Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Teknoloji Nedir?
1 Teknoloji, insanın bilimi kullanarak doğaya menfaat belirlemek için tasarladığı mantıklı bir disiplindir (Simon, 1983, s173)
2 Teknoloji bedensel ve denek anlamda esas olarak teknik yönden tatmin edici küçük bir grubun örgütlü bir hiyerarşi yardımıyla bütünün geri kalanı (halk, olaylar, makineler vb) üstünde denetimi sağlamasıdır (McDermott, 1981, s142)
3 Öğretim teknolojileri tarihi konusunda manâlı bir ad olan Paul Saetller teknolojiyi şöyle tanımlamaktadır: Teknoloji (Latince texere fiilinden türetilmiştir; örmek, oluşturmak (construct) anlamına kazanç) birçoklarının düşündüğü gibi cihaz göstermek değildir Teknoloji, bilimin uygulamalı bir sanat dalı haline dönüşmesidir Uygulamalı sanat terimi Fransız sosyolog Jackques Ellul tarafından kullanılmış ve kısaca technique olarak isimlendirilmiştir O, teknolojiyi bir technique gereğince yapılmış bir alet olarak görmüş ve bu techniquenin fakat minik bir bölümünün cihaz kadar ifade edilebildiğinden bahsetmiştir Kayıtlı bir teknik tamamen yalnızca makinenin değil, bu makineye ait öğretimsel uygulamalarında gerçekleştirilebileceğinden söz etmiştir sonuç olarak tutum bilimi ile öğretim teknolojileri arasındaki ilişki, doğal bilimlerle mühendislik teknolojisi arasındaki veya biyoloji ile afiyet teknolojisi arasındaki ilişkiyle aynı hatta aynıdır(Saettler, 1968, ss 56)
4 Ünlü bir eğitim teknoloğu olan James Finn teknolojiyi tanımlarken şöyle demektedir: Makine kullanımının yanı sıra teknoloji, sistemler, işlemler, idare ve denetleme mekanizmalarıyla keza insandan keza de eşyadan kaynaklanan sorunlara, bu sorunların güçlük derecesine, teknik çözüm olasılıklarına, ve hesaplı değerlerine uygun çözüm üretebilmek için bir görüntü açısıdır(Finn, 1960, s10)
5 Bilim ve teknolojinin farklılığını açıkça belirtmek için ilk nükleer denizaltıyı yapan ve serbest bir eğitim eleştirmeni olan Amiral Hyman Rickover şöyle söylüyor: Bilim ve teknoloji birbirine karıştırılmamalıdır Bilim doğadaki görüngülerin (fenomenlerin) gözlenerek, zaten var olan dürüst ve gerçeklerin ortaya çıkarılması ve bu gözlemler sonucunda elde edilen verilerin düzenlenerek gerçeklerin ve bunlar arasındaki ilişkilerin ortaya konulduğu teorilerin oluşturulmasıdır Teknoloji katiyen bilim için bir otorite olamaz Teknoloji insan aklını ve vücudunu takviye etmek, üstün kılmak için geliştirilecek aletler, teknikler, ve yöntemler üstünde durur Bilimsel yöntem insan faktörünün en ince ayrıntısına kadar dışlanmasını gerektirir, şöyle fakat; gerçeği arayan kimse, kendinin veya diğer insanların hoşlanacağı veya sevmeyeceği şeylerle, popülist değerlerle ve herhangi bir çıkar uğruna çalışmaz Öteki yandan teknoloji düşünce (bilim) değil de hareket olduğundan, eğer insani değerler göz ardı edilirse tamamıyla tehlikeli bir sonuca da yol açabilir
Eğitimde Teknolojinin Rolü Nedir? Eğer teknoloji yukarıda sunulduğu şekli ile algılanırsa, teknolojinin insan hayatında fazla önemli bir yer tuttuğu da rahatlıkla anlaşılabilir bu nedenle konumuz teknolojiyi göstermek ya da kullanmamak değil, insan hayatında teknolojinin nasıl bir yeri ve konumu olacağıdır Bu üstünde birçok değerli kişi ve kuruluşun çalıştığı manâlı bir konu olmuştur
