Telefon günlük hayatımızda en çok kullandığımız aygıtların başında yer alıyor. Telefonda davet ve ileti almak içinse herkesin en az bir tane telefon numarasına muhtaçlığı var. Bu telefon numaraları sayesinde aramalar alabiliyor, yapabiliyor ve bildiri gönderebiliyoruz.
Bu üç temel özelliğin yanı sıra taşınabilir uygulamalara kayıt esnasında bile doğrulama yapılması için telefon numarası isteniyor. Yani hasılı 10 hane ile başlayan bu telefon numaraları hayatımızın bir parçası haline gelmiş üzere görünüyor. Peki daha evvel niye 10 haneli olduklarını düşünmüş müydünüz? Haydi daima bir arada sebebine bakalım.
Telefon numaraları birinci ortaya çıktığında sayılar yerine isimlerle başlıyordu.
Kişinin isminin ilk iki harfi genelde büyük harflerle yazılır ve telefon kadranında bulunan telefon numaralarının hanelerine örnek gelirdi. Bu alfasayısal sistemi anlamak için telefonunuzda arama yapma kısmını açın 6'nın altında 'M,N,O' 8'in altında 'T,U,V' harflerinin olduğunu göreceksiniz.
Bu usul telefon numaralarına örnek vermek içinse eski yıllarda çekilen I Love Lucky sitcom'undan bir sahneyi örnek alıyoruz. Bir sahnede yer alan görüntülerde MUrray Hill 5-9975 telefon numarası karşımıza çıkıyor. Sahnedeki bu MUrray Hill 5-9975 telefon numarası aslında 68 5-9975 numarasına tekabül ediyor.
Bu sistem telefonla arama yapmak isteyen insanların; harfleri benzerliklerinden dolayı karıştırması, yanlış aramaların çoğalması, sayı ve isim kombinasyonlarının az olması sebebiyle kaldırıldı. İlerleyen vakitlerde yavaş yavaş 10 haneli numaralara geçildi.
Şimdi gelelim neden 10 haneli sayıların kullanıldığına:
Dolaylı yoldan nüfus artışı bu duruma sebep oldu.
Dünya üzerindeki nüfus daima artış gösterdiği için mevcut cep telefonu numaralarının sayısının telefon kullanıcılarından fazla olması gerekiyor. Örnek olarak Hindistan'ı baz alırsak, ülkenin şu anki nüfusu 2019 yılında hesaplanan Birleşmiş Milletler raporuna göre 1.367.938.326'dır. Nüfusun 2060 yılına kadar artış göstererek 1,7 milyara ulaşması bekleniyor bu yüzden mevcut telefon numaralarının nüfus sayısından fazla olması gerekiyor.
Permütasyonlar ve kombinasyonlar üzerinden 10 haneli sayılara bir dalış yapalım.
Kaç tane tek basamaklı sayı biliyoruz? Karşılık 10. Telefon numaralarının 2 haneli olması durumunda kaç farklı numara kombinasyonu oluşur? 10x10=100 tane kombinasyon ortaya çıkar. Tıpkı halde telefon numaraları 9 haneli olsaydı kaç kombinasyon oluşurdu? Yanıt 1 milyon kombinasyon. Artık gelelim 10 haneli numaraların kombinasyonunu bulmaya. Bu, bize 10 milyar farklı kombinasyon sunuyor. Bu kombinasyonun da telefon numaraları ile aşılması pek kolay görünmüyor.
Tüm ülkeler 10 haneli telefon numaraları mı kullanıyor? Yanıt: Hayır
Tüm ülkelerin 10 haneli sayıları kullanma zorunluluğu yok. Genelde bu sayılar nüfusa göre değişiklik gösteriyor. Niue isimli, 2018 bilgilerine göre 1.620 kişinin yaşadığı Okyanusya ada ülkesinde 6 haneli telefon numaraları kullanılıyor. Teknik olarak bakıldığında 6 haneli numaralardan oluşan kombinasyon, onlar için kâfi üzere görünüyor.
Çin ise devasa bir nüfusa sahip ve bu yüzden daha fazla telefon numarasına muhtaçlık duyuyor. Bu sebepten ötürü Çin'de 12 haneye varan telefon numaralar kullanılmaktadır. Bu durum baz alındığında kalabalık nüfusa sahip Hindistan da gelecekte 11 ve 12 haneli numaralara geçiş yapabilir.
Ek olarak: Amerika'daki sinemalarda 555 ile başlayan numaralar tercih ediliyor. Pekala ya neden?
Ghostbusters sinemasını izlediyseniz ekranda 555 ile başlayan bir numaranın belirdiğini göreceksiniz. Bu durum birçok Amerikan imali sinemada ve dizide mevcut. Üretimin öyküsünde şayet telefon numarası verilmesi gerekiyorsa direk karşımıza 555 ile başlayan bir numara beliriyor.
Bu durumun yanıtıysa kolay. Amerika'da 555 ile başlayan numaralar çalışmıyor, bu nedenle sinemalarda ve dizilerde bu numaralar yer veriliyor. Şayet sıkı bir hayran daima aramak isterse bu numaralara ulaşamıyor. Ek olarak 555, Amerikan telefon sisteminde çok sık kullanılmayan bir santral kombinasyonuydu.
Pek sizler 10 haneli telefon numaralarının kullanımı hakkında ne düşünüyorsunuz?
Kaynaklar: Numberbarn, Talkroute, Science ABC, Pritesh Pawar, Business Insider