döllenmeyi takiben, ilk 72 saatten 8 gün sonrasına değin değişebilen süre dahilinde, zigotun ikiye bölünmesi sonucu aynı kalıtımsal yapıya sahip iki hücreli oluşur Bu hücreler ayrı birer cenin olarak gelişimlerini sürdürürler ve tek yumurta ikizi olarak doğarlar
Döllenme sonrasında zigot seri mitoz bölünmeler geçirerek sayısını artırır; 2, 4, 8, 16,… şeklindedir Oluşan gözenekli olan sayısına göre bu evreler öbür adlar alır; morula, blastrula, gastrula gibi bununla birlikte bölünmeler esnasında plasenta, amniyon kesesi gibi yapıların da temeli atılır Bu sebeple bölünmenin gerçekleştiği saat veya güne göre, oluşan plasenta ve amniyon kesesi bir veya iki tane olabilir Ama sonuç olarak oluşan iki cenin aynı belli başlı hücreden; zigottan köken aldıklarından kalıtımsal olarak aynıdırlar Bu yüzden çok çok nadir istisnalar dışarıya tek yumurta ikizlerinin cinsiyetleri ve kan grupları aynıdır
Tek yumurta ikizi olan iki kişi en ince ayrıntısına kadar benzer özelliklere mi sahiptir?

Bugün bilmekteyiz fakat sahip olduğumuz özellikler, genlerimiz ve yetişme koşullarımızın ortak ürünüdür Genotipimizin (yani DNA adlı kalıtımsal molekülümüzde şifrelenmiş tüm özelliklerimizin), fenotipimize (yani görünen ya da tetkiklerle görünür hale gelebilen dış özelliklerimiz) yansıması ve fenotipimizin şekillenmesi çevre etkisiyle olmaktadır
Nitekim görünüm olarak aynı olduğu düşünülen tek yumurta ikizlerinde de ayrı maddi özellikler vardır Bunun temelinde, anne karnındaki işlem de dahil olmak üzere bir takım etkenlerin, ikizlerin ayrı şekillenmesine yol açması yatmaktadır Örneğin anne karnında bambaşka oranda besin sonucu bambaşka kiloda doğma, ileriki dönemlerde bambaşka gıda alışkanlıkları, spor yapma, güneşe maruz kalma gibi etkenlerin farklılığı sonucu kilo, boy, cilt rengi çeşitlilik gösterebilir Tekrar parmak izi merak edilen bir konudur Tek yumurta ikizlerinin parmak izleri %95 oranında benzerdir Ama yine anne karnındaki pozisyon farklılığı ve diğer öbür şartlar sebebiyle ayırt edilebilir bir farklılık taşır
Sadece fiziksel olarak yok, karakter ve tavır tutumlarında da farklılıklar olabilir Toplumdaki standart normlara, kültürel değerlere herkes aynı tepkiyi verip aynı tavır modelini sergilemez Benzer koşul tek yumurta ikizleri için de geçerlidir Bu koşul kişinin dış dünyayı algılayış ve içselleştime biçimindeki farklılığa dayanmaktadır
Tek yumurta ikizleri bu dek öbür olabiliyorken, benzer özellikleri yok mudur?
Tek yumurta ikizlerinin farklı ortamlarda yetiştiklerinde bile çoğu konudaki tercihlerinin, alışkanlıklarının, sevdikleri ve dehşet ettikleri şeylerin aynı veya aynı olduğu görülmüş Çift yumurta ikizleri ve ikiz olmayan öteki kardeşlerin ise benzer ortamda yetişmelerine karşın karakterleri çok ayrı olabilmektedir*Bu yüzden tek yumurta ikizlerinin kişiliklerindeki aynı özellikleri saptamak amacıyla çeşitli bilim adamları ayrı ortamlarda yetişen tek yumurta ikizlerini gözlemleme imkanı bulmuş ve bu konuda gen ve çevre etkisinin rolünü anlamaya çalışmıştır*Bir şekilde küçüklüklerinde ayrılarak yetişmiş tek yumurta ikizi örneklerinde benzer fobiler olduğu, hobilerinin ve marka seçimlerinin aynı ya da benzer olduğu, dışadönük ya da utangaç olma gibi özelliklerin benzer olduğu gözlenmiş Hem yine genetiğin rolünü yansıtan bir koşul olarak benzer yaş dolaylarında aynı hastalığa yakalanma saptanmış
Psikolojik açıdan bu dek benzeşen ve benzer ortamda yaşamış tek yumurta ikizlerine ebeveynlerin olumlu ve dürüst bir tutumla yaklaşmaları gerekir Aynı oyuncakları, benzer desen ve renkteki kıyafetleri almaları, ikisinin benzer olmalarını bekleyip mukayese yapmaları, bu konuda mecburi bir tutum ve beklenti içinde olmaları durumunda, bu çocuklar bireyselleşme ve sosyalleşme sorunu yaşamaktadır Özellikle buluğ çağı döneminden itibaren kişilikler oluşmaya başlayıp farklılıklar ortaya çıkınca kardeşlerden biri içine kapanıp yalnızca öteki kardeşle iletişim kurmak isteyen bir inşa sergileyebilir Bunu engellemek için ikisine de özel ve öbür birer şahsiyet oldukları hissettirilmelidir Farklı ilgi alanları ve yalnız başlarına gidecekleri farklı etraf alternatifleri sunulabilir
sonuç olarak, tek yumurta ikizleri de bizler gibi tek ve farklı birer bireydirler Ancak, kendilerine normale kıyasla bu kadar benzeyen bir kardeşe sahip olma şansına sahip nadir insanlardır!
Litaratür:
http:neselibeyincomikizlerinhalaanlasilamayansirlari
tıbbi genetik kitapları