1 Herbert Simon teknolojiyi insanın kendi suni iç dünyasıyla dış çevre (doğa) aralarında bir arayüz olarak görmektedir
2 Carnegie Komisyonunun bu konuyla ilgili vardığı sonuç şöyledir: Teknoloji öğretimde yardımcı bir rol üstlenmelidir, öğretimin amacı haline getirilmemelidir Teknoloji sadece var olduğu için kullanılmaya çalışılmamalı veya teknoloji kullanılmadığında çağ dışı kalınacakmış gibi bir korkuya kapılmamalıdır Bizler, gelişmiş teknoloji kullanımının öğretimde doyum ve başarıya ulaşabilmek için tek başına tatmin edici olduğuna inanmıyoruz Çoğu ders için dönemde birkaç saatlik teknoloji desteği tatmin edici olmaktadır Bazı dersler için teknoloji, dönemin yarısından çoğunda kullanılabilir; lakin tüm bir dönemde böylesine bir teknoloji desteğine gereksinim duyulabileceği ders sayısı yok denebilecek dek azdır (Carnegie Commission On Higher Education, 1972, s11)
3 Eğitimi etkileyen teknolojik gelişmeleri tartışan çok fazla yayın, makale vardır Bunlar aralarında sinyâl olanlar aşağıya çıkarılmıştır
a) Alfabe, insanoğlunun bilgiyi paylaşması, kaydetmesi, ve saklaması için entelektüel bir vasıta olmuştur Kağıdın icadı ve yazım araçlarının geliştirilmesi, alfabe yardımıyla yapılan işlemlerin daha basit gerçekleştirilebildiği bir süreci başlatmıştır Kitap, birçok sayfadan oluşan, öbür tasarımlara sahip, arzetmek istediği bilgiyi seri halinde olarak veren bir araç olarak düşünülebilir Özet Olarak kitap, teknik açıdan bakıldığında televizyon gibi, bilgisayar gibi saptamak istediği bilgiden bambaşka bir yapıya sahip bir araçtır
Matbaanın icadından sonra kitap yaygınlaşarak derhal herkesin ulaşabildiği bir araç oldu Karatahta ayrıca öğrencinin hem de öğretmenin aynı anda aynı konu üstünde çalışabilmesine ihtimal karşılayan birincil derslik içi iletişim araçlarından birisidir Okul otobüsü öğrencilerin uzaktan yerlerden öğretim yerlerine taşınması ve dolayısıyla yerinde eğitim ortamının sağlanması açısından bir öğretim aracı olarak görülebilir (Knezevich & Eye, 1970, ss1922)
b) Engler teknolojiyi eğitimin ayrılmaz bir parçası olarak görmektedir Şöyle der: Eğer eğitim her yönüyle hoca, öğrenci, ve çevre arasındaki bir irtibat ağı olarak görülürse, o vakit öğretim teknolojisinin bu ilişkileri tanımlamada manâlı bir görevi olduğu anlaşılabilir(Engler, 1972, s62)
c) Indiana Universityden Robert Heinich öğretmenlerin eğitim teknolojisine yaklaşımlarını şöyle dile getirmektedir: Peter Druckerin bir makalesinde söyledikleri büyük oranda hatalı anlaşılmıştır; bu makalede özet olarak şöyle denmekteydi:Öğrenme ve öğretme, yeni yöntemlerden, hayatın başka hiçbir safhasının etkilenmeyeceği dek derinden etkilenecektir İnsanoğlunun en muhafazakar olduğu bu eski öğretme sanatında yeni yaklaşımlara, usul ve araçlara gereklilik vardır Bu yeni geliştirilecek yöntemler tamamen, öğretmenler maharet ve yeterliliklerini arttırarak daha etkin olacaklardır Bu sayede öğretme, demin araçları ile günümüze but uyduramamış geleneksel bir sanat olsa da, sıradan bir insanın üstün bir performans sergileyebilmesini makul kılacaktır
