Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Telafi calışması yapanların sosyal guvenliği hakkında bilgi
21 Ucretin, İzin Kullanıldığı Ayda Odenmesi Halinde Sosyal Guvenlik
Telafi calışması yapanların sosyal guvenliğinin sağlanmasında telafi calışması karşılığında ucret hak edildiğinin ve ucretin hangi aşamada odendiğinin belirlenmesi gereği vardır Yasada, telafi calışması ucretinin ne zaman odeneceği hususunda acıklayıcı bir hukum yer almamaktadır Yasanın 64’uncu maddesinde, telafi calışmalarının fazla calışma veya fazla surelerle calışma sayılamayacağı hukme bağlanmıştır İşci, telafi calışması yapacağı sureyi onceden ‘izinli’ olarak kullandığı donemde ucretini tam olarak almaktadır22 İşcinin telafi calışması ucreti, onceden ve zamanında odenmelidir23 İşcinin ucreti onceden odendi ise telafi calışması yapıldığında ikinci bir odemenin yapılması sozkonusu olamaz24 Telafi calışması ucreti, calışılmadan verilen izin suresince odendiğinde, artık bu ayın – izin kullanılan ayın ucreti olarak kabul edileceğinden 506 sayılı Yasanın 77a maddesince izinli olunan aya mal edilecek ve işcinin sigortası, ucretin odendiği ayda Kuruma bildirilecektir Telafi calışması yapıldığında, işciye ikinci bir ucret odemesi yapılmayacağından, işcinin fiilen calıştığı telafi calışması yaptığı ay telafi calışmasına yonelik sigortası prime esas kazanc olarak Kuruma ayrıca bildirilmeyecektir Orneğin, 10 Ocak 2006 Salı gunu başlayan Kurban Bayramı dolayısıyla 9 Ocak Pazartesi gununde, ileride telafi calışması yapılmak uzere işcilere izin verildiği, 9 Ocak gunu ucretinin Ocak ayı ucreti olarak 31 Ocak’ta odendiği ve telafi calışmasının 9 Mart’a kadar sonuclandırıldığı esas alındığında, artık, işcinin sigorta gunleri prime esas kazanc tutarı Ocak ayı icinde Kuruma bildirileceğinden ayrıca 9 Ocak icin Şubat ya da Mart ayında yapılan telafi calışması karşılığında ayrıca ucret odenemeyeceği gibi; Kurama belirtilen gune mahsus sigorta primi gunu de bildirilmeyecektir
22 Ucretin, Telafi Calışması Yapıldığı Ayda Odenmesi Halinde Sosyal Guvenlik
Diğer acıklanması gereken husus, Yasada acıklayıcı hukum bulunmaması nedeniyle, işcinin ucretinin, ‘tatil’ yapıldığı ayda değil de ‘telafi’ calışmasının yapıldığı ayda odenmesi halinde sigortalılığının ne olacağı konusudur Yukarıda belirtildiği uzere, oğretide, ucretin ‘tatil’ yapıldığı ayda odeneceği konusunda ittifak bulunduğundan konunun, ucretin fiilen calışıldığı ayda odenmesi halinde calışanın sigortasının ne olacağı konusunda belirsizlik vardır Bu durumda, ucretin tatil yapılan ay yerine fiilen calışılan ayda odenmesi halinde, artık ucretin tatil ayına mal edilmesi gereğinin kalmadığı, fiilen calışılan ayın ucretine eklenilerek prim hesabına dahil edilmesinin daha uygun olacağı duşunulmektedir
23 Zorunlu Nedenden Dolayı Calışılmayan Surenin Telafisinde Sosyal Guvenlik
Oğretide tartışılan diğer bir konu, zorunlu sebepten dolayı, orneğin işyerinde bir arızanın meydana gelmesi ya da makineler veya arac ve gerecler icin hemen yapılması gereken işler dolayısıyla fiilen calıştırılmadan gecirilen sureler icin telafi calışmasının yapılıp yapılamayacağı, telafi calışması yapılması halinde ayrıca ucret odenip odenmeyeceği konusudur Ekonomi’ye gore, zorlayıcı sebeplerle işcinin işverenin emrinde hazır bulunmakla beraber calıştırılmaksızın gecen bu sureler, gunluk calışma suresinden sayılan surelerdir ve ucretinin odenmesi gerekir (İş Y md66c, Borclar Yasası md325) İşverenin, zorunlu nedenlerle