Televizyon İzleme Araştırma Komitesi

TİAK Televizyon İzleme Araştırma Komitesi
Televizyon İzleme Araştırma Komitesi
Türkiye'de Televizyon

Televizyon İzleme Araştırma Komitesi (TİAK), Türkiye'de televizyon izleyici araştırmalarını düzenlemek ve denetlemek amacıyla çalışan bir komitedir Reklam kuruluşları ve televizyon şirketleri göre oluşturulmuş olan TİAK, televizyon izleyici ölçüm işlerini AGB Nielsen Media Research (AGB) şirketinin Türkiye kolu olan AGB Anadolu'ya ihale etmiştir Amacı, örneklem büyüklüğü, iller, temsil edilecek kâinat, panel kompozisyonunda kullanılacak temel değişkenler ve raporlama kriterlerinibelirlemektir Kurul, AGB'nin işverenidir, araştırmayı organize eder, yapılışını denetler ve sonuçları komiteyi finanse eden kuruluşlara dağıtır

Yapısı
16 kişiden oluşan Kurul, Reklamverenler Derneği, Reklamcılar Derneği, Uluslararası Reklamcılık Derneği'nin üçer, televizyon kanallarının ise altı temsilcisinin bulunduğu 15 kişi, ve komite tarafından atanan, sistemin işleyişini ve verileri kontrol eden, bir denetçiden oluşur Televizyon kuruluşlarından ATV, Kanal 7, Fox TV, TRT, Show TV, Samanyolu Tv, Kanal D, Star TV, CNN Türk, Dream TV temsilcileri TİAK'ta yer alır

Tarih
1990'da Türkiye'nin birincil üzel kanalı İnterStar'ın yayına başlamasından sonradan izlenme oranlarının ölçülmesi, verenler açısından manâlı bir konu oldu 1992'de TIAK'ın kurulması, reklamverenlerden ve medyadan egemen bir ara kuruluşa gerek duyulmasından kaynaklanır Örneğin, Star TV, kendi araştırma kurumu Nielsen'e ölçümlerini yaptırmayı denemiş ama verenler, Nielsen ücretini Star'dan aldığı için, sonuçlara itibar etmemiştir
TİAK, AGB Nielsen Media Research şirketinin Türkiye kolu olan AGB Anadolu'ya Televizyon izleyici ölçüm işlerini havale etmiştir 1992'deki birincil ihaleyi şampiyon AGB şirketinin sözleşmesi, izleyen yıllarda ihalesiz olarak her sene yenilenmiştir öteki ölçüm şirketlerinin şikayetleri üzerine 2010 senesinde yeni bir ihale yapılacağı bildirilmiştir

Eleştiriler
AGB bütün televizyon kanallarının izlenme oranlarını ölçer lakin sonuçlarını yalnızca kendine para ödeyen kuruluşlara sunar TİAK üyesi 12 kanal olmasına rağmen, Türkiye`de hâlen milli, bölgesel ve yerel almak üzere 3 binden pozitif televizyon kanalı yayındadır Bu düzenin belirlenmiş büyük TV kanalları ve reklamcılara avantajlar sağladığı iddia edilmektedir Keza, TIAK'ın görevlendirdiği AGB'den egemen yapılan ölçümler farklı sonuşlar çıkarması, sistemde şeffaflık olması gereksinimini ortaya koymuştur
TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin, üzerlerinde ölçüm yapan 2500 kişilik deneyde kullanılan listesinin eline geçtiğini bahis etmiştir Bu deneklerinin kimliklerini açığa çıkması onların manipüle edilmesi olasılığını gündeme getirmiştir Nitekim, TIAK'ın kendi aşıklamasına kadar, televizyon izlenme ölçümü yapılan bazı hanelerin, kimliği belirlenen kişiler tarafından ziyaret edildiği, hane reisine para önerge edilerek belli programların izlenmesinin istendiği saptama edilmiştir
TİAK'ın işleyişi hakkında değişik eleştirilerde vardır: ölçülen deneysel topluluğunun büyüklüğünü (2500 aile) kırsal kesimi kapsamamasını, televizyon izleyici topluluğunu yeterince iyi temsil etmemektedir TIAK'ın denetçisi, hazırlanan kontrol eden raporlarını okuyacak kaliteli bir teknik komitenin olmamasını eleştirmiştir TİAK denetçisi TİAK yerine özerk ve kurumsal yapısı olan bir konseyinbu işi yapması gerektiği savunulmuştur
Bir öteki tenkit, TİAK ve Basın İzleme Araştırma Komitesi (BİAK)'ın Uluslararasın Reklam Derneği (IAA) bünyesinde yer almaları ve Doğan Yayınlama Holding ileri gelenlerinin IAA içinde nüfuza sahip olmalarıdır

Kaynak: Vikipedi serbest ansiklopedi *