Hatalı anlaşıldığından bahsettim; çünkü çoğu eğitimci bu makaleyi okuduktan sonradan başlarını sallayacak ve kullanılacak araçlar bir uçtan bir uca derslik içerisinde öğrenim başarısının artacağını düşüneceklerdir Lakin burada başlıca söylenmek istenen, ama öğretim teknolojileri kullanıldığında bayağı bir insanın üstün bir performans gösterebileceğidir; yahut gelişmiş teknoloji uygulamak tek başına tatmin edici olmayacaktır (Heinich, 1970, s56)
Teknolojinin Uygulamaları Nelerdir? Çeşitli seviyelerdeki kullanışlı uygulamaları ve bu uygulamaların vaat ettiklerini incelerken, us ve yorumlar da kötümserlikten sıyrılıp iyimserliğe içten kayıyor
1Engler 1972de Eğitim Teknolojilerinin Durumunu Şöyle Anlatıyor:
Şu anki öğretim yöntemlerimiz hakkında söylenebilecek en doğru söz eski teknoloji ürünü olduklarıdır Kitap, tebeşir, hoca gibi esas öğretim araçları ve yöntemleri çok uzun zamandan beri kullanılmaktadır Bugün öğretmenler daha iyi hazırlanmakta, kitaplar daha iyi tasarlanıp daha iyi yazılmakta, ve renkli tebeşirler kullanılmaktadır; ama bu araçların işlevleri ve öğrenci için anlamları yüzyılı aşkın bir süredir hiç değişmeden kalmıştır Keza bu vakit kapsamında öğretimin nasıl uygulanacağına ilişkin her hangi bir temel değişiklik de yapılmamıştır Öğretim halâ, öğretmen merkezli, gruba karşın ve ders kitabı tabanlı hazırlanmakta ve uygulanmaktadır Bu usul 19yyda İngiltere ve Amerikada başlayıp yayılan Lancastrian modelinin devamı niteliğindedir birbuçuk yüzyıldır çoğu değişikliğe uğramasına karşın bu model endüstriyel imal mantığının sonucu olan eğitimde hızlı üretimi geleneğine sıkı sıkıya emrindeki durmaktadır (The Impact of lahza Industrial Society on the Role and Methods of Education adlı makaleden derlenmiştir)
2 US Agency For International Developmentdan Clifford H Block, İngiliz Hükümetinin Gerçekleştirdiği Çok Büyük Ölçekli Uzak Eğitim Denemesini Şu Şekilde Yorumluyor:
Televizyon, radyo ve posta gibi iletişim araçlarının etkili kullanımı, BBCnin üretim yetenekleri, öğretim tasarımları için görevlendirilmiş eğitim teknolojisi grubunun mükemmel başarısı, ve olağan bir üniversiteden bambaşka olmayan derskonu içeriğiyle 65000 öğrencisi olan İngiliz Açık Öğretim Üniversitesi (British Open University) İngilterenin en büyük üniversitesi ve dünyanın sayılı üniversitelerinden birisidir Mezunlarının iyi yetişmiş ve entelektüel açıdan yeterli olması sebebiyle bu fakülteden derece elde etmek İngiliz sosyokültürel hayatında manâlı bir yere sahip almak demektir
3 Teknoloji Ve Değişimle İlgili Olarak Block Şöyle Demektedir:
Birkaç sene içerisinde hakiki olacak bazı teknolojik gelişmelerle ilgili yorumlarda bulunmak gerçekte albenili bir işi tüm bir kütüphanenin bir disk içine sığabilmesi, internet ve uydu teknolojileri aracılığı ile evinizden dışarı çıkmak zorunda kalmaksızın bütün dünyadaki eğitim merkezlerine istediğiniz her an ulaşabilmek, ve bunların dışında sayısallaştırılmış her türlü bilgiye sahip olma şansı bunlar hakkında konuşmak aslında çok çekici; fakat ben de, bu konuda çalışan diğer ırk gibi, böylesine temelden değişimlerin fakat evre aşama ve evrimsel bir süreç içerisinde gerçekleşeceğine inanıyorum Eğitim kurumlarının, öğrenci, hoca ve yöneticileri, bu yeni öğrenme yöntemlerini kişisel, toplumsal ve hesaplı yönden hayatlarına adapte olabilmek için mutlaka zamana gereklilik duyacaklardır*