fiilen calışılmayan sure icin Yasanın 64’uncu maddesince telafi calışması yaptırması halinde telafi calışmasına ilişkin gorduğu işin karşılığı olarak normal ucreti ayrıca odemesi gerekir25 Ekmekci’ye gore ise, zorunlu sebepten dolayı işcinin fiilen calışmaksızın işverenin emrinde bulunduğu donemle ilgili telafi calışması yapılamayacaktır Telafi calışmasına olanak sağlayan neden, işcinin (muhtelif nedenlerle) işverence izinli sayılmasıdır Yukarıda verilen ornekte ise işci iş gormek uzere işverenin emrinde hazır beklemektedir Dolayısıyla bu sure İş Yasası’nın 66’ıncı maddesince iş suresinden sayılır ve işci calışmış kabul edilir Bu surede işci, izinli olmadığı icin bu surenin ayrıca telafisi sozkonusu olamaz26 Kanımızca, işverenin emri altında beklenilen ancak fiilen calışılamayan sure icin ayrıca telafi calışması yapılamayacağından, telafi calışması adı altında calışma yapılması halinde, bu calışmalar telafi calışması olmayıp, koşulların oluşması halinde fazla calışma veya fazla surelerde calışmalar olarak değerlendirilmeli, ucretin fazla calışma veya fazla surelerde calışma ucreti olması nedeniyle odendiği aya mal edilmesi ve sigortalılığın sigortalılığı Kuruma bildirilmesi gerekmektedir
SONUC
işci ve işverenlerin anlaşmasıyla uygulanılan telafi calışması tarafların cıkarlarının cakıştığı esnek calışma turu olduğu soylenilebilir Oteden beri uygulama yer alan telafi calışmansın yeni İş Y ile yasal dayanağa kavuşmuş olması olumlu bir gelişmedir Telafi calışması yapan işcinin ucretin hangi surecte odeneceği yasa ile veya en azından yonetmelikle acıklanması gereği vardır Mevcut durumda, ucretin ne zaman odeneceği hususunda acıklayıcı hukmun bulunmaması, bu tur calışma ilişkisi icinde bulunan işcilerin sosyal guvenliklerinde sorunların cıkabileceğinin gostergesidir
21 Ucretin, İzin Kullanıldığı Ayda Odenmesi Halinde Sosyal Guvenlik
Telafi calışması yapanların sosyal guvenliğinin sağlanmasında telafi calışması karşılığında ucret hak edildiğinin ve ucretin hangi aşamada odendiğinin belirlenmesi gereği vardır Yasada, telafi calışması ucretinin ne zaman odeneceği hususunda acıklayıcı bir hukum yer almamaktadır Yasanın 64’uncu maddesinde, telafi calışmalarının fazla calışma veya fazla surelerle calışma sayılamayacağı hukme bağlanmıştır İşci, telafi calışması yapacağı sureyi onceden ‘izinli’ olarak kullandığı donemde ucretini tam olarak almaktadır22 İşcinin telafi calışması ucreti, onceden ve zamanında odenmelidir23 İşcinin ucreti onceden odendi ise telafi calışması yapıldığında ikinci bir odemenin yapılması sozkonusu olamaz24 Telafi calışması ucreti, calışılmadan verilen izin suresince odendiğinde, artık bu ayın – izin kullanılan ayın ucreti olarak kabul edileceğinden 506 sayılı Yasanın 77a maddesince izinli olunan aya mal edilecek ve işcinin sigortası, ucretin odendiği ayda Kuruma bildirilecektir Telafi calışması yapıldığında, işciye ikinci bir ucret odemesi yapılmayacağından, işcinin fiilen calıştığı telafi calışması yaptığı ay telafi calışmasına yonelik sigortası prime esas kazanc olarak Kuruma ayrıca bildirilmeyecektir Orneğin, 10 Ocak 2006 Salı gunu başlayan Kurban Bayramı dolayısıyla 9 Ocak Pazartesi gununde, ileride telafi calışması yapılmak uzere işcilere izin verildiği, 9 Ocak gunu ucretinin Ocak ayı ucreti olarak 31 Ocak’ta odendiği ve telafi calışmasının 9 Mart’a kadar sonuclandırıldığı esas alındığında, artık, işcinin sigorta gunleri prime esas kazanc tutarı Ocak ayı icinde Kuruma bildirileceğinden ayrıca 9 Ocak icin Şubat ya da Mart ayında yapılan telafi calışması karşılığında ayrıca ucret odenemeyeceği gibi; Kurama belirtilen gune mahsus sigorta primi gunu de bildirilmeyecektir