1 Teknoloji, insanın bilimi kullanarak doğaya menfaat belirlemek için tasarladığı mantıklı bir disiplindir (Simon, 1983, s173)
2 Teknoloji bedensel ve denek anlamda esas olarak teknik yönden tatmin edici küçük bir grubun örgütlü bir hiyerarşi yardımıyla bütünün geri kalanı (halk, olaylar, makineler vb) üstünde denetimi sağlamasıdır (McDermott, 1981, s142)
3 Öğretim teknolojileri tarihi konusunda manâlı bir ad olan Paul Saetller teknolojiyi şöyle tanımlamaktadır: Teknoloji (Latince texere fiilinden türetilmiştir; örmek, oluşturmak (construct) anlamına kazanç) birçoklarının düşündüğü gibi cihaz göstermek değildir Teknoloji, bilimin uygulamalı bir sanat dalı haline dönüşmesidir Uygulamalı sanat terimi Fransız sosyolog Jackques Ellul tarafından kullanılmış ve kısaca technique olarak isimlendirilmiştir O, teknolojiyi bir technique gereğince yapılmış bir alet olarak görmüş ve bu techniquenin fakat minik bir bölümünün cihaz kadar ifade edilebildiğinden bahsetmiştir Kayıtlı bir teknik tamamen yalnızca makinenin değil, bu makineye ait öğretimsel uygulamalarında gerçekleştirilebileceğinden söz etmiştir sonuç olarak tutum bilimi ile öğretim teknolojileri arasındaki ilişki, doğal bilimlerle mühendislik teknolojisi arasındaki veya biyoloji ile afiyet teknolojisi arasındaki ilişkiyle aynı hatta aynıdır(Saettler, 1968, ss 56)
4 Ünlü bir eğitim teknoloğu olan James Finn teknolojiyi tanımlarken şöyle demektedir: Makine kullanımının yanı sıra teknoloji, sistemler, işlemler, idare ve denetleme mekanizmalarıyla keza insandan keza de eşyadan kaynaklanan sorunlara, bu sorunların güçlük derecesine, teknik çözüm olasılıklarına, ve hesaplı değerlerine uygun çözüm üretebilmek için bir görüntü açısıdır(Finn, 1960, s10)
5 Bilim ve teknolojinin farklılığını açıkça belirtmek için ilk nükleer denizaltıyı yapan ve serbest bir eğitim eleştirmeni olan Amiral Hyman Rickover şöyle söylüyor: Bilim ve teknoloji birbirine karıştırılmamalıdır Bilim doğadaki görüngülerin (fenomenlerin) gözlenerek, zaten var olan dürüst ve gerçeklerin ortaya çıkarılması ve bu gözlemler sonucunda elde edilen verilerin düzenlenerek gerçeklerin ve bunlar arasındaki ilişkilerin ortaya konulduğu teorilerin oluşturulmasıdır Teknoloji katiyen bilim için bir otorite olamaz Teknoloji insan aklını ve vücudunu takviye etmek, üstün kılmak için geliştirilecek aletler, teknikler, ve yöntemler üstünde durur Bilimsel yöntem insan faktörünün en ince ayrıntısına kadar dışlanmasını gerektirir, şöyle fakat; gerçeği arayan kimse, kendinin veya diğer insanların hoşlanacağı veya sevmeyeceği şeylerle, popülist değerlerle ve herhangi bir çıkar uğruna çalışmaz Öteki yandan teknoloji düşünce (bilim) değil de hareket olduğundan, eğer insani değerler göz ardı edilirse tamamıyla tehlikeli bir sonuca da yol açabilir
Eğitimde Teknolojinin Rolü Nedir? Eğer teknoloji yukarıda sunulduğu şekli ile algılanırsa, teknolojinin insan hayatında fazla önemli bir yer tuttuğu da rahatlıkla anlaşılabilir bu nedenle konumuz teknolojiyi göstermek ya da kullanmamak değil, insan hayatında teknolojinin nasıl bir yeri ve konumu olacağıdır Bu üstünde birçok değerli kişi ve kuruluşun çalıştığı manâlı bir konu olmuştur
1 Herbert Simon teknolojiyi insanın kendi suni iç dünyasıyla dış çevre (doğa) aralarında bir arayüz olarak görmektedir
2 Carnegie Komisyonunun bu konuyla ilgili vardığı sonuç şöyledir: Teknoloji öğretimde yardımcı bir rol üstlenmelidir, öğretimin amacı haline getirilmemelidir Teknoloji sadece var olduğu için kullanılmaya çalışılmamalı veya teknoloji kullanılmadığında çağ dışı kalınacakmış gibi bir korkuya kapılmamalıdır Bizler, gelişmiş teknoloji kullanımının öğretimde doyum ve başarıya ulaşabilmek için tek başına tatmin edici olduğuna inanmıyoruz Çoğu ders için dönemde birkaç saatlik teknoloji desteği tatmin edici olmaktadır Bazı dersler için teknoloji, dönemin yarısından çoğunda kullanılabilir; lakin tüm bir dönemde böylesine bir teknoloji desteğine gereksinim duyulabileceği ders sayısı yok denebilecek dek azdır (Carnegie Commission On Higher Education, 1972, s11)
3 Eğitimi etkileyen teknolojik gelişmeleri tartışan çok fazla yayın, makale vardır Bunlar aralarında sinyâl olanlar aşağıya çıkarılmıştır
a) Alfabe, insanoğlunun bilgiyi paylaşması, kaydetmesi, ve saklaması için entelektüel bir vasıta olmuştur Kağıdın icadı ve yazım araçlarının geliştirilmesi, alfabe yardımıyla yapılan işlemlerin daha basit gerçekleştirilebildiği bir süreci başlatmıştır Kitap, birçok sayfadan oluşan, öbür tasarımlara sahip, arzetmek istediği bilgiyi seri halinde olarak veren bir araç olarak düşünülebilir Özet Olarak kitap, teknik açıdan bakıldığında televizyon gibi, bilgisayar gibi saptamak istediği bilgiden bambaşka bir yapıya sahip bir araçtır
Matbaanın icadından sonra kitap yaygınlaşarak derhal herkesin ulaşabildiği bir araç oldu Karatahta ayrıca öğrencinin hem de öğretmenin aynı anda aynı konu üstünde çalışabilmesine ihtimal karşılayan birincil derslik içi iletişim araçlarından birisidir Okul otobüsü öğrencilerin uzaktan yerlerden öğretim yerlerine taşınması ve dolayısıyla yerinde eğitim ortamının sağlanması açısından bir öğretim aracı olarak görülebilir (Knezevich & Eye, 1970, ss1922)
b) Engler teknolojiyi eğitimin ayrılmaz bir parçası olarak görmektedir Şöyle der: Eğer eğitim her yönüyle hoca, öğrenci, ve çevre arasındaki bir irtibat ağı olarak görülürse, o vakit öğretim teknolojisinin bu ilişkileri tanımlamada manâlı bir görevi olduğu anlaşılabilir(Engler, 1972, s62)
c) Indiana Universityden Robert Heinich öğretmenlerin eğitim teknolojisine yaklaşımlarını şöyle dile getirmektedir: Peter Druckerin bir makalesinde söyledikleri büyük oranda hatalı anlaşılmıştır; bu makalede özet olarak şöyle denmekteydi:Öğrenme ve öğretme, yeni yöntemlerden, hayatın başka hiçbir safhasının etkilenmeyeceği dek derinden etkilenecektir İnsanoğlunun en muhafazakar olduğu bu eski öğretme sanatında yeni yaklaşımlara, usul ve araçlara gereklilik vardır Bu yeni geliştirilecek yöntemler tamamen, öğretmenler maharet ve yeterliliklerini arttırarak daha etkin olacaklardır Bu sayede öğretme, demin araçları ile günümüze but uyduramamış geleneksel bir sanat olsa da, sıradan bir insanın üstün bir performans sergileyebilmesini makul kılacaktır