22 Ucretin, Telafi Calışması Yapıldığı Ayda Odenmesi Halinde Sosyal Guvenlik
Diğer acıklanması gereken husus, Yasada acıklayıcı hukum bulunmaması nedeniyle, işcinin ucretinin, ‘tatil’ yapıldığı ayda değil de ‘telafi’ calışmasının yapıldığı ayda odenmesi halinde sigortalılığının ne olacağı konusudur Yukarıda belirtildiği uzere, oğretide, ucretin ‘tatil’ yapıldığı ayda odeneceği konusunda ittifak bulunduğundan konunun, ucretin fiilen calışıldığı ayda odenmesi halinde calışanın sigortasının ne olacağı konusunda belirsizlik vardır Bu durumda, ucretin tatil yapılan ay yerine fiilen calışılan ayda odenmesi halinde, artık ucretin tatil ayına mal edilmesi gereğinin kalmadığı, fiilen calışılan ayın ucretine eklenilerek prim hesabına dahil edilmesinin daha uygun olacağı duşunulmektedir
23 Zorunlu Nedenden Dolayı Calışılmayan Surenin Telafisinde Sosyal Guvenlik
Oğretide tartışılan diğer bir konu, zorunlu sebepten dolayı, orneğin işyerinde bir arızanın meydana gelmesi ya da makineler veya arac ve gerecler icin hemen yapılması gereken işler dolayısıyla fiilen calıştırılmadan gecirilen sureler icin telafi calışmasının yapılıp yapılamayacağı, telafi calışması yapılması halinde ayrıca ucret odenip odenmeyeceği konusudur Ekonomi’ye gore, zorlayıcı sebeplerle işcinin işverenin emrinde hazır bulunmakla beraber calıştırılmaksızın gecen bu sureler, gunluk calışma suresinden sayılan surelerdir ve ucretinin odenmesi gerekir (İş Y md66c, Borclar Yasası md325) İşverenin, zorunlu nedenlerle fiilen calışılmayan sure icin Yasanın 64’uncu maddesince telafi calışması yaptırması halinde telafi calışmasına ilişkin gorduğu işin karşılığı olarak normal ucreti ayrıca odemesi gerekir25 Ekmekci’ye gore ise, zorunlu sebepten dolayı işcinin fiilen calışmaksızın işverenin emrinde bulunduğu donemle ilgili telafi calışması yapılamayacaktır Telafi calışmasına olanak sağlayan neden, işcinin (muhtelif nedenlerle) işverence izinli sayılmasıdır Yukarıda verilen ornekte ise işci iş gormek uzere işverenin emrinde hazır beklemektedir Dolayısıyla bu sure İş Yasası’nın 66’ıncı maddesince iş suresinden sayılır ve işci calışmış kabul edilir Bu surede işci, izinli olmadığı icin bu surenin ayrıca telafisi sozkonusu olamaz26 Kanımızca, işverenin emri altında beklenilen ancak fiilen calışılamayan sure icin ayrıca telafi calışması yapılamayacağından, telafi calışması adı altında calışma yapılması halinde, bu calışmalar telafi calışması olmayıp, koşulların oluşması halinde fazla calışma veya fazla surelerde calışmalar olarak değerlendirilmeli, ucretin fazla calışma veya fazla surelerde calışma ucreti olması nedeniyle odendiği aya mal edilmesi ve sigortalılığın sigortalılığı Kuruma bildirilmesi gerekmektedir
SONUC
işci ve işverenlerin anlaşmasıyla uygulanılan telafi calışması tarafların cıkarlarının cakıştığı esnek calışma turu olduğu soylenilebilir Oteden beri uygulama yer alan telafi calışmansın yeni İş Y ile yasal dayanağa kavuşmuş olması olumlu bir gelişmedir Telafi calışması yapan işcinin ucretin hangi surecte odeneceği yasa ile veya en azından yonetmelikle acıklanması gereği vardır Mevcut durumda, ucretin ne zaman odeneceği hususunda acıklayıcı hukmun bulunmaması, bu tur calışma ilişkisi icinde bulunan işcilerin sosyal guvenliklerinde sorunların cıkabileceğinin gostergesidir