Hatalı anlaşıldığından bahsettim; çünkü çoğu eğitimci bu makaleyi okuduktan sonradan başlarını sallayacak ve kullanılacak araçlar bir uçtan bir uca derslik içerisinde öğrenim başarısının artacağını düşüneceklerdir Lakin burada başlıca söylenmek istenen, ama öğretim teknolojileri kullanıldığında bayağı bir insanın üstün bir performans gösterebileceğidir; yahut gelişmiş teknoloji uygulamak tek başına tatmin edici olmayacaktır (Heinich, 1970, s56)
Teknolojinin Uygulamaları Nelerdir? Çeşitli seviyelerdeki kullanışlı uygulamaları ve bu uygulamaların vaat ettiklerini incelerken, us ve yorumlar da kötümserlikten sıyrılıp iyimserliğe içten kayıyor
1Engler 1972de Eğitim Teknolojilerinin Durumunu Şöyle Anlatıyor:
Şu anki öğretim yöntemlerimiz hakkında söylenebilecek en doğru söz eski teknoloji ürünü olduklarıdır Kitap, tebeşir, hoca gibi esas öğretim araçları ve yöntemleri çok uzun zamandan beri kullanılmaktadır Bugün öğretmenler daha iyi hazırlanmakta, kitaplar daha iyi tasarlanıp daha iyi yazılmakta, ve renkli tebeşirler kullanılmaktadır; ama bu araçların işlevleri ve öğrenci için anlamları yüzyılı aşkın bir süredir hiç değişmeden kalmıştır Keza bu vakit kapsamında öğretimin nasıl uygulanacağına ilişkin her hangi bir temel değişiklik de yapılmamıştır Öğretim halâ, öğretmen merkezli, gruba karşın ve ders kitabı tabanlı hazırlanmakta ve uygulanmaktadır Bu usul 19yyda İngiltere ve Amerikada başlayıp yayılan Lancastrian modelinin devamı niteliğindedir birbuçuk yüzyıldır çoğu değişikliğe uğramasına karşın bu model endüstriyel imal mantığının sonucu olan eğitimde hızlı üretimi geleneğine sıkı sıkıya emrindeki durmaktadır (The Impact of lahza Industrial Society on the Role and Methods of Education adlı makaleden derlenmiştir)
2 US Agency For International Developmentdan Clifford H Block, İngiliz Hükümetinin Gerçekleştirdiği Çok Büyük Ölçekli Uzak Eğitim Denemesini Şu Şekilde Yorumluyor:
Televizyon, radyo ve posta gibi iletişim araçlarının etkili kullanımı, BBCnin üretim yetenekleri, öğretim tasarımları için görevlendirilmiş eğitim teknolojisi grubunun mükemmel başarısı, ve olağan bir üniversiteden bambaşka olmayan derskonu içeriğiyle 65000 öğrencisi olan İngiliz Açık Öğretim Üniversitesi (British Open University) İngilterenin en büyük üniversitesi ve dünyanın sayılı üniversitelerinden birisidir Mezunlarının iyi yetişmiş ve entelektüel açıdan yeterli olması sebebiyle bu fakülteden derece elde etmek İngiliz sosyokültürel hayatında manâlı bir yere sahip almak demektir
3 Teknoloji Ve Değişimle İlgili Olarak Block Şöyle Demektedir:
Birkaç sene içerisinde hakiki olacak bazı teknolojik gelişmelerle ilgili yorumlarda bulunmak gerçekte albenili bir işi tüm bir kütüphanenin bir disk içine sığabilmesi, internet ve uydu teknolojileri aracılığı ile evinizden dışarı çıkmak zorunda kalmaksızın bütün dünyadaki eğitim merkezlerine istediğiniz her an ulaşabilmek, ve bunların dışında sayısallaştırılmış her türlü bilgiye sahip olma şansı bunlar hakkında konuşmak aslında çok çekici; fakat ben de, bu konuda çalışan diğer ırk gibi, böylesine temelden değişimlerin fakat evre aşama ve evrimsel bir süreç içerisinde gerçekleşeceğine inanıyorum Eğitim kurumlarının, öğrenci, hoca ve yöneticileri, bu yeni öğrenme yöntemlerini kişisel, toplumsal ve hesaplı yönden hayatlarına adapte olabilmek için mutlaka zamana gereklilik duyacaklardır*
